Chlamys

Chlamys (Eski Yunan: χλαμΰς) Makedonya ya da Thesalya kökenli dikişsiz dikdörtgen bir parça kumaşın sol omuz üzerinden atılarak sağ omuz üzerinde bir fibula yardımıyla tutturulmasından ibaret olan pelerine benzeyen bir çeşit antik dönem elbisesidir.

Chlamys giymiş bir erkek heykeli

Tarihi

Antik Yunanistan

Pratikliği nedeniyle seyahatlerde ve at üstünde tercih edilen Chlamys, kısa sürede içinde bütün Antik Yunanistan'nda yaygınlaşmıştır ve bilhassa MÖ 3. ve 5. yüzyıllar arası asker kıyafeti olmuştur. Erken dönemlerde tek başına giyilen Chlamys, sonraki dönemlerde tunica gibi farklı kıyafetlerin üzerine giyilmiş ve bu özelliğiyle ve kumaşın rengiyle belirli bir statü ifade eder olmuştur.

Yunanlar, Chlamys dışında geceleri giyilen Chlaina isimli farklı bir pelerin çeşidine de sahiptiler. Bu iki kıyafetin ortak özellği ikisinin de yün kumaştan yapılmış olmalarıydı. Seçkin ve aristoklar kırmızı bir renk tercih ederken, rütbeli askerler purpur (sur moru) tercih ederdi. Zamanla kıyafet toplumun her kesiminden birey tarafından giyinir hale geldiğinden fakir kesimler bu elbiseyi doğal rengi ile giymekteydiler.

Antik Yunan sanatında chlamys sıklıkla genç bir delikanlı olarak tasvir edilen Hermes tarafından giyilmektedir.

Roma ve Bizans

Chlamys Roma'da sagum ve paludamentum adı altında ufak değişiklikler ile birlikte kullanılmaya devam etmiştir. İlk dönemlerde kısa olan kumaşın boyu Bizans İmparatorluğu döneminde neredeyse yere değecek kadar çok uzamış ve sadece yüksek rütbeli memurların ve İmparatorların giydiği ve zaman zaman ipekten de imal edildiği bilinen bir elbise haline gelmiştir. Chlamys bu haliyle MS 12. yüzyıla değin tercih edilen bir kıyafet olmuştur.

Bizans döneminde Loros ile birlikte resmi kıyafetler arasında yerini alan chlamys, yüksek rütbeli memurlar tarafından da giyilmek zorundaydı.[1]

Galeri

• 
  Chlamys giyen bir torso, muhtemelen İskender
• 
  Chlamys giyen III. Ptolemaios
• 
  Chlamys giyen Hermes
• 
  I. Justinianus ve yüksek rütbeliler Bizans törensel kıyafeti ile, San Vitale Kilisesi, Ravenna.
• 
  Chlamys giyen İmparator IV. Konstantinos, Sant'Apollinare in Classe, Ravenna
• 
  İmparator V. Leon'un oğlu chlamys ile tasvir edilmiş, solidus, 813-820.
• 
  Chlamys giyen imparator ve erkânı, 11. yy.
• 
  Kadınların giydiği bir chlamys türü, 11. yy. fildişi işlemesi.
• 
  Davud, 10. yüzyıl elyazması.
• 
  Chlamys giyen model, 19 yy.

İlgili bağlantılar

• Peplos

1. Parani, Maria G. (2003). Reconstructing the Reality of Images: Byzantine Material Culture and Religious Iconography (11th–15th Centuries. Leiden: Brill. ISBN 9004124624. S. 11-18.