Eyakça

Eyakça ya da Eyak dili (kendilerince I·ya·q; Tlingitçe Yatk̲wáan; İngilizce Eyak), ABD'nin Alaska eyaletinde Copper Irmağı deltasında Eyaklar tarafından konuşulmuş Na-Dene dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabası olan Atabask dilleriyle birlikte Eyak-Atabask dilleri adı altında bir alt grup oluştururlar. En uzak akrabası ise Tlingitçedir. Son konuşanı Marie Smith Jones'un 21 Ocak 2008'de Anchorage'da ölmesiyle de yok olmuştur[1]. Bu yok oluş sürecinde Eyakça, dillerin gitgide artan yok oluşuna karşı verilen mücadelede bir sembol olmuştur. Haziran 2010 itibarıyla Eyakların toplam nüfusu 428 kişidir.

Eyakça
Ana dili olanlar ABD (Alaska)
Konuşan sayısı 2008 yılında tükendi  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Varsayılan
  • Eyakça
Dil kodları
ISO 639-3 eya

Komşu diller

Eyak dil sahasının komşuları olarak kuzeyde Atabask akrabası Ahtnaca, doğuda Tlingitçe ve batıda da Eskimo Yupik dillerinden Doğu Supikçesi (Chugach Alutiiq) yer alır. Özellikle Supikçe ile Tlingitçe, Eyakçanın söz alışverişinde bulunduğu dillerdir. Dilin yok oluşunda Tlingitçenin de baskın rolü vardır. Günümüzde Tlingit coğrafyasındaki kimi yer adlarının etimolojik açıklanması Eyakça sayesinde yapılabilmektedir. Örnek olarak, Katana (< Eyak ?), Yaakwdáat (< Eyak) 'Yakutat', Laax̲aataa 'Yakutat Bay' (< Eyak tla’xa’lah 'Tlingit habitation') verilebilir.[2]

Örnekler

Eyakça kelime örnekleri:[3]

  • xǝwa köpek
  • kuutschi kurt
  • tsʼiyu kara ayı
  • kʼudǝʔuhdg yumurta
  • qʼāš ayak
  • ɬilāʔ adam
  • qāt ada
  • tʼuʔčʼ siyah
  • khatl yeşil
  • tɬãt mavi
  • tsʼaʔ kil, balçık
  • kaač battaniye
  • tsʼaagɬ sepet
  • tsĩ:dz rüya
  • tzatlkh yer, toprak
  • tʼãtɬ tüy, yaprak
  • kugɬ ateş yakmak için odun
  • tlehatl yarın
  • tleki bir

Ayrıca bakınız

Dipnotlar
  1. "Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics". 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2012.
  2. James A. Crippen (2005), The New Tlingit Noun Dictionary
  3. Merritt Ruhlen (1994), On the Origin of Languages (Studies in Linguistic Taxonomy)

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.