Dursun Özden
Dursun Özden (d. 21 Ekim 1950; Beyağıl, Ulukışla, Niğde), Türk gazeteci, şair, araştırmacı, gezi yazarı ve belgeselci.
Yaşamı
21 Ekim 1950'de Niğde'nin Ulukışla ilçesine bağlı olan Beyağıl köyünde doğdu. İlkokulu köyünde, ortaokulu Ulukışla'da okudu. 1970'te Niğde Lisesi'ni bitirdi. İşletme ve jeodezi (haritacılık) eğitimi aldı. Anadolu Üniversitesi Basın ve Halkla İlişkiler'i bitirdi. Bulgaristan İlimler Akademisi Kırcaali Balkan Folklor Enstitüsü, Bükreş Üniversitesi Grigore Kiazim Popülar Muzik Araştırma Enstitüsü'nden diploma aldı. Çeşitli reklam ajansları, gazete ve dergilerde gezi ve köşe yazarlığı, editörlük ve genel yayın yönetmenliği yaptı. Belgesel film danışmanlığı, metin yazarlığı, senaristlik, yönetmenlik ve yapımcılık yaptı. İlk şiiri 1970'te Kurtuluş Dergisi'nde yayınlandı. 1972'de İstanbul Sinematek Derneğinde Onat Kutlar'ın asistanlığını yaptı. 1974'te İSTA Haber Ajansı Kocaeli muhabirİ olarak gazeteciliğe başladı. Evli ve iki çocuk babası olan, sevgisini sebil eyleyen ve dünyanın 99 haline tanıklık eden Özden, gittiği onlarca ülkede kaybolan etnik kültürleri, dünyada Atatürk izlerini, Karız Su Kanalları Sistemi, Anadolu Su Medeniyetlerini ve alternatif kültür turizm potansiyelini araştırıyor.
Çalışmaları
"Kar ile Kor / Hasan Dağı", "Han Duvarları", "Niğde Güzellemesi", "Maçka'dan Maçin'e", "Sıkıntılı Seneler (1935-1945)", "6 Mayıs, 15'liler", "Kutsal Emanetler", "Mübadele Acısı", "Uygur Karız Cenneti", "Anadolu Karızları", "Anadolu Su Medeniyeti", "Uygarlık Burcu Bergama", "Kutsal Su Zemzem" ve "Mekke Su Yolları" adlı belgesel çalışmaları ile dikkat çeken Özden, mübadele üzerine yaptığı çalışmaları ve Küba'nın efsanevi lideri Fidel Castro ile Atatürk hakkında yaptığı özel röportajla ses getirdi. Diğer taraftan Sibirya müslümanları, Galina'nın Nazım'ı, Tuva şamanları, kutuplarda dans, Pasifik Adalarında ve Afrika'da kadın eti yiyen ve sünnet olan kızları araştıran Dursun Özden, Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) üyesi olarak çalışmalarını sürdürüyor. 1996 yılında Fidel Castro'nun elinden ödül alan ve Castro'nun konuğu olan Özden, 4 Aralık 2016'da Santiago de Cuba'da Fidel Castro'nun cenaze törenine katılan tek Türk olması ile dünya basınında ilgi odağı oldu.
