Altay (tank)
Altay, Türkiye'de geliştirilen 3+ nesil ana muharebe tankıdır. İsmini Türk Kurtuluş Savaşı'nda 5. Süvari Kolordusu'nu komuta eden Fahrettin Altay'dan almıştır.
Altay AMT | |
---|---|
Otokar'ın ana muharebe tankı Altay, İstanbul'da düzenlenen IDEF 2019'da. | |
Çeşidi | Ana muharebe tankı |
Uyruğu | Türkiye |
Hizmet geçmişi | |
Hizmet | Seri üretim 2022-2023 |
Kullanıcılar | Türk Kara Kuvvetleri |
Üretim tarihi | |
Tasarımcı | Otokar Aselsan MKEK Roketsan Hyundai Rotem[1] |
Tasarlandığı tarih | 2008–2012 |
Üretici | BMC |
Birim maliyeti | 13-15 Milyon EUR (tahmini) |
Üretildiği tarih | 5 prototip üretildi. Kış, sürüş, ve atış testleri tamamlandı. Motor testleri ve yerli motor projesiyle birlikte zırh denemesi de devam etmekte. |
Üretim adedi | İlk etapta 250 adet üretilecek. |
Özellikler | |
Ağırlık | 65 ton +/prototiplere göre değişiklik gösterecek |
Mürettebat | 4 (komutan, nişancı, sürücü, doldurucu) |
Zırhı | Roketsan:Bor karbür esaslı yeni bilinmeyen tip zırh. |
Ana silahı | MKEK 120 mm 55 kalibre yivsiz top |
Diğer silahları | 1× Aselsan SARP (12.7mm ağır makineli tüfek / 40 mm bombaatar) |
Motor | çift-yakıt motor 1500 ag 1. ve 2. etap (MTU) 1800 ag 3. ve 4. etap (TÜMOSAN) |
Süspansiyon donanımı | Değişken süspansiyon |
Harekat menzili | 450 km |
Azami hızı | 65 km/h (43 mph)[2] |
Millî Tank Üretim Projesi (MİTÜP) çerçevesinde 30 Mart 2007'de yapılan Savunma Sanayi İcra Komitesi toplantısı sonucunda Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından proje ana yüklenicisi olarak Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. belirlenmiştir. 9 Kasım 2018'de, Altay ana muharebe tankının T1 ve T2 konfigürasyonlarına ilişkin geliştirme, prototip üretimi, test ve seri üretim programının temelleri, Savunma Sanayii Başkanlığı ve BMC arasında imzalanan seri üretim sözleşmesi ile atılmıştır.[3][4] Proje kapsamında İnsansız Kuleli Altay T3 tankının da geliştirilmesi planlanmaktadır.
Genel bilgiler
Altay projesinin teknik destek sağlayıcısı Güney Kore'nin Rotem firmasıdır. "Altay" olarak adlandırılan tankın tasarım, geliştirme, prototip imalatı, test ve sertifikalama aşamalarının tamamlanması için 500 milyon dolar mâli kaynak ayrılmıştır.[5] Üçüncü nesil ana muharebe tankı olarak tasarlanmakta olan aracın prototip testleri ve kalifikasyon çalışmalarının 2012 yılında tamamlanmış ve seri imalatın ise 2019 yılının sonunda devreye alınması öngörülmektedir.[6] Tasarım aşamasında Güney Kore üretimi K2 Black Panther ana muharebe tankı projesinden elde edilmiş tecrübelerden de yararlanılması hedeflenmektedir.[7] Proje sonunda açılacak yeni bir ihale ile seri üretimi kazanan kurum ya da kuruluş belirlenecektir. İlk etapta üretilmesi planlanan 250 adet tank, TSK’nın ihtiyaçları doğrultusunda artırılabilecektir.[8]
Ateş gücü
Ana muharebe tankı Altay'ın ana silahı Güney Kore şirketi Hyundai-Rotem kanalı ile yapılan teknoloji transferi anlaşması kapsamında Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu tarafından üretilecek 3 km atış menziline sahip olan ve STANAG 4385’e uyumlu her türlü mühimmatı atabilecek yivsiz-setsiz kaval tipi krom kaplamalı namluya sahip ve özel çelikten üretilecek 120mm 55 kalibre yivsiz top olarak belirlenmiştir. Topun toplam namlu uzunluğu 6,6 m ve ağırlığı 1324 kilogramdır. Tankın üretim sürecinin başlaması ile seri üretim safhasına geçilecektir.[9][10] Tank atış kontrol sistemi, tank komuta kontrol muharebe bilgi sistemi ve elektrikli silah kule tahrik sistemi Aselsan tarafından üretilecektir.[11] Tankta ayrıca uzaktan kumandalı silah sistemleri olarak 7.62 mm ve 12.7 mm makineli tüfek ve 40 mm bombaatar bulunması planlanmaktadır.[2]
Tasarımı
Aracın Volkan-III tank atış kontrol sistemi ve tank komuta kontrol muhabere bilgi sistemi Aselsan tarafından tasarlanacak ve üretilecek, 120 mm’lik 55 kalibre ana silah sistemi, Hyundai-Rotem kanalı ile teknoloji transferi yapılarak MKE tarafından, modüler zırh paketi ise Roketsan tarafından üretilecektir.[12] Otokar 4 prototipin tasarımı ve geliştirilmesi için 500 milyon ABD Doları tutarında teşvike hak kazanmıştır.
