Bir Yaz Gecesi Rüyası (film, 1935)
Bir Yaz Gecesi Rüyası 1935 ABD yapımı fantastik komedi filmidir. Özgün adı A Midsummer Night's Dream dir.
| Bir Yaz Gecesi Rüyası | |
|---|---|
| A Midsummer Night's Dream | |
 "Bir Yaz Gecesi Rüyası" (A Midsummer Night's Dream) filminin sinema afişi | |
| Yönetmen |
William Dieterle Max Reinhardt |
| Yapımcı | Henry Blanke |
| Senarist |
Charles Kenyon Mary C. McCall Jr. William Shakespeare (oyun) |
| Oyuncular |
Dick Powell Olivia de Havilland James Cagney Mickey Rooney |
| Müzik |
Erich Wolfgang Korngold Felix Mendelssohn |
| Görüntü yönetmeni | Hal Mohr |
| Kurgu | Ralph Dawson |
| Stüdyo | Warner Bros. Pictures |
| Dağıtıcı | Warner Bros. Pictures |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Komedi, fantezi, aşk |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1935 |
| Çıkış tarih(ler)i | 9 Ekim 1935, Londra |
| Süre |
133 dakika 147 dakika (Üvertür ve bitiş müziği ile) |
| Ülke |
 ABD |
| Dil | İngilizce |
| Diğer adları |
Bir Yaz Gecesi Rüyası (Türkiye) Le Songe d'une Nuit d'été(Fransa) Il Sogno di una Notte di Mezza Estate(İtalya) El Sueño de una Noche de Verano (İspanya) Ein Sommernachtstraum (Almanya) |
William Shakespeare'in 1594 1595 yılları arasında yazdığı aynı adlı ünlü tiyatro eserinden senaryosunu Charles Kenyon ve Mary C. McCall Jr.'ın birlikte uyarlayarak yazdıkları filmi William Dieterle ve Max Reinhardt birlikte yönetmişlerdir. Başlıca rollerinde Dick Powell, Olivia de Havilland, James Cagney, Mickey Rooney, Ian Hunter, Joe E. Brown ve Victor Jory oynamışlardır. Filmde rol alan oyuncuların çoğunluğu daha önce hiç Shakespeare oynamamış olmalarına rağmen başta Cagney ve Brown olmak üzere filmde gösterdikleri performanstan dolayı büyük övgüler aldılar. "Bir Yaz Gecesi Rüyası" Hollywood'da yapılmış en başarılı Shakespeare uyarlamalarından biri olarak kabul edilmektedir.
Eser filme alınmadan önce Los Angeles'taki büyük amfitiyatro Hollywood Bowl'da (Bowl: Kase, bu 18.000 kişilik açık hava tiyatrosunun beton sahnesi kase şeklindedir) yine Max Reinhardt tarafından sahnelenmişti. Reinhardt'ın bu efsanevi sahne prodüksiyonunda rol alan sanatçılardan sadece Olivia De Havilland ve Mickey Rooney filmde de oynamışlardı.
Tüm Shakespeare eserlerinde olduğu gibi bu filmde de görünüşte birbiri ile fazlaca ilgili olmayan olaylar dizisi sonunda ortaya çıkan tek bir olay ile birbirine bağlanır. Aşk, evlilik ve büyü ana temaları üzerine kurulu bu yanlışlıklar komedisinde olaylar Eski Yunan'da bir düğün etrafında gelişir.
Filmde ana müzik teması olarak Alman besteci Felix Mendelssohn Bartholdy'nin 1843'te William Shakespeare'in söz konusu komedisi için bestelediği yine aynı adlı (Op.21 Bir Yaz Gecesi Rüyası uvertürü) eseri kullanılmıştır. Filmde kullanılan diğer müzikler de Mendelssohn'a aittir, bunlar arasına "İtalyan Senfonisi", "Sözsüz Şarkılar" ve "La Minör 3.Senfoni" gibi tanınmış eserleri de vardır. Müziklerin orkestrasyonunu Erich Wolfgang Korngold yapmıştır. Bale sahnelerinin koreografisini ise Bronislava Nijinska yapmıştır.
