Boris Godunov (opera)

Boris Godunov (Rusça: Борис Годунов, orijinal yazım Борисъ Годуновъ, Borís Godunóv) Modest Mussorgsky'nin bir operasıdır. Bu opera 1868 ve 1873 yılları arasında Sankt-Peterburg, Rusya'da bestelenmiştir. Mussorgsky'ın tek tamamlanmış operasıdır. Aynı zamanda onun şaheseri yani sanatının doruk noktası olduğu düşünülür.[1][2]

Boris Godunov

Chaliapin, Godunov rolunde 1912
Müzik	Modest Mussorgsky
Libretto	Modest Mussorgsky, 1.Ver. Kaynak - Puşkin, Boris Godunov 1872 Rev.Ver Kaynak -Nikolay Karamzin, Rus Devleti'nin Tarihi
Gala	Kisa Ver.: 5 Subat 1873 1872 Rev.Ver.: 27 Ocak 1874 1. 1862 versiyon:16 Subat 1928
İlk gösterim yeri	3 perde kisa Ver.: Mariinsky Tiyatrosu, St Petersburg 1872 Rev.Ver.: Mariinsky Tiyatrosu Devlet Academik Opera ve Bale Tiyatrosu, Leningrad
Oyuncular	Boris Godunov: Rus Cari, bas veya bariton II. Fëdor: Boris'in oglu, mezzosoprano Ksenija: Boris'in kizi, Soprano Dadi : Ksenija'nin dadisi, mezzosoprano veya kontralto Prens Vasilij Ivanovič Šujskij: Bir boyar, tenor Andrey Shchelkalov: Duma sekreteri (Podyachy), bariton Pimen: Kronik yazari kesis, bas Duzmece Dimitri I (Grigoriy Otrepyev): Carlik tahti hak iddiacisi, tenor Marina Mniszech: Voyvoda Sandomir'in kizi, mezzosoprano Rangoni: Bir Cizvit papaz, basso Varlaam: Eski rahip bir serseri, bas Misail: Eski rahip bir serseri, tenor Hanci: Bir han sahibesi, mezzosoprano Lo Yurodivïy: bir masum, tenor Nikitich: Muhafizlar komutani, bas Mityukha: Halktan bir adam, bas Boyar: Bir sarayli boyara, tenor Crushchov: Bir boyar, tenor Lavickij: Bir Cizvit papaz, bas Chernikovskij: Bir Cizvit papaz, bas Halktan adamlar, muhafizlar, sersersiler, hacilara ve kilavuzlari, Moskova halki, boyarlar ve ogullari, Strelizi, korumalar, rahipler, Leh soylulari ve esleri, Sandomir'in kizlari, erkekler Koro, sessiz roller

Konusunu tarihi Rus hükümdarı Boris Godunov'dan almaktadır. Godunov, 1598 ve 1613 yıllarında ortaya çıkan ülkenin politik ayaklanma aşamasında çar olarak saltanat sürmüştür. Rusça olan bu libretto bestecisi tarafından yazılmıştır. Birinci versiyon icin Aleksandr Puşkin, Boris Godunov oyunu icin hazirlanan dramatik kronoloji esas alınmıştır. 1872'de revize edilmiş versiyonunun uyarlanmasi ise Nikolay Karamzin'in Rus Devleti'nin Tarihi (История государства Российского) eserinden yapilmistir..

Boris Godunov, kompleks yaratıcı tarihi ve en zengin alternatif versiyonu bulunmasi ile diğer büyük operalar arasından ayrılır.[3] Aynı zamanda Giuseppe Verdi'nin Don Carlos (1867) eseri de ayni konunun degisik sekilde islenisi ile ortaya cikan birçok versiyonu olmasi özelliği paylaşır. Besteci iki genel versiyon üretmiştir. 1869'da üretilen rjinal versiyon Imparatorluk Tiyatrolari tarafından reddedilmiştir. 1872'de revize edilmiş bir versiyonu üretilmiştir. Bunun canlı performansı ilk kez Saint Petersburg'da 1874 senesinde verilmiştir. Bu versiyonlar iki farklı ideolojik fikir oluşturmaktadır, bu bir tek planın aynı iki varyasyonu değildir.[4][5]

Boris Godunov eserinin bestecisi tarafından bırakılan iki formuda nadiren canlı performansa dökülmüştür.[6] Çoğu kez konuda kesintilere gidilmiş, tekrar bestelenmiş, tekrar orkestra uyarlaması yapılmış, orijinal ve revize edilmiş iki metin başka bir dilde birleştirmiştir. Buna rağmen bu versiyonlar 10 yıllık bir süreyle sahnede kalmıştır. Mussorgsky'nin özgün harmonik tarzı ve orkestra uyarlamasına değer verilmektedir. Diğer eller tarafından yapılan revizyonların modası geçmiştir.

Kaynakça

1. Calvocoressi, Abraham (1974: syf. 98, 138)
2. Brown (1986: syf. 31)
3. Taruskin (1993: syf. 202)
4. Taruskin (1993: syf. 204)
5. Emerson (1988: syf.237)
6. Oldani (1982: syf. 7)