António de Oliveira Salazar
António de Oliveira Salazar (28 Nisan 1889, Vimieiro (Santa Comba Dão) - 27 Temmuz 1970, Lizbon), Portekiz Bakanlar Konseyi Başkanı ve 1932-1968 yılları arasında Portekiz Cumhuriyeti'nin de facto diktatörü.
António de Oliveira Salazar | |
---|---|
100. Portekiz Başbakanı | |
Görev süresi 5 Temmuz 1932 - 25 Eylül 1968 | |
Yerine geldiği | Domingos da Costa Oliveira |
Yerine gelen | Marcelo Caetano |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 28 Nisan 1889 Santa Comba Dão, Portekiz |
Ölüm | 27 Temmuz 1970 (81 yaşında) Lizbon, Portekiz |
Bitirdiği okul | Coimbra Üniversitesi |
Dini | Roma Katolik |
İmzası |
1933-1974 yılları arasında Portekiz'in sosyal, ekonomik, kültürel ve siyasi hayatını kontrol eden, milliyetçi, fazlasıyla tutucu, gelenekçi ve katı muhafazakâr kimliğiyle tanınan, en çok da İspanya'nın faşist diktatörü General Francisco Franco'ya benzetilen, otoriter-aşırı sağcı rejim Estado Novo’nun (Yeni Devlet) kurucusu ve lideridir. Dönemin faşist diktatörlerinden biri kabul edilir. Ancak Salazar rejimi diğer faşist hareketlere kıyasla “light faşizm” olarak adlandırılır. Tıpkı Franco gibi Salazar da tam bir Mussolini hayranı, antisemit olmasa da Nazi yanlısıydı. Fakat o da yine Franco gibi ülkesini II. Dünya Savaşı'nın dışında tutmayı başarmıştı.
1968 yılında beyin kanaması geçirdi. Çoğu kaynaklar bu olayın onun yazlık evinde sandalyeden düşmesi sonucu gerçekleştiğini yazdılar. Aynı yıl, 1968 yılında yönetimden ayrıldı. Düşüşünden sonra kısa bir süre sonra ölmesi beklendiği gibi, Başkan Américo Thomaz Marcello Caetano onun yerini aldıysa da beklenmedik bir şekilde iyileşti. 1974'te Karanfil Devrimi olarak anılan General Antonio Spinola'nın yönettiği askerî ayaklanmayla diktatörlüğü devrildi. Portekiz'de yeni bir düzen başladı.
Ölümü
Salazar, 1968'de beyin kanaması geçirdi. Çoğu kaynak, yazlık evinde bir sandalyeden düştüğünde meydana geldiğini iddia etti. Yine de Şubat 2009'da, Salazar'ın en iyi saklanan sırlarıyla ilgili bazı soruşturmalardan sonra, onun sandalye yerine banyoya düştüğünü itiraf eden kimliği belirsiz tanıklar vardır. 79 yaşındaki Başbakan'ın düşüşün hemen ardından öleceğine inanan Başkan Américo Tomás, Salazar'ı görevden aldı ve yerine Marcelo Caetano koydu. Yaralanmasına rağmen Salazar iki yıl daha yaşadı. Beklenmedik bir şekilde sağlığını geri kazandığında, yakınları ona iktidardan uzaklaştırıldığını söylemedi, bunun yerine Temmuz 1970'teki ölümüne kadar gizlilik içinde "hüküm sürmesine" izin verildi.[1]
Kaynakça
- Meneses 2009, ss. 608–609.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Domingos Oliveira |
Portekiz Başbakanı 1932–1968 |
Sonra gelen: Marcelo Caetano |