"En iyi film" ve "en iyi yardımcı yönetmen" dallarında Oscar'a aday gösterilen film "en iyi görüntü yönetimi" ve "en iyi kurgu" dallarında bu ödülü almıştır. Yönetmeninin ve bestecisinin Musevi kökenleri nedeni ile film zamanında Nazi Almanyası'nda yasaklanmıştı.[1]
Olay Örgüsü
Shakespeare'in eserlerinin birçoğunda olduğu gibi bu filmde de görünüşte birbiri ile fazlaca ilgili olmayan olaylar dizisi sonunda ortaya çıkan tek bir olay ile birbirine bağlanır.
Birinci olay dizisinde Atina Dükü Theseus (Ian Hunter) ile nişanlısı Amazon Kraliçesi Hippolyta'nın (Verree Teasdale) düğün hazırlıkları sürmektedir. Bu arada 4 genç Atinalı'nın bir yanlışlıklar komedisi şeklinde gelişen aşklarına şahit oluruz. Demetrius (Ross Alexander) ve Lysander (Dick Powell) adlı gençlerin ikisi birden Hermia'ya (Olivia de Havilland) aşıktır. Ancak Hermia Lysander'i sevmektedir. Hermia'nın babası Egeus (Grant Mitchell) ise kızının Demetrius ile evlenmesini ister. Bu arada Demetrius'un da Helena (Jean Muir) adında bir aşığı vardır ancak Demetrius Helena'yı istemez. Hermia ile Lysander gece oluca kaçmaya karar verirler ve planlarını Helena'ya anlatırlar, bu duruma sevinen Helena aşığı Demetrius'un kendisine kaldığını düşünerek planı ona da aktarır, ancak Demetrius hemen kaçan aşıkların peşine düşer, Helena da üçünün birden peşine düşer.
İkinci olay dizisi ise Dük'ün düğününde gelin ve damadın şerefine bir temsil vermeyi planlayan (oyun içinde oyun) beceriksiz tamirciler'den oluşan bir amatör tiyatro grubu ile ilgilidir. Bu grup, Dokumacı Bottom (James Cagney), Körük tamircisi Flute (Joe E. Brown), Marangoz Quince (Frank McHugh), doğramacı Snug (Dewey Robinson), tenekeci Snout (Hugh Herbert) ve Terzi Starveling (Otis Harlan)'den oluşmaktadır.
Üçüncü olay dizisi ise afacan perilerin yaramazlıkları ile ilgilidir. Periler Kraliçesi Titania (Anita Louise) ve Periler Kralı Oberon (Victor Jory) periler sarayında Oberon'un kıskançlığı nedeni ile didişmektedirler. Küçük peri Puck (Mickey Rooney) ise ilk gördüğü şeye aşık eden bir aşk iksiri üzerinde çalışmaktadır.
Bağlayıcı olay ise şöyle gelişir; Kaçan gençler periler sarayına ulaşırlar. Oberon Puck'dan iksiri Titiana'ya uygulamasını ister, kendisi de aynı iksiri Helena ile Demetrius'a uygulayacaktır. Puck bununla da yetinmez iksiri ayrıca Hermia ile Lysander'e de uygular. Ancak ertesi gün iksirin yan etkileri ortaya çıkmaya başlar Lysander Hermia'yı bırakır ve Helena'ya aşık olur, Periler Kraliçesi Titania da Dokumacı Bottom'a aşık olur. Bu büyük karmaşa sürerken çok yorulan Hermia, Helena, Lysander Demetrius, Titania ve Bottom ormanda uykuya dalarlar, onlar uykudayken Oberon ve Puck her şeyi eski haline getirecek sihirli tozu üstlerine serper. Herkes uyanır, en son Bottom uyanacaktır. Çiftler olması gerektiği gibi eşleşirler. Düğün gerçekleşir oyun içindeki oyunun temsili yapılır, periler düğünü kutsarlar. Filmin sonunda ise küçük peri Puck bütün bu olan bitenlerin sadece Bottom'ın bir rüyası olduğunu anons eder (Bir yaz gecesi rüyası).
Oyuncu Kadrosu
- James Cagney ... Bottom - Dokumacı
- Joe E. Brown ... Flute - Körük tamircisi
- Dick Powell ... Lysander - Hermia'nın âşık olduğu genç
- Mickey Rooney ... Puck/Robin Goodfellow/Peri
- Victor Jory ... Oberon - Periler Kralı
- Ian Hunter ... Theseus - Atina Dükü
- Olivia de Havilland... Hermia - Egeus'un kızı, Lysander'e aşık.
