Bohemya ve Moravya Komünist Partisi

Bohemya ve Moravya Komünist Partisi (Çekçe: Komunistická strana Čech a Moravy, KSČM), Çek Cumhuriyeti’nde bir siyasi parti. 31.456 (2020) kayıtlı üyesi bulunmaktadır.

Bohemya ve Moravya Komünist Partisi Komunistická strana Čech a Moravy
Kısaltma	KSČM
Lider	Vojtěch Filip
Kuruluş tarihi	1989
Öncülü	Çekoslovakya Komünist Partisi
Merkez	Prag
Gençlik kolu	Komünist Gençlik Birliği Genç Komünistler
Üyelik  (2016)	31,456(2020)
İdeoloji	Komünizm[1] Marksizm-Leninizm[2][3]
Siyasi pozisyon	Soldan Aşırı sola
Resmî renkleri	Kırmızı
Temsilciler Meclisi	15 / 200
Senato	0 / 81
Avrupa Parlamentosu	1 / 21
Bölgesel Meclisler	13 / 675
Yerel Meclisler	1.426 / 62.300
İnternet sitesi
https://www.kscm.cz/
Parti bayrağı

Avrupa Parlamentosu’nda temsil edilmektedir. Ayrıca Avrupa Birleşik Sol ve İskandinav Yeşil Sol Blok’un üyesi olan bir partidir. 1989 sonrasında parti programını kısmen değiştirse de Orta ve Doğu Avrupa’da “komünist” adından vazgeçmeyen önemli birkaç partiden biri oldu.[4][5]

Tarih

1989 yılında Bohemya ve Moravya Bölgesi için ayrı bir Komünist parti olarak teşkilatlandı. Çekoslovakya Komünist Partisi’nden ayrı olarak Çek Cumhuriyeti’ni kapsayan bir partiydi. Yeni parti merkeziyetçi olmaktan çok özerk ve yerel yönetimlere önem veriyordu.

1990 yılında Çekoslovakya Komünist Partisi, Bohemya ve Moravya ile Slovakya Komünist Partisi bir araya gelerek federal bir birlik oluşturdu. Ancak daha sonra Slovakya Komünist Partisi Demokratik Sol Parti adını aldı ve 1992 yılında Çekoslovakya’nın dağılmasıyla federasyon da dağıldı.

Partinin 1990’da Olomouc'ta düzenlenen ilk kongresinde o dönemki lideri Jiri Svoboda, demokratik sosyalist bir program önererek, partinin adının Demokratik Sosyalizm Partisi olarak değiştirilmesini önerdi. Delegeler tarafından partinin demokratik sosyalizm programı kabul edildi. Fakat Komünist adının değiştirilmesi büyük çoğunluk tarafından reddedildi.

1991 ve 1992 yıllarında hizipleşmeler ile birlikte partide Marksist-Leninist üyeler ile revizyonist üyeler arasında parti ismi konusunda ciddi tartışmalar yaşandı. Hatta revizyonistler Aralık 1991’de partinin ismini oylama yapmadan geçici olarak Demokratik İşçi Partisi olarak değiştirdi. Bunun üzerine revizyonistlerin ısrarıyla 1992’de referandum yapılmasına karar verildi, ancak % 75,94 oranda büyük çoğunluk Komünist Parti isminin korunması yönünde oy verdi.[4]

Aralık 1992'de yapılan II. Parti Kongresi'nde de Marksist-Leninist eğilimli anti-revizyonist kesim gücünü arttırdı ve partide tekrar egemen duruma geldi.[4] Bu kongrede 1990’da hazırlanan parti programının yeniden yorumlanması ve Komünizme yönelik eleştirel bir yaklaşımda bulunulmaması gerektiği belirtildi ve öneriler oy çokluğu ile kabul edildi.[4]

1989 yılından önceki komünist rejimin restorasyonunu isteyen bir grup partili 1993 yılında, Jiri Svoboda ile revizyonist yandaşlarının partiden ihracını talep etti. Svoboda istifa etti, ancak KSČM Merkez Komitesi üyelerinden bir kaçının desteğiyle partide kaldı. Merkez Komitesi Haziran 1993’te yeniden bir Kongre toplama kararı aldı ve Svoboda da yapılan bir anlaşmayla istifasını geri çekti.

Haziran 1993’te Břeclav’da düzenlenen kongrede, Svoboda’nın önerileri ezici çoğunlukla reddedildi ve neo-komünist Miroslav Grebeníček parti başkanı oldu. Grebeníček eski komünist sistemin bazı yetersizliklerini kabul etmekle birlikte partinin komünist ideoloji ve programının korunması gerektiğini belirtti. Svoboda ve diğer revizyonistlerin oluşturduğu “Sosyalizm için Platform” üyeleri partiden ihraç edildi ve görüşleri yasaklandı.

Bu delegeler partiden ayrılarak Demokratik İşçi Partisi’ni kurdu. Daha sonra bu parti Çekoslovakya’nın dağılma sürecinde partiden ayrılanların kurduğu Demokratik Sol Parti ile birleşme kararı aldı. Kısa bir süre sonra birkaç üye daha KSČM’den ayrıldı ve tüm bu fraksiyonlar Demokratik Sosyalizm Partisi (PDS) adı altında birleşti. 1997 yılında bu fraksiyonlara yenileri katıldı.

