Aleksandr Svanidze
Aleksandr Semyonoviç "Alyoşa" Svanidze (Gürcüce: ალექსანდრე სვანიძე, Alek’sandre Svanidze; Rusça: Александр Семёнович Сванидзе) (1886; Baji, Gürcistan, Rus İmparatorluğu – 20 Ağustos 1941; SSCB), Gürcü Eski Bolşevik politikacı ve tarihçi. Josef Stalin'in yakın arkadaşlarından ve Stalin’in ilk eşi (Kato olarak bilinen) Ketevan Svanidze'nin kardeşlerinden biridir. Buna rağmen, Stalin’in 1936-1938 yılları arasındaki Büyük Temizlik operasyonlarının kurbanlarından biri olmuş, 1937 yılında hapse atılmış, 1941 yılında hapisteyken vurularak öldürülmüştür.
| Aleksandr Semyonoviç "Alyoşa" Svanidze Gürcüce: ალექსანდრე სვანიძე Rusça: Александр Семёнович Сванидзе | |
|---|---|
 | |
| Transkafkasya SFSC Maliye Halk Komiseri | |
| Görev süresi 1921-1922 | |
| Gürcistan SSC Maliye Halk Komiseri | |
| Görev süresi 1921-1922 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1 Ocak 1886 Baji, Gürcistan, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 20 Ağustos 1941 (55 yaşında) SSCB |
| Vatandaşlığı | SSCB |
| Milliyeti | Gürcü |
| Partisi | Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi |
| Evlilik(ler) | Svimon Svanidze |
| Çocuk(lar) | Ivan Svanidze |
| Bitirdiği okul | Friedrich Schiller Üniversitesi Jena |
| Mesleği | Siyasetçi, tarihçi, yazar, çevirmen, diplomat |
| Dini | ateist |
Hayatı
Dönemin Rus İmparatorluğu toprakları içinde yer alan Batı Gürcistan'daki Baji adlı küçük bir köyde, küçük çaplı bir soylu ailede 1886 yılında doğdu. Svanidze, önce Tiflis'te, sonra Almanya'nın Jena kentindeki Friedrich Schiller Üniversitesi Jena'da eğitim gördü, Almanca ve İngilizce öğrendi, antik uygarlıkların tarih araştırmaları ile ilgilendi.
1901'de henüz 15 yaşındayken Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne girmişti ve 1919'da Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla Gürcistan'dan ayrılmak zorunda kalana kadar Bolşevik yeraltı teşkilatında çalıştı. 1920-1921 yıllarında Rus dışişleri bakanlığında çalıştı. 1921-1922 yıllarında Gürcistan SSC ve Transkafkasya SFSC Maliye Halk Komiseri görevlerinde bulundu. 1924'te Almanya'ya Sovyet Ticaret Elçisi olarak atandı ve Sovyetler Birliği'ne döndükten sonra 1935'te Sovyet Devlet Bankası (bugünkü Gosbank) Başkan Vekilliği görevine başladı.
Svanidze bir yandan bilimsel faaliyetlerine de devam ediyordu. Kurduğu burs çalışmalarını sürdürdü, Antik Tarih Dergisi'ni kurdu, Aleordion dilleri üzerine çalışmalar yaptı ve Orta Çağ Gürcü şairi Şota Rustaveli'yi Rusçaya çevirdi.[1]
Büyük Temizlik
Stalin’in 1936-1938 yılları arasındaki Büyük Temizlik operasyonlarının zirve yaptığı dönemde, 1937 yılında, Stalin Svanidze'nin tutuklanması emrini verdi. NKVD (İçişleri Halk Komiserliği) kendisinden, hayatını kurtarma karşılığında Alman casusluğunu kabul ettiğini itiraf etmesini istedi. Ancak Svanidze buna meydan okurcasına şiddetle karşı çıktı ve suçlamayı kabul etmedi. Stalin bu tavrı "Ne aristokrat gurur" diyerek değerlendirdi. Tiflis Opera ve Bale Sahnesi (bugünkü Gürcistan Ulusal Opera Sahnesi) şarkıcılarından olan eşi Maria (née Korona; 1889-1942) ve kız kardeşi Mariko da 1941 yılındaki Alman ilerleyişi sırasında öldürüldüler.[2][3]
Kaynakça
- "Сванидзе, Александр Семенович (A. S. Svanidze maddesi)" (Rusça). Hrono.ru. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2017.
- Montefiore, Simon Sebag (2007). Young Stalin. McArthur & Company. ss. 311-312. ISBN 978-1-55278-646-8.
- Rieber, Alfred J. (Aralık 2001). "Stalin, Man of the Borderlands". The American Historical Review. 106 (5). Cambridge University Press.