Fedora (işletim sistemi)

Fedora (önceki adıyla Fedora Core), açık kaynak kodlu ve özgür bir Linux dağıtımı. Dünya çapında bir özgür yazılım topluluğu olan Fedora Projesi tarafından geliştirilmekte ve yönetilmekte, Red Hat tarafından desteklenmektedir.[2][3][4]

Fedora
Fedora 20 ve Gnome 3.10.2
Geliştirici(ler) Fedora Projesi
(marka hakları Red Hat'ın)
İşletim sistemi ailesi Linux
Paket yöneticisi RPM Paket Yöneticisi
Üretim için
hazır olduğu tarih		 6 Kasım 2003
Son kararlı
sürümü		 32 (28 Nisan 2020)
Kaynak türü Açık kaynak
Lisans Özgür yazılım lisansları ve bazı sahipli yazılım ilaveleri[1]
Çekirdek türü Monolitik çekirdek
Güncelleme yöntemi DNF (PackageKit)
Platform desteği i386, AMD64, PowerPC ARM(Beta)
Kullanıcı arayüzü GNOME
Website fedoraproject.org

Red Hat'ın 2004 yılında sonlandırdığı Red Hat Linux dağıtımının devamı olarak adlandırılabilecek Fedora, Linux dünyasının önde gelen dağıtımlarından biridir. Fedora aynı zamanda Red Hat Enterprise Linux ürünü için bir test ortamı görevi görmektedir.[5]

Fedora, varsayılan olarak GNOME masaüstü kullanır ayrıca KDE, Xfce ve LXDE masaüstü ortamlarını da seçenek olarak sunar.

Tarihçe

Fedora Projesi aslen Red Hat Linux'a ek RPM paketleri sağlamak amacı ile oluşturulmuş bir proje idi. Red Hat'in 2003 yılında açık kaynak sürüm çıkartmayacağını, bunun yerine hiçbir kâr amacı gütmeyen ve mevcut Red Hat kaynağını alıp geliştirecek bir organizasyona destekçi olacağını açıkladı. Bu proje önce Red Hat Linux Project olarak adlandırılmıştı ancak daha sonraları Fedora Projesi ile birleşince nihai isim Fedora olarak kaldı.

İsim

Fedora, fötr şapkanın İngilizce karşılığıdır ve Red Hat Linux'un meşhur logosundaki şapkaya atıfta bulunmaktadır. İsmi daha önce Cornell Üniversitesi'nde geliştirilmiş başka bir yazılımın adı olduğu için tartışma konusu olmuş fakat kullanımı devam etmiştir. Fedora projesi eskiden kullanılan paketleri Fedora Core (Fedora Çekirdeği veya Fedora Temeli) ve Fedora Extras adlı iki temel paket deposuna bölmüştü. Core Red Hat tarafından geliştirilen temeli, Extras da gönüllüler tarafından geliştirilen eklentileri ifade ediyordu. Core 6 sürümünden sonra iki deponun birleştirilmesi kararı alındı ve yeni sürümün adı Fedora 7 oldu.

Sürümler
Fedora'nın eski sürümlerinden Fedora Core 4

Fedora sürümleri 28 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. yaklaşık olarak altı ayda bir yenilenir. Yeni sürümün çıkmasından bir ay sonra iki önceki sürüme destek sona erer. Bu bir aylık geçiş dönemi dışında, güncel sürüm ve bir önceki sürüm desteklenir. Örneğin; Fedora 9 "Sulphur"un çıkışından bir ay sonra Fedora 7 "Moonshine"a destek sona erecek, 9 "Sulphur"la birlikte 8 "Werewolf"a destek devam edecektir. 14 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fedora'nın her bir sürümü için çeşitli dillerde ayrıntılı sürüm notları bulunmakta.

