Bizans İç Savaşı (1373-1379)

Bizans İç Savaşı (1373-1379) Bizans imparatorluğu'nda, Bizans İmparatoru V. İoannis ile oğlu IV. Andronikos arasında savaşan ve aynı zamanda Osmanlı İmparatoru I. Murad'ın oğlu Savcı Bey, Andronikos ile ortak bir şekilde babasına karşı isyana katılınca bir Osmanlı iç savaşına dönüşen bir askeri çatışmadır. İsyan Andronikos, babasını 1373'te devirmeye çalışırken başladı. Ceneviz yardımı ile başarısız olmasına rağmen, Andronikos sonunda V. İoannis'i 1376'da devirdi ve tutukladı. Ancak V. İoannis, 1379'da kaçtı ve Osmanlı yardımı ile tahtını tekrar kazandı. İç savaş, yüzyılın başlarında çoktan yıkıcı iç savaşlar zayıflayan Bizans İmparatorluğu'nu daha da zayıflattı. Savaşın en büyük yararlanıcısı, Bizanslıların üst egemenliğini etkili bir şekilde yapılmış olan Osmanlılardı.

Bizans İç Savaşı (1373-1379)
Bizans iç savaşları
Tarih 1373–1379 Bölge Konstantinopolis Sonuç V. İoannis ve I. Murad'ın zaferi Coğrafi Değişiklikler Bizanslılar Gelibolu'yu Osmanlı'ya devrederler; Bozcaada nüfusu azaltılır ve tarafsız bir bölge haline getirilir.
Taraflar
V. İoannis Osmanlı İmparatorluğu Venedik Cumhuriyeti	IV. Andronikos Savcı Bey Ceneviz Cumhuriyeti
Komutanlar ve liderler
V. İoannis II. Manuil I. Murad	IV. Andronikos Savcı Bey (Esir)

Arka plan

İmparator V. İoannis, 15. yüzyıl elyazması.

V. İoannis, 1354'te İmparatorluğun tek egemenliğini üstlendiğinde açıkça Batı yanlısı bir dış politika izledi. Midilli ve kız kardeşinin evlilikle elini Cenevizlilere verdi, Bizans'ın son Anadolu limanı Herakleia Pontiki'yi Venediklilere sattı,[1] onu tebasından uzaklaştırıp karşılığında kendisine çok az kazanç sağlayan bir bir eylem olan Roma Katolikliği'ne döndü.[2] 1360'lara gelindiğinde, Bizans İmparatorluğu eski benliğinin gölgesiydi. Trakya'daki son alanları, 1365 yılında Hadrianapolis (modern Edirne) ele geçiren Osmanlılar tarafından istila ediliyordu. Batıdan yardım isteyen V. İoannis, o yaz Papa V. Urbanus'u ziyaret ettikten sonra Venedik'e gitti ve burada Venedikliler ile Bozcaada karşılığında imparatorun borcunu iptal eden bir anlaşma imzaladı. Bizans topraklarını terk ederken sırasıyla Konstantinopolis ve Selanik'i yönetmeleri için iki oğlu IV. Andronikos ve Manuil'den ayrıldı.[3] Ancak büyük oğlu ve eş imparatoru IV. Andronikos, Bozcaada'yı, anlaşıldığı üzere Venediklilere teslim etmeyi reddetti ve İmparator Venedikliler tarafından, Manuil tarafından onun adına müdahale edilinceye kadar, iki yıl gözaltına alındı.[4]

İlk ihtilaf – IV. Andronikos'un başarısız isyanı, 1373

IV. Andronikos, 1373'te Osmanlı İmparatorluğu'na haraç ödemeyi ve üst egemenlik statüsü kabul etmesine kızdı ve aynı yıl Osmanlı padişahı I. Murad'ın oğlu Savcı Bey'e katılarak babalarına karşı ortak bir isyan başlattılar.[5] Her iki isyan bastırıldı, ancak Bizans askeri güçsüzlüğü bunun büyük oranda Türk birlikleri tarafından yapıldığı anlamına gelmektedir.[4] Murad, Savcı'yı kör etti (ve daha idam etti) ve V. İoannis'den de oğluna ve onun oğluna aynısını yapmasını talep etti. V. İoannis bunu kısmen yaptı, IV. Andronikos ve torununun birer gözünü kör edip diğerini bıraktı, ancak Andronikos'u hapse attı.[2] Genç İoannis, büyükbabasının hareketine çok kızdı ve 1390'da ona karşı isyan edip beş ay iktidar oldu.[6] Andronikos'un başarısızlığından sonra, Manuil eş imparatorluğa yükseltildi ve V. İoannis'in II. Manuil olarak varisi oldu.

