Endülüs (özerk topluluk)
Endülüs Özerk Bölgesi ya da Endülüs (İspanyolca: Andalucía), İspanya'nın güneyinde özerk bölge. Nüfus bakımından İspanya'nın en büyük bölgesidir. Başkenti Sevilla şehridir. Bölgenin dili İspanyolca'nın Endülüs lehçesidir.
Endülüs | |
---|---|
| |
Arma | |
| |
İdare | |
• Tür | Özerk |
• Başbakan | Juan Manuel Moreno |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 87,268 km² (33.694 mil²) |
Nüfus (2016) | |
• Toplam | 8,388,107 |
Otonom Statü | 30 Aralık 1981 |
Resmî site www.juntadeandalucia.es |
Tarih
5. yüzyılda bölgeye gelen Vandallar bu bölgeye isimlerini vermişlerdir. Abbasilerin, Emevî hanedanına son vermesiyle Emevî sülalesinden gelen Hîşam'ın torunu Abdurrahman, İspanya'ya giderek burada 756 yılında Endülüs Emevî Devleti'ni kurmuş ve bölge 1492 yılına kadar Müslümanların elinde kalmıştır. Bu tarihte Katolik kralları Granada şehrini ele geçirerek Müslümanları bölgeden uzaklaştırmışlardır. Latin Amerika'da konuşulan İspanyolca bu bölgeden 16. ve 17. yüzyıllarda göç eden Endülüslülerin lehçesidir. Endülüs Günü (İspanyolca: Día de Andalucía) her 28 şubat'ta özerklik bayramı olarak kutlanmaktadır.
Fiziki yapı
Bölge 87,268 km²'lik yüzölçümü ile İspanya'nın % 17,84'üne sahiptir. Bölgedeki nüfus yoğunluğu ise 91,39/km²'dir.
İdari bölgeleri (iller)
Endülüs Özerk Topluluğu idari olarak sekiz ile ayrılmıştır.
Bu iller 1833'te Javier de Burgos tarafından uygulanan bölgesel örgütlenme düzenlemesi ile ortaya çıkartılmıştır. Endülüs Özerk Topluluğu içinde bulunan her il o ilin merkezi olan şehrin ismini taşımaktadır. "Directorio de Entidades Locales" (İspanyolca). Junta de Andalucía. Consejería de Gobernación. 23 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2008.
Şu tablo Endülüs Özerk Topluluğu içindeki il ismini, il başkenti ismini, il nüfusunu (kişi) , il nüfus yoğunluğunu (kişi/km²), belediyeler listesi ismini ve "adliye bölgeleri" sayısını vermektedir:
İl | Başkent | Nüfus | Nüfus yoğunluğu | Belediyeler | Adliye bölgeleri |
---|---|---|---|---|---|
Almería ili | Almería | 635,850 | 72.5 kişi/km² | 102 belediye | 8 |
Cádiz ili | Cádiz | 1,180,817 | 158.8 kişi/km² | 44 belediye | 14 |
Córdoba ili | Córdoba (Kurtuba) | 788,287 | 72.4 kişi/km² | 75 belediye | 12 |
Granada ili | Granada | 882,184 | 68.7 kişi/km² | 168 belediye | 9 |
Huelva ili | Huelva | 483,792 | 47.7 kişi/km² | 79 belediye | 6 |
Jaén ili | Jaén | 662,751 | 49.1 kişi/km² | 97 belediye | 10 |
Málaga ili | Málaga | 1,491,287 | 204.1 kişi/km² | 101 belediye | 11 |
Sevilla ili | Sevilla | 1,813,908 | 129.2 kişi/km² | 105 belediye | 15 |
Gayriresmî olarak Endülüs Özerk Topluluğu iki büyük alt-bölgeye bölünmektedir:
- "Yukarı Endülüs" : Almería ili, Granada ili, Jaén ili ve Málaga ili
- "Aşağı Endülüs" veya "Bati Endülüs": Huelva ili, Sevilla ili, Cádiz ili ve Córdoba ili.