Abdullah Ziya Kozanoğlu
Abdullah Ziya Kozanoğlu, (16 Ocak 1906, İstanbul - 29 Mart 1966, İstanbul), Türk mimar, müteahhit, romancı, çizgi-roman yazarı, Spor yöneticisi ve Beşiktaş Jimnastik Kulübünün 10. başkanıdır. Manken ve oyuncu Yasemin Kozanoğlu’nun dedesidir[1]
| Abdullah Ziya Kozanoğlu | |
|---|---|
| 10. Beşiktaş JK Başkanı | |
| Görev süresi 1952-1955 | |
| Yerine geldiği | Salih Fuat Keçeci |
| Yerine gelen | Tahir Söğütlü |
| Görev süresi 1942-1950 | |
| Yerine geldiği | Abdülkadir Ziya Karamürsel |
| Yerine gelen | Ekrem Amaç |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 16 Ocak 1906 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Mart 1966 (60 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Vatandaşlığı | Osmanlı İmparatorluğu, Türkiye |
| Milliyeti | Türk |
| Mesleği | Mimar, Romancı, Spor yöneticisi |
| Dini | İslam |
Yaşamı
16 Ocak 1906’da İstanbul’un Beşiktaş semtinde dünyaya geldi. Babası Abdullah Osman Bey, annesi Seyyide Hanım’dır[1]. İlk öğrenimini Nişantaşı İttihat ve Terakki Mektebi’nde gördü. Ortaöğrenimine Gaziosmanpaşa Mektebi’nde başladı; 1922’de Kabataş Erkek Lisesi’nden mezun oldu. Yükseköğrenimine İstanbul Teknik Üniversitesi Yüksek Mühendislik Bölümü’nde başladıktan sonra beşinci sınıfta iken 600 kişilik bir öğrenci grubu ile birlikte Büyükada'ya gitmek üzere bir vapuru işgal etmesi üzerine olaydan sorumlu kabul edilip okuldan ayrılmak zorunda kaldı ve[2] Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’ne girdi; 1929’da Akademiden mezun oldu.[3]
1929’da Adana Belediye Fen İşleri müdürü olarak atanan Kozanoğlu, 1932’de Millî Eğitim Bakanlığı’nda mimar olarak görevlendirildi.[4] O yıl memuriyetten ayrılarak İstanbul’a döndü ve meslek yaşamına serbest mimarlık, müteahhitlik yaparak devam etti. İnşaat işlerini üstlendiği yapılar arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fen Fakültesi, İstanbul Operası birinci kısım inşaatı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Etibank, Tayyare Fabrikası, Ankara yeraltı suları, Malatya Tütün Fabrikası, Sağmalcılar Cezaevi bulunur.
Öğrencilik yıllarında gazetelerde çizerlik yapan ve roman tefrika etmeye başlayan Kozanoğlu’nun 1925 yılında Resimli Mecmua’da tefrika edilen “Kızıl Tuğ” adlı romanı, 1927’de kitap olarak yayımlandı. Türk edebiyatının ilk tarihsel serüven romanı kabul edilen bu eserin[5] devamı 1959’da çizgi roman olarak Suat Yalaz’ın çizimleri ile yayımlanmıştır. Yazı yaşamına tarihi serüven romanları ile devam etti. Romanlarında Abdulllah yerine “Aptullah” ismini kullandı. Eserlerinin çizgiromana ve sinemaya uyarlanması için uygun altyapıyı hazırlamakla uğraştı. Pek çok uyarlamayı kendisi yaptı; bu yüzden Türkiye’deki ilk ciddi çizgi roman yazarlarından birisi kabul edilir[6]
Tarihi serüven romanı ve piyes türündeki popüler eserleri ile tanınmış milliyetçi bir yazardır. Romandan sonra çizgi roman ve sinema kahramanı olarak ilgi gören Malkoçoğlu, Gültekin, Seyit Ali Reis kurgu-karakterlerin yaratıcısıdır. 1942-1950 arasında Beşiktaş Jimnastik Kulübü başkanlığını yapmış bir spor adamıdır. İstanbul Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi ve Ankara Hukuk Fakültesi gibi yapıların inşaatını üstlenmiş bir mimar ve müteahhittir.