- 2010 Eylül ayında Altay projesinin 1. aşaması olan Kavramsal Tasarım Fazı Savunma Sanayi Müsteşarlığı tarafından onaylanarak tamamlandı. Böylece projede 2. aşama olan ve 30.5 ay sürmesi planlanan Detaylı Tasarım Fazı'na geçilmiştir. Projenin bu aşamasında detaylı tasarım faaliyetleri kapsamında seçilen alt sistemlerin tank üzerinde entegrasyon ve arayüz tasarım çalışmaları yürütülecektir.[13]
- 15 Ekim 2010 tarihinde Otokar firması ile MTU ve Renk firmaları arasında Altay tankının güç paketi konusunda sözleşmeler imzalandı.[13]
- 7 Temmuz 2012 tarihinde yayımlanan habere istinaden "Altay projesinde yaz sonunda MTR adı verilen hareket kabiliyetini test edecek araç ortaya çıkacak. 2013'ün ilk çeyreğinde FTR yani atış testlerinin yapılacağı araç üretim bandından inecek. TSK ile birlikte testleri gerçekleştirilecek. 2016 sonu ya da 2017 başına Altay seri üretime hazır hale gelecek" denilmiştir.
- 15 Kasım 2012 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı, Otokar'ın Sakarya'daki fabrikada düzenlenen törenle tanıtıldı. iki ana prototipi üretilen Altay Tankı için "2015 yılına kadar seri üretime hazır hale gelecek" denilmiştir.[14][15]
- 2013 Ankara Şereflikoçhisar'da atış testleri yapıldı. Sarıkamış'ta kış testleri tamamlandı.
- 12 Ağustos 2014 tarihinde Tümosan Motor ve Traktör Sanayi A.Ş. Altay Tankı Güç Grubu Geliştirilmesi İhalesi'ni kazandı. Özgün motor Tümosan tarafından geliştirilecektir.
- Altay Tankı Güç Grubu Geliştirilmesi Projesi için Traktör ve dizel motor üreticisi Tümosan Motor ve Traktör Sanayi A.Ş. (TÜMOSAN) ve Savunma Sanayi Müsteşarlığı arasında 17 Mart 2015 tarihinde sözleşme imzalanmıştır. Toplam 54 ay sürmesi planlanan proje kapsamında, ihtiyaç duyulması halinde yurt içi mevcut olanak ve kabiliyetlerden azami derecede faydalanılması ve gerekli alanlarda yurt dışından teknik destek alınması suretiyle geliştirilecek olan Güç grubunun öncelikli olarak Altay tankında kullanılması planlanmaktadır. Güç grubunun tüm haklarının Savunma Sanayi Müsteşarlığı'na ait olacak şekilde özgün olarak tasarlanması, geliştirilmesi, prototip üretimi, test ve kalifikasyonu hedeflenmektedir. Sözleşmeye göre; ilk yıl için yaklaşık 30 tank motoru ve şanzıman üretimi öngörülüyor. Daha sonraki yıllar için bu sayı yükseltilecek. Proje kapsamında ilk prototip teslimatı 2020 yılı başında planlanmaktadır.
