Katalonya

Katalonya (Katalanca: Catalunya, Oksitanca: Catalonha, İspanyolca: Cataluña), İspanya'ya bağlı İber Yarımadası’nın kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge. Katalonya 4 ilden oluşmaktadır: Barselona, Girona, Lleida, ve Tarragona. Barselona en büyük şehir ve başkenttir, İspanya'nın 2. en nüfuslu belediyesi ve Avrupa Birliği içerisindeki en yoğun nüfuslu 17. kentsel alandır.

Katalonya
Katalanca: Catalunya (Katalanca)
İspanyolca: Cataluña (İspanyolca)
Oksitanca (1500 sonrası): Catalonha (Oksitanca)
Katalonya
Başkent
ve en büyük şehir
 Barselona
Resmî diller Katalanca
İspanyolca
Aranca (Oksitanca)
Hükûmet Parlamenter Monarşi himayesinde Yarı-Demokratik Yönetim
Quim Torra (JuntsxCat)
• Özerklik Kazanması
9 Eylül 1932
18 Eylül 1979
9 Ağustos 2006 (Reform)
• Tek Taraflı Bağımsızlık Deklarasyonu
27 Ekim 2017
Yüzölçümü
• Toplam
 32.114 km2 (12.399 sq mi)
Nüfus
• 2016 sayımı
 7,522,596
Para birimi Euro (€)
Zaman dilimi UTC+1 (OAZD)
• Yaz (YSU)
 UTC+2 (OAYZD)
Tarih formatı dd.mm.yyyy (Spanish; CE)
Trafik akışı sağ
Telefon kodu +34 97-
ISO 3166 kodu ES-CT
İnternet alan adı .cat, .es

Katalonya günümüzde büyük ölçüde eski Katalan Prensliği’nin sahip olduğu topraklardan oluşmaktadır. Kuzey sınırlarında Fransa ve Andorra, doğusunda Akdeniz, batı ve güney sınırlarında İspanyol özerk bölgeleri bulunmaktadır. Resmi diller Katalanca, İspanyolca ve Oksitanca’nın Aranca lehçesidir.[1] Aranca, Aran Vadisi'nde yaklaşık 7 bin kişi tarafından konuşulur ve Oksitanca'nın bir lehçesidir. 2014 tahminlerine göre Katalonya toplam nüfusu 7.512.982'dir. Bölge nüfusu, İspanya nüfusunun %16,1'ini oluşturur.[2]

27 Ekim 2017 tarihinde Katalonya Parlamentosu'nda yapılan oylamayla 70'e karşı 10 hayır ve 2 çekimser oyla İspanya hükûmetinin çağrılarına rağmen tek taraflı bağımsızlık ilan edilmiştir. Tek taraflı bağımsızlık ilanından sonra İspanya Senatosu'nda özerk hükûmetin görevden alınmasını sağlayacak düzenlemeler kabul edildi.[3]

Tarihi

8. yüzyılın sonlarında Septimania ve Marca Hispanica derebeylikleri Karolenj İmparatorluğu tarafından Müslüman akınlarını durdurmak üzere Pirenelerin doğusuna kuruldu. İmparatorluğa bağlı Barselona Kontluğu bu derebeyliklerin doğu bölgelerini birleştirdi; bu bölgeler beraberce Katalonya adını aldı. 1137 yılında Katalonya'yla Aragon Krallığı evlilik yoluyla Aragon kraliyeti çatısında birleşti; Katalonya Aragon'un Akdeniz'deki denizcilik faaliyetlerinin merkezi hâline geldi. Orta Çağ'ın ilerleyen yıllarında Katalan edebiyatı büyük etkinlik gösterdi.

1635-59 Fransa-İspanya Savaşı sırasında Katalonya'da İspanyol ordusunun konuşlanmasının getirdiği maliyet ve sıkıntılar dolayısıyla 1640-52 yılları arasında bölge isyan etti. Bir süreliğine Fransa bölgenin hakimiyetini ele geçirdi, bunun Katalonya'ya ekonomik maliyeti büyük oldu. Bölge 1659'da imzalanan Pireneler Antlaşması'nda İspanya'ya iade edilse de Katalonya'nın kuzeyinin bir kısmı Fransa'ya bırakıldı ve Roussillon kontluğunun parçası oldu. İspanya Veraset Savaşı'nda Aragon'un V. Felipe'ye karşı saf alması sonucu savaşı kazanan Felipe İspanya topraklarında Kastilya'ya ait olmayan tüm kurumları feshetti ve Latinceyle Katalanca dahil olmak üzere İspanyolca dışındaki dillerin resmî belgelerdeki kullanımını kaldırdı.

Coğrafya

İber Yarımadası'nın kuzeyinde Fransa ve Andorra ile çevrilidir. Katalonya batıda Aragon, güneybatıda Valensiya bölgesi ile sınırdır. Barselona'nın haricinde Tarragona, Lleida, Girona, Manresa, Igualada, Terrassa ve Sabadell şehirleri Katalonya'nın diğer başlıca şehirleridir. Çeşitli sahilleri ve çok sayıda plajları vardır. Sahil hattının uzunluğu 580 kilometredir.

Önemli şehirler

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 26 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2017.
  2. http://www.idescat.cat/pub/?id=aec&n=245&lang=en
  3. http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-41778143

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.