Beşiktaş JK
1942-1950 yılları arasında Beşiktaş Jimnastik Kulübü başkanlığında bulundu.
Tiyatroya her zaman ilgi duyan yazar; İstanbul Taksim’de bir apartmanın üst katını tiyatro salonuna dönüştürerek Arena Tiyatrosu’nun kurulmasını sağladı[2][7].
Mutia Hanım ile evliliğinden 3 çocuk sahibi olan[1] Kozanoğlu, 29 Mart 1966’da İstanbul’da hayatını kaybetti. Cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilmiştir[8][9].
Başlıca Romanları
- Kızıltuğ (1927)
- Seyyid Battal (1929)
- Boğaç Han (Tahsin Demiray ile birlikte, 1929)
- Kaniıoğlu Kanturalı (1929)
- Boz Aygırlı (1929)
- Kara Çoban (1929)
- Küçük Korsan (1930)
- Kurtlar (1935)
- Küçük Kahraman (1935)
- Gültekin, Orhun Barkı Kahra¬manı (1936)
- Küçük Uçman (T. Demiray iie birlikte 1936)
- Kuduzlar Kraliçesi (T. Demiray ile birlikte, 1938)
- Kuş Adamın Maceraları (T. Demiray ile birlikte, 1938)
- Atlı Han (1942)
- Kozanoğlu (1943)
- Lâle Devrinde Patronalılar Saltanatı (1943)
- Malkoçoğlu (1943)
- Savcı Bey (1944)
- Kolsuz Kahraman (1945)
- Battal Gazi (1946)
- Türk Korsanları (1948)
- Şeydi Ali Reis (1951)
- Dağlar Delisi (1952)
- Fâtih Feneri (1952)
- Sencivanoğlu (1957)
- Hilâl ve Salip (1961)
- Algaya’nm Ölümü (1962)
- Altın Saçlı Kız (1962)
- Cengiz Han’ın Hazineleri (1962)
- Hülâgû’nun Gözdesi (1962)
- Kız Kulesi Kahra¬manı (1962)
- Tibet Canavarı (1962)
- Ağahan’m Yüzüğü (1963)
- Altın Hançer (1963)
- Boz kurt’un İntikamı (1963)
- Kızıl Kadırga (1963
- Arena Kraliçesi (1964)
- Sarı Benizli Adam (1964)
- Kubllay Han’ın Gelini (1965)
Kaynakça
- "Cemal A. Kalyoncu, Sosyetik Oyuncu, Aksiyon Dergisi, 22.07.2000". 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012.
- "A.Ziya Kozanoğlu". 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2016.
- Metin, Mustafa. "Abdullah Ziya Kozanoğlu'nun tarihî romanları (1923-1933". 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2016.
- Türkmen, Mahmut. "Abdullah Ziya Kozanoğlu'nun 1933'ten sonraki tarihî romanlarının incelenmesi". 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2016.
- Şimşek, Ahmet. "Tarihsel Romanın Eğitimsel İşlevi" (PDF). 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2016.
- "Cizgidiyari.com sitesi, Abdullah Kozanoğlu sayfası, Erişim tarihi:08.03.2012". 29 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012.
- "Yılmaz Ergüvenç, Abdullah Ziya Kozanoğlu, Kenthaber.com sitesi, 12:01.2010, Erişim tarihi:08.03.2012". 16 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012.
- "Abdulah Ziya Kozanoğlu Vefat Etti". Erişim tarihi: 11 Mart 2016.
- "Yazarmezar.com sitesi, Abdullah Ziya Kozanoğlu, Erişim tarihi:08.03.2012". 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012.
| Sportif görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Abdülkadir Ziya Karamürsel Salih Fuat Keçeci |
Beşiktaş JK 10. Başkanı 1941-1942 1952-1955 |
Sonra gelen: Ekrem Amaç Tahir Söğütlü |
|  | |