Üretilecek Altay Tankı Güç Grubunun;
- V-12 yapısında ve ~26 litre hacminde,
- Transmisyon ile birlikte toplam 5,5 metreküplük hacim,
- 2 adet yüksek basınçlı turbo şarj ile beslenmesi,
- Common-Rail enjeksiyon sisteminin kullanılması,
- 5 ileri 3 geri vites geçişine sahip olması,
- Tankın kendi ekseninde her iki yöne de 360° nokta dönüşüne imkân sağlaması planlanmaktadır.
Yabancı ilgisi
Raporlara göre, Türkiye Cumhuriyeti Savunma Sanayii Müsteşarlığı'nın ev sahipliğinde tank hakkında daha fazla bilgi almak için 2010 yılı basın toplantısında Kolombiya'dan bir askeri elçi hazır bulundu.[16]
Nisan 2013'te Suudi Arabistan Ordusu yetkililerinin Altay ana muharebe tankı ile ilgilendiği[17] ve IDEF-2013'te Azerbaycan Ordusu'nun Altay tankıyla ilgilendiği bildirildi.[18]
Ayrıca Otokar, Ağustos 2013'te Umman'da açılacak ihale için 77 Altay için teklif verdi.[19] 2016 Ocak ayında Türkiye, Altay'ın Pakistan ve Körfez Arap ülkelerinden ilgi gördüğünü bildirdi.[20]
Katar yetkilileri, Mart 2019'da Altay tankları satın alma planlarını açıkladı.[21] Birkaç gün sonra, üst düzey bir Türk politikacı, Katar tarafından 100 tank siparişi verildiğini ve bunlardan ilk 40'ın önümüzdeki iki yıl içinde teslim edileceğini açıkladı.
Kaynakça
- "Altay Projesi". T.C. MSB Savunma Sanayii Müsteşarlığı, ssm.gov.tr,. 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2012. (Türkçe)
- https://www.bmc.com.tr/static/altay/altay_technical_tr.jpg
- "Altay tankı seri üretim sözleşmesi imzalandı". Hürriyet. 9 Kasım 2018. Erişim tarihi: 10 Kasım 2018.
- https://www.ssb.gov.tr/urunkatalog/tr/20/#zoom=z
- "Türk Kara Kuvvetleri Yarınlara Hazırlanıyor", no. 138, Savunma ve Havacılık Dergisi, Mönch Yayıncılık, 2010
- https://www.sabah.com.tr/ekonomi/2018/01/10/altay-tanki-icin-tarih-netlesti
- İlk yerli tank 2012'de TSK'ya verilecek, Sabah gazetesi, 7 Nisan 2007. Erişim tarihi 23 Mart 2008
- "Milli tank 'Altay' için yola çıkıldı" Radikal gazetesi, 30 Temmuz 2008
- https://www.defenceturk.net/altay
- "Arşivlenmiş kopya". 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2020.
- https://www.roketsan.com.tr/wp-content/uploads/2013/02/ALTAY.pdf
- ‘Sayın Koç tank için 78.5 ay bekleyemeyiz', Gazete Vatan, 30 Temmuz 2008
- "Altay Projesi Aşama I tamamlandı", Otokar haber bülteni, Eylül 2010 sayısı (Türkçe)
- ""AltayTankı Üst Sıralara Yükselmemize Katkı Sağlayacak"". aktifhaber. 16 Kasım 2012. 24 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2012.
- "Milli tank 'Altay' tanıtıldı". stargazete. 11 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012.
- "Otokar unveils the Altay MBT". trdefence.com (İngilizce). 13 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- "Saudi Arabia could be interested to buy the future Turkish main battle tank Altay UAV Anka 2804132 | April 2013 news defence army military industry UK | Military army defense industry news year 2013". www.armyrecognition.com. 4 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- "Azerbaijan shows interest for Turkish main battle tank Altay and 8x8 armoured vehicle ARMA 1705134". www.armyrecognition.com (İngilizce). 17 Mayıs 2013. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- "Turkish Company Otokar could exported its new main battle tank ALTAY in Oman 1212141 | December 2014 global defense security news UK | Defense Security Global news Industry army 2014". www.armyrecognition.com. 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- "New Turkish-made main battle tank Altay has received interest from Pakistan and Gulf countries 10102162 | February 2016 Global Defense Security news industry | Defense Security global news industry army 2016 | Archive News year". armyrecognition.com. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- "Qatar to buy Altay main battle tanks from Turkey". defence-blog.com (İngilizce). 12 Mart 2019. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.