- Verree Teasdale ... Hippolyta - Amazon Kraliçesi, Theseus'un nişanlısı
- Hobart Cavanaugh ... Philostrate - Theseus'un şenlikçibaşısı
- Ross Alexander ... Demetrius - Hermia'nın aşığı, onunla evlenmek isteyen genç
- Jean Muir ... Helena - Demetrius'a aşık
- Grant Mitchell ... Egeus - Hermia'nın babası
- Frank McHugh ... Quince - Marangoz
- Dewey Robinson ... Snug - Doğramacı
- Hugh Herbert ... Snout - Tenekeci, tamirci
- Otis Harlan ... Starveling - Terzi
- Arthur Treacher ... Epilog'u okuyan
- Anita Louise ... Titania - Periler Kraliçesi
- Nini Theilade ... Titania'ya eşlik eden peri
- Katherine Frey ... Bezelye Çiçeği (Peri)
- Helen Westcott ... Örümcek ağı (Peri)
- Fred Sale ... Güve (Peri)
- Billy Barty ... Hardal Tohumu (Peri)
- Sheila Brown ... Perilerin değiştirdiği çocuk
- Shep Houghton ... Dansçı
- Rags Ragland ... Tiyatro grubu üyesi
- Angelo Rossitto ... Cüce
Film Hakkında Notlar
- Bu film Olivia de Havilland'ın sinemada rol aldığı ilk filmidir, ancak daha sonra çevirdiği The Irish in Us (1935) ve Alibi Ike (1935) filmlerinden daha sonra gösterime sunulmuştu.
- Felix Mendelssohn Bartholdy'nin 1843'te Shakespeare'in bu oyunu için bestelediği ve oyunla aynı adı taşıyan uvertür "A Midsummer Night's Dream"in bölümlerinden biri olan "Düğün Marşı" çok tanınmış bir bölümdür ve bütün dünyada düğün törenlerinin vazgeçilmez müziği olagelmişir. Konusu bir düğün etrafında geçen bu filmde de bitiş müziği olarak "Düğün Marşı" çalınır.
Filmin Müziği
Filmde kullanılan tüm müzik parçaları Felix Mendelssohn Bartholdy'ye aittir. Film yapım şirketi Warner Bros.'a ait olan "Warner Bros. Stüdyo Orkestrası ve Korosu" tarafından seslendirilmişlerdir. Orkestrayı Erich Wolfgang Korngold yönetmiştir. Müziklerin orkestrasyonu ve bazı şarkıların adaptasyonu da Korngold tarafından yapılmıştır.
- "Bahar Şarkısı" (Dick Powell da mırıldanarak eşlik etmiştir)
- "Bir Yaz Gecesi Rüyası" (Üvertür ve ara müziği) - Sözler William Shakespeare
- "İskoç Senfonisi" (Final bölümü) - Sözler anonim. Koro eşliğinde seslendirnler Olivia de Havilland, Dick Powell, Ross Alexander, Jean Muir, James Cagney ve Joe E. Brown
- "Kinderstucke(Çocuk Şarkıları) no.1:Allegro non troppo" Sözler William Shakespeare. Seslendiren James Cagney
- "Spinning Song"
- "Ninni" ("Sözsüz Şarkılar'dan",op.19,no.6) Seslendirenler Anita Louise (dublajı Carol Ellis), ve James Cagney
- "İtalyan Senfonisi" (3.cü bölümden bir parça)
- "Beşik Şarkısı" ("Sözsüz Şarkılar'dan",op.67,no.6)
- "Philomel" ("An die Entfernte" şarkısından adapte) - Sözler William Shakespeare. Seslendirenler Anita Louise (dublajı Carol Ellis) koro eşliğinde
- "Mi minör Scherzo"
- "Hand In Hand With Fairy Grace" ("Leise Zieht durch mein gamut" şarkısından adapte) - Sözler William Shakespeare.
- "Over Hill, Over Dale, Through Bush, Through Brier" ("Neue Liebe" şarkısından adapte). - Sözler William Shakespeare. Seslendiren Nina Theilade.