Ayrıca CNR Tv, TRT Belgesel, CNN Türk, TRT Arapça, TRT Türk, Cine 5, El Cezire, TRT Okul ve ATV'de özgün yorumları ile dikkat çekti. Touristica, Travel, Daily News Trevel, Al Watan, Yol Boyunca, Gezi, Kıyı, Berfin Bahar, Kar, Aykırı Sanat, Çalı, Türk Dili Dergisi, Turizmin Sesi, Son Medya, Ekonomi Dünya, Azernews ve Bizim Gazete'de makale, deneme, kitap tanıtımı, şiir, eleştiri, gezi ve köşe yazısı yazdı. Dünyanın 99 haline tanıklık eden ve onlarca ülkeyi gezen, Türk kültürü, kaybolan etnik kültürler, su medeniyeti, inançlar ve folklor araştırması yapan Özden; Sinematek Derneği, Karayolları, IGL-STFA, Tekfen, İstanbul Haber Ajansı, Politika, Cumhuriyet, Milliyet, İSTA, MilHa, Anadolu Ajansı ve Doğan Haber Ajansı'nda çalıştı. Dünya Ünlüler Biyografisi ve Yazarlar Antolojisi, Türk Edebiyatında Şairler ve Yazarlar Sözlüğü, Edebiyatçılar Antolojisi, Çağdaş Türk Şairleri Antolojisi, Ret Şiirleri Antolojisi, İstanbul Şiirleri Seçkileri, Barış ve Emek Şiirleri Antolojisi ve Kim Kimdir gibi kaynaklarda yer alan Özden, Jose Marti Küba Dostluk Derneği, Bilim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (BESAM) kurucu üyesi ve denetçiliği yaptı. Uluslararası Turizm Yazarları ve Gazetecileri Federasyonu (FIJET), Uluslararası PEN Yazarlar Merkezi üyesi, Uluslararası Aktivist Sanatçılar Birliği, Türk-Arap Bilim, Kültür ve Sanat Derneği (TASCA) kurucu üyesi ve yöneticiliği, Belgesel Sinemacılar Meslek Birliği Denetim Kurulu başkanlığı yaptı. Basın Konseyi, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Gezi Yazarları Cemiyeti, İçel Sanat Kulübü, İLESAM ve Türkiye Yazarlar Sendikası üyesi olan Özden, "Yoleri Yapım Prodüksiyon" şirketi adına dış yapımcı ve yönetmen olarak su temalı araştırmalarını ve belgesel çekimlerini sürdürüyor. Halen, Anadolu Halk Kültürü Araştırma Akademisi/Özgür Film Yarışması seçici kurul üyesi, Assa-Irada Uluslararası Haber Ajansı, AZER NEWS (İngilizce gazete), Daily News Travel Türkiye temsilciliği yaptı. Sarı Basın Kartı sahibi olan Özden, İstanbul Gazetesi Turizm Yazarı olarak çalışıyor. Dursun Özden; İslam İşbirliği Teşkilatı Gazeteciler Birliği, "www.dursunozden.com.tr", "www.milliyetblog.com", "www.lavaraci.com", "www.ekonomidunya.com", "www.sonmedya.com.tr", "www.turizminsesi.com" köşe yazarıdır. Yazışma adresi: "P.O.Box: 10 (34431), Beyoğlu-İSTANBUL / TURKEY"
Yayınlanmış eserleri
- Gökkuşağı Tarlası (Şiir)
- Endüstriyel Demokrasi (Araştırma)
- Yeni Zamanlar Dervişi-Onat Kutlar (Şiir)
- Sevginin Uçları (Şiir)
- Okudukça (Köşe yazıları)
- Kanayan Türkü (Şiir, derleme)
- Türküler Kanamasın (Makedonca 3 kitap)(Şiir)
- Küba Uzak Değil (Anı, gezi)
- Dudak İzi (Şiir)
- Çağdaş Öykü Seçkileri (Antoloji)
- Yitik Zaman Işığı (Şiir)
- Yüreğimin Açkısı (Deneme)
- Yalansız Cennet Küba (Gezi rehberi)
- Uygur Karızlarına Yolculuk (Gezi, inceleme)
- Galina'nın Nazım'ı (Gezi, Söyleşi, araştırma)
- Ateşli Al Atlar (Şiir)
- Kuşatılmış Yazılar (Deneme, inceleme, eleştiri)
