Britanya Togoland
Britanya Togoland ya da Togoland Manda Bölgesi, Afrika kıtasının batısında Büyük Britanya himayesinde 1916 ile 1957 yılları arasında kurulu olan manda bölgesi. Bölge Britanya kontrolüne fiilen 1916 yılında girse de, 1918 yılından itibaren Manda bölgesi olarak ilan edilmiştir.
Britanya Togoland Mandate Territory of Togoland Britanya Togoland | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
1916 -1956 | |||||||||
 Bayrak | |||||||||
 Britanya Togoland (sol) - Fransız Togoland (sağ) | |||||||||
| Başkent | Ho (1916-1957) | ||||||||
| Yaygın diller | İngilizce | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu |
1916 | ||||||||
• İlhak | 27 Ağustos 1914 | ||||||||
• Bölünme | 27 Aralık 1916 | ||||||||
| 20 Temmuz 1922 | |||||||||
• Bağımsızlık (Gana'nın bir parçası olarak) | 6 Mart 1957 | ||||||||
• Dağılışı | 1956 | ||||||||
| Para birimi | Britanya Batı Afrika Sterlini | ||||||||
| |||||||||
.svg.png.webp){kind=small}
I. Dünya Savaşı sırasında Fransız ve İngiliz birliklerinin işgal ettiği Togoland, Almanya'nın yenilgisi ile sonuçlanan savaş sonrasında bölgeyi kendi aralarında paylaşmışlardır. Bu paylaşım gerçekleşmeden önce Alman yetkililerin her iki ülkeye de yaptığı bölgeyi tarafsız bölge olarak kabul ederek işgal etmemeleri talepleri kabul görmemiş, Fransız birlikleri kuzeyden, Britanya birlikleri de güneyden bölgeye girerek ilhak etmişlerdir. Bu bölgede yaşayan Eveler özellikle Britanya işgalini memnuniyetle karşılamış, bu sayede aynı etnik grubu üyelerin yaşadığı Britanya'nın komşu kolonisi Altın Sahili içerisindeki akrabaları ile birleşme imkânına sahip olmuşlardır. Ancak bu düşünceleri tam olarak gerçeğe dönüşmeden Britanya ve Fransa bölgeyi ikiye ayırarak Eveleri yeniden ayırmıştır.
Britanya 1918 yılında bölgeyi Britanya Togoland Manda Bölgesi olarak ilan ederek bölgeyi Altın Sahili'ne Trans-Volta-Togo olarak dahil etmiştir.
1922'de Milletler Cemiyeti'nin kararıyla bu iki bölge iki ülke arasında kesin olarak paylaşılmış, bölgenin Dahomey (bugün Benin) sınırına kadar uzanan ve Lomé'yi kapsayan üçte ikilik bölümü Fransa'ya, batı da Altın Kıyısı sınırına kadar uzanan bölümü de Britanya'ya bırakılmıştır.
Bölgede 1956 yılında gerçekleştirilen referandumda halka bölgenin yeni ilan edilen Altın Sahili'ne dahil edilip edilmemesi konusu sorulmuş, her ne kadar Evelerin büyük çoğunluğu hayır oyu verse de bölge nüfusunun çoğunluğu tarafından kabul edilerek bölge Altın Sahili'ne dahil ederek 1957'de Gana ismi ile bağımsızlığını elde etmiştir.