Diğer Sinema ve TV Versiyonları
- 1909 Le Songe d'une nuit d'été. Fransa. Siyah beyaz, sessiz.
- 1909 A Midsummer Night's Dream. ABD. Kısa, Siyah beyaz, sessiz. Yönetmen. Charles Kent
- 1913 A Midsummer Night's Dream. İtalya. Siyah beyaz, sessiz.
- 1914 Ein Sommernachtstraum in Unserer Zeit. Almanya. Siyah beyaz, sessiz.
- 1925 Ein Sommernachtstraum. Almanya. Siyah beyaz, sessiz.
- 1935 A Midsummer Night's Dream. William Dieterle ve Max Reinhardt'ın yönettikleri bu maddede anlatılan film.
- 1938 Pyramus and Thisbe. (TV) İngiltere. Siyah beyaz
- 1946 A Midsummer Night's Dream (TV) İngiltere. Siyah beyaz. Yönetmen ve başrol: Robert Atkins
- 1947 A Midsummer Night's Dream (TV) İngiltere. Siyah beyaz.
- 1958 "BBC Pazar Gecesi Tiyatrosu: A Midsummer Night's Dream.
- 1959 Sen noci svatojanske. Çekoslovakya. İngilizce, renkli.
- 1964 A Midsummer Night's Dream (TV). İngiltere. Siyah beyaz
- 1967 A Midsummer Night's Dream. ABD, renkli
- 1968 A Midsummer Night's Dream İngiltere, renkli. Yönetmen:Peter Hall
- 1969 Le Songe d'une nuit d'été (TV) Fransa, renkli.
- 1970 Midzomernachtsdroom (TV) Belçika
- 1971 "Ayın Oyunu: A Midsummer Night's Dream" İngiltere, renkli.
- 1981 A Midsummer Night's Dream (TV) İngiltere, renkli.
- 1981 Benjamin Britten's A Midsummer Night's Dream. İngiltere
- 1982 A Midsummer Night's Dream (1982) (TV) ABD, renkli
- 1983 Sogno di una notte d'estate (1983) İtalya, renkli
- 1985 A Midsummer Night's Dream (TV). İngiltere, İspanya ortak yapımı
- 1989 The fairy queen (La reine des fées) (TV) Fransa. İngilizce, renkli.
- 1990 En Midsommarnattsdröm (TV) İsveç, renkli
- 1992 Un Soño de verán (TV) İspanya
- 1992 "Shakespeare: Anime Hikayeler: A Midsummer Night's Dream. İngiltere, çizgi film serisinin bir bölümü
- 1996 A Midsummer Night's Dream (1996) İngiltere, renkli.
- 1999 A Midsummer Night's Dream. ABD, İngiltere, İtalya ortak yapımı. Kevin Kline, Michelle Pfeiffer, Stanley Tucci başrollerde. Michael Hoffman yönetmiş.
- 1999 Midsummer. ABD yapımı
- 1999 A Midsummer Night's Dream Video filmi. ABD.
- 1999 A Midsummer Night's Dream (TV). İngiltere. Yöneten Ross MacGibbon.
- 2001 The Children's Midsummer Night's Dream. İngiltere
- 2002 A Midsummer Night's Rave. ABD.
- 2002 "Great Performances: Dance in America: 'The Dream' with American Ballet Theatre". ABD.
- 2005 A Midsummer Night's Dream. (TV). Fransa, İspanya ortak yapımı.
- 2005 "ShakespeaRe-Told: A Midsummer Night's Dream. İngiltere.
- Genelde yanlış olarak "Bir Yaz Gecesi Rüyası"nın bir parodisi zannedilen Woody Allen'ın 1982 tarihinde yönettiği A Midsummer Night's Sex Comedy[2] adlı film Ingmar Bergman'ın 'Bir Yaz Gecesi Gülümsemeleri' (Sommarnattes Leende) adlı filminin serbest bir uyarlamasıdır ve Jean Renoir'ın 'Oyunun Kuralı' adlı filminden de esinlenilmiştir. Filmin Shakespeare'in eseriyle bir ilgisi yoktur.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- IMDb'de A Midsummer Night's Dream
- google.com/maps'de Hollywood Bowl amfitiyatrosunun uzaydan görünüşü.