Alüminyum bromür
Alüminyum bromür veya diğer adıyla alüminyum tribromür, içinde alüminyum ve brom bulunan, kimyasal formülü AlBr3 veya Al2Br6 olan kimyasal birleşik Mol kütlesi 374,8 gram, erime noktası 97 °C, kaynama noktası 255 °C, yoğunluğu 3,01 g/mL olan suda çözünebilen bir maddedir. Sentezlerde açilleme katalizörü olarak kullanılan, beyazdan sarıya değişen renkte, nem çekici, kristal yapıda bir maddedir. Havada kuvvetle dumanlanır, suyla şiddetle birleşir. Organik çözücülerde çözünür. Dimer biçiminde de bulunur (Al2Br6).[1][2]
| Alüminyum bromür | |
|---|---|
 | |
 | |
Alüminyum bromür | |
Diğer adlar Alüminyum+bromür Alüminyum(III) bromür | |
| Tanımlayıcılar | |
| CAS numarası | 7727-15-3 |
| PubChem | 24409 |
| EC numarası | 231-779-7 |
| UN numarası | 1725 |
| RTECS numarası | BD0350000 |
| SMILES |
|
| InChI |
|
| ChemSpider | 22818 |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | AlBr3 Al2Br6 |
| Molekül kütlesi | 266.69 g/mol |
| Görünüm | Beyaz ile solgun sarı Kristal katı |
| Yoğunluk | 3.01 g/cm3 |
| Erime noktası |
97 |
| Kaynama noktası |
255 |
| Çözünürlük (su içinde) | tepki verir |
| Tehlikeler | |
| NFPA 704 |
 1
3
1
|
| LD50 | 1598 mg/kg (sıçan, oral) |
| Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25 °C, 100 kPa) | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Yapısı
Dimerik formda bulunan alüminyum bromür (Al2Br6) en çok katı halde, koordinasyonsuz çözeltide (örneğin CS2), eriyikte, gaz fazında bulunur. Sadece yüksek sıcaklıkta monomerlerine parçalanır:
Al2Br6 → 2 AlBr3 ΔH°diss = 59 kJ/mol
Bu bileşik ile aynı atomlardan oluşan alüminyum monobromür, HBr ile alüminyumun yüksek sıcaklıktaki reaksiyonundan ortaya çıkmıştır. Oda sıcaklığındaki disproporsiyonlaşma ile alüminyum bromür oluşur:
6/n "[AlBr]n" → Al2Br6 + 4 Al
Bu reaksiyonu tersine çevirmek 1000 °C'den yüksek bir sıcaklıkta gerçekleşir.
Sentezi
Bugüne kadar en yaygın olan alüminyum bromür, Al2Br6'dır. Bu tür standart koşullarda higroskopik renksiz katı madde kullanılır. Tipik renklerin sarı, kırmızı, kahverengi gibi renkler olması demir içeren yabancı maddelerden dolayıdır. Sentezde HBr ile Al kullanılıyor:
2 Al + 6 HBr → Al2Br6 + 3 H2
Direkt bromlama ile de meydana gelebilir:
2 Al + 3 Br2 → Al2Br6
- Daha sonra bu madde monomerlerine parçalanabilir:
- Al2Br6 → 2 AlBr3 ΔH°diss = 59 kJ/mol
Tepkimeleri
Bazı bulunduğu tepkimeler:
- 3AlBr3 ⇆ AlBr3 + Al2Br6
- AlBr3 + 3NaOH → Al(OH)3 + 3NaBr
- AlBr3 + 3H2O → Al(OH)3 + 3HBr
Alüminyum bromürün dimerizasyon tepkimesidir. Bu tepkime 200 °C'nin üstünde gerçekleşir[3]:
- 3AlBr3 ⇆ AlBr3 + Al2Br6
Alüminyum bromür ile sodyum hidroksit tepkimeye giriyor. Alüminyum hidroksit ile sodyum bromür oluşuyor[4]:
- AlBr3 + 3NaOH → Al(OH)3 + 3NaBr
Alüminyum bromür su (sıcak) ile tepkimeye giriyor ve alüminyum hidroksit ile hidrojen bromür oluşuyor[5]:
- AlBr3 + 3H2O → Al(OH)3 + 3HBr
Güvenlik
Alüminyum bromür yüksek derecede reaktif bir maddedir.[6]
