Büyük Asoka

Asoka (Devanāgarī: अशोकः, IAST: [aɕoːkə(hə)], Prakrit dilinde İmparatorluk adı: Devanampriya Priyadarsi (Devanāgarī: देवानांप्रिय प्रियदर्शी), "O,Tanrıların sevgili oğludur ve her insana içtenlikle saygı duyar") ve Dhamma (Devanāgarī: धम्मः), "Adil, Dindar, Erdemli") (MÖ 304–MÖ 232) arasında, MÖ 273 ile MÖ 232 arasında egemen olan Maurya Hanedanlığı'nın Hint imparatoruydu. Genellikle Hindistan'ın en büyük imparatorlarından biri diye kendisinden bahsedilen Asoka bir dizi askeri fetihten sonra günümüz Hindistanının bulunduğu alana hükmetmiştir. İmparatorluğu günümüz Pakistanını, Afganistanını ve İran'ın batısındaki topraklardan, günümüzde Hindistan'ın doğusunda yer alan Bengal ve Assam eyaletleri ile günümüzde güneydeki Karnataka eyaleti sınırları içinde kalan Mysore'a kadar uzanan bir alana yayılmıştı.

Tahta çıktığı ilk zamanlar büyükbabasının izinden gitti ve askerî harekâtlarla topraklarını genişletmeye çalıştı. Hükümranlığının sekizinci yılında, Hindistan'ın doğu kıyılarında (günümizde Orissa eyaletinin bulunduğu yerler) bir devlet olan Kaliga'ya karşı bir savaştan zaferle ayrıldı. Ancak zafere rağmen, savaş bittiğinde ordusunda yüz bin kayıp ve daha fazla sayıda yaralı vardı.

Bundan etkilenen Asoka, Hindistan'ın zapt edilmesi için giriştiği harekâtı bitirmeye karar verdi ve tüm savaşlardan vazgeçti. Budizmi, dini felsefesi olarak belirledi ve dharma erdemlerinin gerektirdiği şekilde yaşamaya çalıştı.

Kişisel hayatında Asoka, avcılıktan vazgeçti ve vejeteryan oldu. Devlet adamı olarak ise hastaneler ve hayvan barınakları açtı, birçok katı kanunu yürürlükten kaldırdı, yollar yaptı ve sulamayı geliştirdi. İnsanlara inancı öğretmek için "dharma görevlileri" olarak adlandırılan devlet görevlileri bile atadı. Krallığı zamanında, tüm dinlere yer vardı ama özellikle Budizm teşvik edildi. Hatta birçok yabancı ülkeye de Budist misyonerler gönderildi. Özellikle Seylan'da (Sri Lanka) başarılı oldular.

Asoka, benimsediği bu politikayı anlatan satırların krallığındaki tüm kayalara ve sütunlara yazılmasını istedi. Birçoğu günümüze kadar ayakta kalmıştır.

Asoka tahta çıktığı vakit Budizm, sadece Hindistan'ın kuzeybatısında bulunan yerel bir dindi. Öldüğünde ise tüm Hindistan'a yayılmıştı ve tüm süratle komşu ülkelerde de yayılıyordu. Budizmin dünya dini haline gelmesinde en büyük katkıyı verdi.[1]

Popüler Kültürde Asoka

2001 yapımı Asoka filminde Shah Rukh Khan tarafından canlandırılmıştır.

Kaynakça
  1. Michael H. Hart, Dünyaya Yön Veren En Etkin 100
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.