Allosterik düzenleme
Biyokimyada, allosterik düzenleme (veya allosterik kontrol), bir enzimin, enzimin aktif bölgesi dışındaki bir bölgede bir efektör molekülün bağlanması ile düzenlenmesidir.[1]
Efektörün bağlandığı bölge, allosterik alan veya düzenleyici alan olarak adlandırılır. Allosterik bölgeler, efektörlerin proteine bağlanmasına izin verir, bu da genellikle protein dinamiklerini içeren konformasyonel bir değişiklikle sonuçlanır. Proteinin aktivitesini artıran efektörler allosterik aktivatörler olarak adlandırılırken, proteinin aktivitesini azaltanlara allosterik inhibitörler denir.
Allosterik düzenlemeler, aşağı akış ürünlerinden geri bildirim veya yukarı akış alt tabakalarından ileri besleme gibi kontrol döngülerinin doğal bir örneğidir. Uzun menzilli allosteri, hücre sinyallemesinde özellikle önemlidir.[2] Allosterik düzenleme, hücrenin enzim aktivitesini ayarlama kabiliyetinde de özellikle önemlidir.
Allosteri terimi, Antik Yunancadaki allos ( ἄλλος ) kelimesinden gelir ve "diğer" anlamı taşır.Kelimenin geri kalanı ise Stereos ( στερεὀς ) kelimesinden gelir ve "katı (nesne)" anlamı taşır. Bu durum, bir allosterik proteinin düzenleyici bölgesinin, aktif bölgesinden fiziksel olarak farklı olduğu gerçeğine gönderme yapmaktadır.
Kaynakça
- "Allosteric regulation and substrate activation in cytosolic nucleotidase II from Legionella pneumophila". The FEBS Journal. 281 (6): 1613-1628. Mart 2014. doi:10.1111/febs.12727. PMC 3982195 $2. PMID 24456211.
- "Proteins move! Protein dynamics and long-range allostery in cell signaling". Protein Structure and Diseases. Advances in Protein Chemistry and Structural Biology. 83. 2011. ss. 163-221. doi:10.1016/B978-0-12-381262-9.00005-7. ISBN 9780123812629. PMID 21570668.