İhraç edilen bazı üyeler ise Miroslav Stepan liderliğinde Çekoslovakya Komünist Partisi’ni kurdu. Ancak Bohemya ve Moravya Komünist Partisi bu grupla çalışmayı reddetti.

İçişleri Bakanlığı ile uzun süren bir mücadeleden sonra 2006 yılında Milan Krajča liderliğindeki Komünist Gençlik Birliği (KSM) üretim alanında kolektif mülkiyeti ekonomik programda onaylatmayı başardı. Komünist Gençlik Birliği üyelerinin bu konuda uluslararası protestoları da etkili oldu.[6]

Kasım 2008'de, Çek Cumhuriyeti Senatosu parti programının Çek Cumhuriyeti Anayasası ile çeliştiğini iddia ederek Yüksek İdare Mahkemesi'ne dava açtı. 30 senatör KSČM programının anayasaya aykırı olduğunu kabul ederken 38 senatör bunu reddetti. Yüksek İdare Mahkemesi de partinin kapatılmasını reddetti.

Seçim sonuçları

Çek Cumhuriyeti'nin sosyalizmi terk etmesinden beri tüm seçimlere katılan KSČM bu seçimlerin hepsinde % 10’un üzerinde oy aldı. Parti 2012 yılında Ustecky bölgesinde, ilk kez yerel seçimleri kazandı. Oldřich Bubeníček Çek Cumhuriyeti’nde ilk komünist belediye başkanı oldu.

Temsilciler Meclisi

Seçim	Lider	Oy	%	Sandalye	±	Hükümet
1990	Jiří Machalík	954.690	13,2 (#2)	33 / 200	33	Muhalefet
1992	Jiří Svoboda	909.490	14 (#2)[lower-alpha 1]	35 / 200	2	Muhalefet
1996	Miroslav Grebeníček	626.136	10,3 (#3)	22 / 200	13	Muhalefet
1998	Miroslav Grebeníček	658.550	11 (#3)	24 / 200	2	Muhalefet
2002	Miroslav Grebeníček	882.653	18,5 (#3)	41 / 200	17	Muhalefet
2006	Vojtěch Filip	685.328	12,8 (#3)	26 / 200	15	Muhalefet
2010	Vojtěch Filip	589.765	11,3 (#4)	26 / 200	0	Muhalefet
2013	Vojtěch Filip	741.044	14,9 (#3)	33 / 200	7	Muhalefet
2017	Vojtěch Filip	393.100	7,8 (#5)	15 / 200	18	Hükûmet Destek

Notlar:

1. 1992'de KSČM, daha küçük sol gruplar ve bağımsızlarla yapılan seçim ittifakı olan Sol Blok'a katıldı.

Senato

Seçim	1. Tur		2. Tur		Sandalye	±
	Oy	%	Oy	%
1996	393.494	14,3 (#3)	45.304	2 (#5)	2 / 81	2
1998	159.123	16,5 (#4)	31.097	5,8 (#4)	4 / 81	2
2000	152.934	17,8 (#2)	73.372	13 (#4)	3 / 81	1
2002	110,171	16.5 (#3)	57,434	7.0 (#3)	3 / 81	0
2004	125.892	17,4 (#2)	65.136	13,6 (#2)	2 / 81	1
2006	134.863	12,7 (#3)	26.001	4.5 (#4)	2 / 81	0
2008	147.186	14,1 (#4)	—	—	3 / 81	1
2010	117.374	10,2 (#4)	—	—	2 / 81	1
2012	153.335	17,4 (#2)	79.663	15,5 (#3)	2 / 81	0
2014	99.973	9,74 (#4)	—	—	1 / 81	1
2016	83.741	9,50 (#4)	5.737	1,35 (#15)	1 / 81	0
2018	80.371	7,38 (#5)	3.578	0,86 (#12)	0 / 81	1

Avrupa Parlamentosu

Seçim	Oy	%	Sandalye	±
2004	472.862	20,3 (#2)	6 / 24	6
2009	334.577	14,2 (#3)	4 / 22	2
2014	166.478	11 (#4)	3 / 21	1
2019	164.624	6,9 (#7)	1 / 21	2

Kaynakça

1. "Parties and Elections in Europe, "Czech Republic", The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck". Parties & Elections. 14 Ekim 2013. 30 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016.
2. "Naděje pro Českou republiku (2006)" (PDF). kscm.cz (Çekçe). 29 Mart 2016. 13 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017.
3. "Председатель Коммунистической партии Чехии и Моравии Войтех Филип ответил на вопросы «Правды», kprf.ru". 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2017.
4. Bozóki & Ishiyama, p146
5. "Elections: What's on the menu (in English)". Prague Daily Monitor. 25 Ekim 2013. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013.
6. "agitprop.eu - agitprop Resources and Information. This website is for sale!". 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2017.