Ak Orda

Ak Orda (Kazakça: Aq Orda), Cengiz Han'ın 1227 yılında ölümünden sonra Moğol İmparatorluğu sınırları içinde kurulan hanlık.[1] Altın Orda Devletinin doğudaki topraklarını oluşturmuştur.

Başlığın diğer anlamları için Orda sayfasına bakınız.

Tarihçe

Cuci tarafından kontrol edilen toprakların doğu kısmında Orta Asya’dan Sibirya’ya kadar olan bölgede hakim oldular. İlk hükümdarı Cuci’nin oğlu Orda Han’dır. Balkaş Gölü kıyılarındaki başkentleri sonradan Seyhun Nehri kıyılarındaki Sygnag’a taşınır.[2] 14.yüzyıla kadar görece bağımsız kalabilmiş olan hanlık, 1378 yılında Ak Orda hükümdarı Toktamış tarafından Altın Orda Devletine yeniden katılmıştır.

Marco Polo’nun anlatımı
Ana madde: Marco Polo

Köchü döneminde Ak Orda Hanlığı bölgesinde bulunan ünlü gezgin Marco Polo gördüklerini şöyle anlatır:

“ Bu kral (Köchü) kimseye boyun eğmez, Cengiz Han’ın imparatorluk soyundan gelmektedir. Bu kralın ne bir kalesi ne de bir şehri vardır. O ve halkı geniş ovalarda veya erişilmez dağlarda, yaylalarda yaşar. Büyükbaş hayvanlarının etleri ve sütleri ile beslenirler, tarımla uğraşmazlar. Kralın çok kalabalık bir halkı olmasına rağmen kimseyle savaşmaz, halkı büyük bir sükunet içerisinde yaşar. Muazzam sayıda inek, deve, at, öküz, koyun gibi büyük ve küçükbaş hayvana sahiptir. „

— Marco Polo[3][4]

Ak Orda hanları
  • Orda Han (1226-1280)
  • Köchü (1280-1302)
  • Buyan (1302-1309)
  • Sasibuqa (1309-1315)
  • Ilbasan (c.1315-1320)
  • Mubarak Khwaja (1320-1344)
  • Chimtay (1344-1374)
  • Urus (1374-1376)
  • Toqtaqiya (1376-1377)
  • Temur Malik (1377)
  • Toktamış (1377-1378)

Kaynakça
  1. Tarihçiler arasında Ak Orda ile Gök Orda arasındaki ilişkiye dair kabul görmüş genel bir ortak anlayış bulunmamaktadır
  2. Bugünkü Kazakistan sınırları içindedir
  3. Marco Polo'nun seyahatleri (İngilizce), 7 Haziran 2010 tarihinde erişilmiştir
  4. Bu anlatım Ak Orda Hanlığının geleneksel Moğol yaşam tarzı ve kültürüne sahip çıktığını göstermekte ve Möngke’nin ölümünden sonra Çin kültürünü savunan Kubilay Han’a karşı Arık Böke’nin neden Ak Orda asilleri tarafından savunulduğu daha iyi anlaşılmaktadır

Konuyla ilgili yazılan eserler
  • Большая советская энциклопедия. Т. 3. — М.: Изд-во «Совет. энц.», 1970.
  • Татарская энциклопедия. Т. 1. — Казань: Ин-т тат. энц., 2002.
  • Кузембайулы А., Адиль Е. История Республики Казахстан, — Астана, 2002 г.

Ayrıca bakınız
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.