İkinci ihtilaf – IV. Andronikos'un gaspı, 1376–1379

Andronikos hapsedildikten kısa süre sonra V. İoannis, Bozcaada'yı daha önce başarısız anlaşmaya benzer şartlarda Venediklilere sattı. Cenevizler, bir savaş ile araları bozulan Venediklilerin adayı kolayca ele geçirmelerini kabul etmediler. Böylece, 1376'da, Ceneviz, Galata'daki kolonileri merkezli ve Andronikos'un serbest kalmasına yardım edip ve onun için Osmanlı askerleri temin ettiler.[4] Andronikos, Konstantinopolis'u kontrol altına aldı ve babası İmparator V. İoannis ile küçük kardeşi Manuil'i hapsetti. Yardımları karşılığında IV. Andronikos, Cenevizlilere Bozcaada'yı ve Osmanlılara Gelibolu'yu verdi.[4]

Sonuçta bu eylemler, tahta çıkmasından kısa süre sonra, Venedik ile arasını bozdu ve onlarla savaşa girdi.[4] 1376'da eş imparator olarak taç giyen oğlu VII. İoannis ile Bizans'taen az dört imparator ve bir despot vardı, hepsi az ya da çok Osmanlının ya da İtalyan şehir devletlerinin piyonuydu.[2] IV. Andronikos, V. İoannis ve II. Manuil'in I. Murad'ın sayayına kaçtıkları 1379 yılına kadar iktidarda kaldı.[2] Görünüşe göre Philadelphia'nın hemen hemen bağımsız Bizans bölgesini Osmanlı'ya bırakmayı kabul eden John V, Venedik gemileri ve Osmanlı askerleri yardımıyla tahtta yeniden kuruldu. Görünüşe göre fiilen bağımsız Bizans eksklavı Filadelfiya'nın Osmanlılara bırakmak konusunda anlaşmaya varılmasından sonra, V. İoannis, Venedik gemileri ve Osmanlı askerlerinin yardımı ile tekrar tahta çıktı.[7]

Neticeleri

V. İoannis, başkent Konstantinopolis'a girdikten sonra IV. Andronikos, Cenevizli Galata'ya kaçtı ve orada iki yıl kaldı. Ancak bir süre, annesi Eleni Kantakuzini ve annesinin babası eski imparator VI. İoannis'i rehin aldı. Bununla birlikte, 1381'de geri dönmesine izin veren bir antlaşma imzalandı. Daha sonra Venedikliler ve Cenevizler savaşlarını sona erdirdiler ve Bozcaada'yı boşaltmaya ve surlarının tahrip edilmesine ve dolayısıyla tarafsız bir topraklara dönüşmeye karar verdiler.[7] Bu çatışma, muazzam ve sürekli genişleyen Osmanlı İmparatorluğu ile çevrelenen Bizans İmparatorluğunu daha da zayıflattı.

Ayrıca bakınız

• Bizans İç Savaşı (1321-1328)
• Bizans İç Savaşı (1341-1347)
• Bizans İç Savaşı (1352-1357)

Kaynakça

Özel

1. Treadgold 1997, s. 788.
2. Browning 1992, s. 242.
3. Treadgold 1997, s. 779.
4. Treadgold 1997, s. 780.
5. Haldon 2003, s. 22.
6. Treadgold 1997, s. 782.
7. Treadgold 1997, s. 781.

Genel

• Treadgold, Warren (1997), A History of the Byzantine State and Society (İngilizce), Stanford University Press, ISBN 0-8047-2630-2
• Browning, Robert (1992), The Byzantine Empire (İngilizce), The Catholic University of America Press, ISBN 0-8132-0754-1
• Haldon, John (2003), Byzantium at War (İngilizce), Routledge, ISBN 0-415-96861-5