- Uygur Karızları (Belgesel film)
- Turfan Karız Cenneti (Belgesel araştırma, röportaj)
- Uygarlık Köprüsü-Anadolu Karızları (Belgesel film)
- Anadolu Su Medeniyeti (13 bölüm), (Belgesel film)
- Kutsal Su Zemzem (7 bölüm), (Belgesel film)
- Mekke Su Yolları (Belgesel film)
- Tuva Şamanları (Belgesel film - Araştırma)
- 6 Mayıs (Araştırma kitabı, Belgesel Film)
- Kar & Kor (Araştırma kitabı, Hasan Dağı Belgeseli)
- Han Duvarları (Kitap, Belgesel film)
- Kutuplarda Dans (Belgesel film)
- Karanlığa Karşı Yürüyen Adam Nazım Hikmet (Kitap, Belgesel Film- Araştırma)
- Lilith Tabletleri (Şiir kitabı)
- Yol Geçen Hanı / Han Duvarları (Araştırma kitabı)
- Kam Kültürü / Şamanizm (Araştırma kitabı)
- Uygarlık Harikası Karızlar (Araştırma kitabı)
- Özgürlüğün adı Küba / Fidel'in Öyküsü (Araştırma kitabı, belgesel film)
- Uygarlık Burcu Bergama (Belgesel film)
- Bergama Güzellemesi (Araştırma, röportaj)
- Bolkar Çığlığı (Yakınçağ Tarihi, Araştırma)
- Yörük Hatca, Kuvayı Milliye Batı Kilikya Cephesinde Yörük Müfrezeler (Araştırma)
- Taksim Anıtı-İstanbul'un Sırdaş Kimliği/Milli Mücadelede Sovyetler Birliği Yardımları (Araştırma)
- Şiir Atlı Süvari (Şiir)
Aldığı Ödüller
- Kurtuluş Dergisi, Dünya Barış Günü Şiir Ödülü (1970)
- Sofya Radyosu, Dimitry Blaguev Öykü Ödülü (1977)
- STFA, Kalifiye Teknik Eleman Başarı Ödülü (1989)
- Küba Guayasamin Vakfı, Latin Amerika Edebiyat Ödülü (1996)
- Ortadoğu Yazarlar Birliği, El Cahez Şiir Ödülü (1999)
- Aykırı Sanat Dergisi, 8. Ulusal Şiir Ödülü (2000)
- A. Biographical Institüte (ABI), Kültürel Araştırma Ödülü (2000)
- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Yerel Basın Ödülü (2001)
- Arap Haber Ajansları Birliği, Red Şiirleri Ödülü (2002)
- Tunus Turizm Bakanlığı, Altın Palmiye Ödülü (2003)
- Azerbaycan Yazıcılar Birliği, Kılınç & Kalem Ödülü (2004)
- Suriye Turizm Bakanlığı, İpek Yolu Ödülü (2005)
- Çin-Uygur Sinciang Özerk Cumhuriyeti, Karız Enstitüsü Ödülü (2005)
- Mersin/Yenice Belediyesi, 1 Eylül Barış Şiirleri Ödülü (2006)
- Rusya-Votkinsky Belediyesi, Çaykovisky Hemşehrilik Ödülü (2006)
- Azerbaycan Yüksek İlimler Akademisi, Türk Dünyası Araştırma Ödülü (2006)
- Malezya Turizm Bakanlığı, Pasifik Renkleri Ödülü (2007)
- Sudan-Uluslararası Afrika Kültür ve Araştırma Merkezi(ICAS), Kardeşlik Ödülü(2009)
- Çin Halk Cumhuriyeti, Yazarlar Birliği Ödülü (2009)
- İran, UNESCO / IHP, Qanat-Karız Araştırma Ödülü, (2012)
- Kar Dergisi, Gezi Edebiyatı Ödülü (2013)
- Rusya - Tuva, Dokuz Gök Şamanlar Birliği Ödülü, (2013)
- Osmaniye, Anadolu Halk Bilimleri Enstitüsü, Araştırma Ödülü, (2015)
- Marmaris Kalımerhaba Kültür Merkezi, 1 Eylül Dünya Barış Günü Ödülü, (2015)
- Konya Aydınlar Ocağı, Seyyah-ı Şaman Ödülü, (2016)
- Ünye Belediyesi, Yunus Emre ödülü, (2017)
- Ankara Üniversitesi-DTCF, Türk Lehçeleri Araştırma Ödülü, (2018)
- Bergama Belediyesi, Pergamon Belgesel Ödülü, (2018)
- İzmit Belediyesi, Atatürk Araştırma Ödülü, (2019)