Burgos Katedrali
Burgos Katedrali (İspanyolca: Catedral de Burgos, resmî adıyla Santa Iglesia Basílica Catedral Metropolitana de Santa María de Burgos), İspanya'nın Kastilya ve Leon bölgesindeki Burgos şehrinde Gotik tarzda inşa edilmiş bir katedral.[1]
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |
 İspanya |
| Kriter | Kültürel: ii, iv, vi |
| Referans | 316 |
| Tescil | 1984 (8. oturum) |
| Uzatma | 2014 |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Katedralin inşası, Bakire Meryem’e atfen 1221 yılında başlanmış olup, 15 ve 16. yüzyıllarda birçok yenilenmeye girmiş, 1567'de ise tamamlanmıştır.[1] Büyüklüğü ve özgün mimarisi ile tanına Burgos Katedrali, 20. yüzyılın başında, katedrale tam olarak bağlı olmayan başpiskoposun sarayı ve manastırın üst katı katedralin ana yapısından çıkarılmıştır.
Katedral, Gotik bir yapı olmasına rağmen, Rönesans ve Barok sitillerine uygun çalışmalar da yapılmıştır. Burgos Katedrali’nin inşa edilmesi sırasında çalışan bazı sanatçılar arasında; katedralin mimarı ve heykeltıraşları Colonia ailesinden Juan, Simon, ve Francisco, heykeltıraşlardan Gil de Siloe, Felipe Vigarny ve Juan de Anchieta, mimar ve heykeltıraş olan Diego de Siloe, ressam ve “Kutsal Aile Yolculukta” eserinin sahibi olan Sebestiano del Piombo yer alır.
Tarihçe
Arka plan
13. yüzyılın başlarında, ideolojik ve kültürel değişimlerle bağlantılı olarak, Burgos'ta sanatsal olarak geniş çapta değişim yaşanmıştır. Bu değişim ise Burgos'ta Gotik sanatının gelişmesini sağlamıştır. Teknik bir devrim olarak sayılan sütunların, geçici payandaların ve yivli kubbelerin kullanılması sonucunda inşa edilen binalar geçmişe kıyasla daha yüksek olarak yapılabilimiştir.
13. yüzyıldaki başlayan birinci dönem, 14. ve 15. yüzyılın ilk yarısını kapsayan ikinci dönem ve 15. yüzyılın ikinci yarısında başlayıp 16. yüzyıla kadar devam eden üçüncü dönem, Gotik mimarinin üç dönemini oluşturur. Real Monasterio de Huelgas ve Burgos Katedrali, Gotik mimarinin ilk dönemini başlatan eserler olup, Burgos Katedrali, Gotik mimariye geçişin simgesidir.
İnşa
Burgos Katedrali’nin inşa edilmeye, Kastilya Kralı olan III. Ferdinand ve piskopos Mauricio’nun emriyle başlanmıştır. Katedral önceden yapılmış olan Romanesk tarzda bir katedralin arsasına inşa edilmeye başlanmıştır. 1260 yıllarında büyük minber bitirmiş ve kutsanmış ve katedral Bakire Meryem’e atfedilmiştir.
Katedral yapım aşamasındayken, 1440 yılında dönemin Burgos Piskoposu Gotik mimar olan John de Cologne’yi sekiz köşeli kuleleri bitirmesi için getirtmiştir. John de Cologne 1481 yılında ölünce kulenin inşa edilmesine oğlu Simon devam etmiştir. 15. ve 16. yüzyıldaki yapılan işlerde ise Alman bir mimarın etkisi vardır.
Modern zamanlar
Burgos Katedrali, UNESCO tarafından, 31 Ekim 1984 tarihinde “Dünya Mirası ” olarak ilan edilmiştir.[1] Katedral, İspanya’daki diğer katedraller gibi Salamanca, Santiago de Compostela, Avila, Cordoba, Toledo veya Cuenco gibi şehirlerin tarihi yapı komplekslerine entegre olmadan tek başına böyle bir ayrıcalığa sahip olan tek katedraldir.
Mimari özellikler
Proje asırlarca devam ettiği için, dönemin kralları ve piskoposlarının seçtiği mimarların birbirinden farklı olmasından dolayı katedralde mimari olarak birbirinden farklı parçalar yer alır. Ayrıca katedral tüm Gotik dönemlerinden de izler taşımaktadır.[1] 13. yüzyılda katedralin yapılmasında Fransız bir mimarın etkisi varken, 15. yüzyıldaki mimari değişim ise Alman bir mimarın eseridir. Katedraldeki Fransız etkisi, Fransa’dan gelen ve Santiago de Compostela’ya gitmekte olan hacıların yol güzergâhı üzerinde olan Burgos’tan geçmesiyle olmuştur. Bu yol üzerinden gelen hacıların sayesinde ise Fransız edebiyatı, sanatı ve mimarisi Burgos’u etkisi altına almıştır. Özellikle Fransa’daki 13. yüzyılın başlarında bitmiş Bourges Katedrali’nin, Burgos Katedral’ine benzerlikleri karşılaştırıldığında, İspanya’daki yapının, Fransa’dakinden model alınarak yapıldığı gözlemlenir. Katedralin dış yüzü, Paris ve Reims Katedralleri'nden ilham alınarak yapılmıştır.
Burgos minberinin mimari yapısını büyük ihtimalle Bigarny yapmıştır. Minber, Bigarny’nin sanatsal olarak Rönesans sitilini nasıl özümsediğini gösteren bir örnektir. Dekorasyon elemanlarında ve figürlerin modellenmesinde İtalyan etkisinde kalınmıştır.
Burgos Katedrali'nin güney tarafında bulunan Portada del Sarmental yontmasını yapan iki heykeltıraş, Amiens okulundan etkilenmiştir. Bu yontma Kastilya’da yapılan ilk gotik anıttır. İsa sembolleriyle sarılmış anıtta İsa’nın yüzü detaylı bir şekilde yontulmuştur.
Kaynakça
- "World Heritage Site profile". 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- https://web.archive.org/web/20081224015613/http://www.univie.ac.at/cga/art/masters.html Univie]
- http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Burgos_Cathedral_2005-05-30.jpg 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/b/bigarny/altar.html
- http://www.helium.com/items/1125880-history-of-the-burgos-cathedral?page=1
- http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/zgothic/gothic/2/10s_1250.html
- http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/zgothic/gothic/3/spanish/index.html 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
