Dünya Siyonist Teşkilâtı
Dünya Siyonist Teşkilâtı Ağustos 1897'de İsviçre'nin Basel kentinde gerçekleşen I. Siyonist Kongresi'nde Theodor Herzl'in girişimi ile Siyonist Kuruluş olarak kuruldu (Siyonist Teşkilâtı; 1897-1960). Kurulduğunda, Siyonist hareketin hedefleri, bu Kongreden gelen ve "Basel Programı" olarak bilinen bir kararla belirtildi.
"Siyonizm, Yahudi halkı Filistin'de yasal olarak güvenli bir vatan kurmayı amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşmak için Kongre aşağıdaki araçların kullanılabilir olduğunu düşünmektedir:
- (1) Filistin'deki Yahudi tarikatçıların (çiftçiler), zanaatkarların ve esnafların yerleşiminin teşvik edilmesi;
- (2) çeşitli ülkelerin kanunlarına göre bütün Yahudilerin yerel veya genel gruplar halinde birleşmesi [birleşik organizasyon];
- (3) Yahudi duygusunun ve bilinçliliğinin güçlendirilmesi [ulusal duyarlılık ve ulusal bilinç];
- (4) Siyonist amaçların gerçekleştirilmesi için gerekli hükümet yardımlarının sağlanması için hazırlık adımları "
Dünya Siyonist Teşkilâtı şu anda aşağıdaki organlardan oluşmaktadır: Dünya Siyonist Birlikleri, uluslararası Siyonist federasyonlar; Ve Kadınlar Uluslararası Siyonist Örgütü (WIZO), Hadassah, B'nai B'rith, Maccabi, Uluslararası Sefarad Federasyonu, Dünya Musevileri Üçlüsü (Ortodoks, Muhafazakâr ve Reform), CIS'den Sekristan Kendilerini Siyonist olarak tanımlayan uluslararası örgütler - Bağımsız Devletler (eski Sovyetler Birliği]]'nin bazı eyaletleri), Dünya Yahudi Öğrenci Birliği]] (WUJS) ve daha fazlası.
Yahudi Ajansı, İsrail Devleti kurulmadan önceki yıllar boyunca Siyonist Kuruluşun hedefleri, özellikleri ve liderliği ile yakından bağlantılı ve bundan sonra değişen derecelerde paralel bir organizasyondur. Her iki kuruluşun tüzüklerinde önemli değişiklikler 1952, 1970 ve 1979'da gerçekleşti.[1]
Tarihi
1897 yılında İsviçre'nin Basel kentinde 29 Ağustos - 31 Ağustos tarihleri arasında düzenlenen Birinci Siyonist Kongrede Siyonist Kuruluş olarak (İbranice:הַהִסְתַּדְּרוּת הַצִּיּוֹנִית); ya da Siyonist Teşkilâtı olarak kuruldu.[2] Siyonist Teşkilâtı'nın dergisi Die Welt aynı yıl kuruldu. Ocak 1960'ta adını Dünya Siyonist Teşkilâtı olarak değiştirdi. Siyonist Teşkilâtı'nın, amacı o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu döneminde ve Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Filistin İngiliz Mandası olan Kenan'da bir Yahudi vatanının yaratılması olan Siyonist hareketin şemsiye bir organizasyonu olarak görev yapıyordu. İsrail Devleti, 51 yıl sonra 14 Mayıs 1948'de ilan edildikten sonra, önceki on yılların düzenli Siyonist Kongreleri sırasında evrimleşerek yeni idari kurumlarından birçoğu halihazırda yerindeydi. Bu kurumlardan bazıları bugüne kadar kalıyor.
(Dünya) Siyonist Teşkilâtı Başkanları
- Theodor Herzl: (1897–1904)
- David Wolffsohn: (1905–1911)
- Otto Warburg: (1911–1921)
- Chaim Weizmann (ilk kez): (1921–1931)
- Nahum Sokolow: (1931–1935)
- Chaim Weizmann (ikinci kez): (1935–1946)
- David Ben-Gurion (vekaleten): (1946–1956)
- Nahum Goldmann: (1956–1968)[3]
- Ehud Avriel: (1968–1972)
Kardeş kuruluşlar
Dünya Siyonist Teşkilâtı'nın (WZO) finansmanı Yahudi Sömürge Güven (1899'da kuruldu) tarafından idare edildi ve arazi edinimi Yahudi Ulusal Fonu (1901'de kuruldu)[4] tarafından gerçekleştirildi. Keren Hayesod (1920'de kurulmuştur) Filistin Elektrik Şirketi, Filistin Potaş Şirketi ve Anglo-Filistin Bankası gibi girişimler vasıtasıyla İsrail devletinin kurulmasından önce Siyonist ve Yishuv faaliyetlerini finanse etmiştir.
Dünya Siyonist Kongresi
Theodor Herzl tarafından kurulan Dünya Siyonist Kongresi, Dünya Siyonist Örgütünün ve yasama otoritesinin en üst organıdır. Görevlileri seçer ve Dünya Siyonist Teşkilâtı ve Yahudi Ajansı politikaları üzerinde karar verir.[5] İlk Dünya Siyonist Kongresi 1897'de İsviçre, Basel'de yapıldı.
Kaynakça
- Spencer C. Tucker, Priscilla Roberts, (Ed.) (2008). The Encyclopedia Of The Arab Israeli Conflict: A Political, Social, And Military History. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. s. 1095. ISBN 978-1851098422. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2015.
- See Chapter 2: The Seven Years of Herzl 25 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. of Zionism – The First 120 Years 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by the Jewish Agency.
- "ZIONISM- Timeline of Events". Mfa.gov.il. 1 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2008.
- "Chapter Two The Seven Years of Herzl". Jewishagency.org. 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2008.
- "Zionist Congress". World Zionist Organization. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2015.