Renk Anlamı
Kırmızı Eski sürüm; desteklenmiyor
Sarı Eski sürüm; hâlâ destekleniyor
Yeşil Son sürüm
Mavi Gelecek sürüm
Sürüm Kod Adı Sürüm Tarihi Notlar
23 27 Ekim 2015
22 26 Mayıs 2015 Yeni güncelleme yöntemi DNF'ye geçildi.
21 9 Aralık 2014 HiDPI ve deneysel Wayland desteği geldi. 32 bit PowerPC desteği sona erdi.
20 Heisenbug 17 Aralık 2013 GNOME 3.10 , ARM mimarisi resmi olarak desteklenmeye başladı, Cinnamon 2.0 masaüstü ortamı repolara eklendi.
19 Schrödinger's Cat 2 Temmuz 2013
18 Spherical Cow 15 Ocak 2013 GNOME 3.6
17 Beefy Miracle 29 Mayıs 2012 GNOME 3.4.1, Linux-Kernel 3.3.4
16 Verne 8 Kasım 2011 GNOME 3.2.1
15 Lovelock 24 Mayıs 2011 GNOME 3, LibreOffice
14 Laughlin 2 Kasım 2010 Amazon EC2 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'de mevcut, Linux çekirdeği 2.6.35, X.Org Server 1.9, GNOME 3.0, GCC 4.5, KDE 4.5, LXDE, Sugar 0.90, sanal masaüstleriyle etkileşim için SPICE , mobil cihazlar ve çeşitli gömülü cihazlar için MeeGo projesinden çeşitli yazılım, D derleyicisi
13 Goddard 25 Mayıs 2010 Linux çekirdeği 2.6.33, KDE için gelişmiş özellikler, otomatik yazıcı sürücüsü yükleme, iyileştirilmiş renk yönetimi, geliştirilmiş 3B desteği, Shotwell fotoğraf yöneticisi, Deja-dup yedekleme yazılımı, Pino Identi.ca/Twitter istemcisi, Simple Scan tarama aracı, geliştirilmiş iPod desteği, iyileştirilmiş ağ yönetimi, varsayılan olarak NFSv4, sistem çekirdeğini gözlemleyen SystemTap, Zarafa açık kaynak sürümü, Python için geliştirilmiş olanaklar, NetBeans IDE sürüm 6.8, özel gereksinimler (sanatsal çizim tabletleri, netbook'lar, çocuklara yönelik uygulamalar, güvenlik, bilim, oyun vb.) için özelleştirilmiş "spin" versiyonları
12 Constantine 17 Kasım 2009 Linux çekirdeği 2.6.31.5 , Web kamera desteği iyileştirmesi, ABRT otomatik hata bildirimi, GNOME 2.28.1, KDE 4.3, Moblin Masaüstü, Emacs 23, mercurial 1.3.1, php 5.3.0,
11 Leonidas 9 Haziran 2009 Otomatik yazıtipi yüklemesi, Anaconda güncellemeleri, yum için yum-presto güncellemesi, parmakizi tanıma, varsayılan olarak ext4 dosya sistemi
10 Cambridge 25 Kasım 2008 Yeni "Solar" teması, Linux Mint'inkine benzer Web tabanlı yeni paket yükleyici, daha hızlı başlama, daha iyi Web kamerası desteği, GNOME 2.24, KDE 4.1.2, Sugar(GUI), ext4 dosya sistemi desteği, RPM 4.6, NetBeans 6.1
9 Sulphur 13 Mayıs 2008 Linux çekirdeği 2.6.25-rc5, GNOME 2.22, KDE 4.0.3, Xfce 4.4.2, Compiz 0.7.2, OpenOffice.org 2.4, Firefox 3
8 Werewolf 8 Kasım 2007 Custom spin 19 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. seçenekleri, free Java, PulseAudio
7 Moonshine 31 Mayıs 2007 Merge Core ve Extras, Firefox 2
6 Zod 24 Ekim 2006 Compiz
5 Bordeaux 20 Mart 2006 Mono, NPTL
4 Stentz 13 Haziran 2005 OpenOffice.org 2.0, Xen
3 Heidelberg 8 Kasım 2004 Varsayılan olarak SELinux
2 Tettnang 18 Mayıs 2004 Linux çekirdeği 2.6, X.org
1 Yarrow 6 Kasım 2003 Red Hat Linux'tan geçiş

Depolar

Fedora; temel olarak üç farklı depo içermektedir. Temel yazılımları ve kodları bünyesinde barındıran Core,gönüllüler tarafından geliştirilen eklenti ve programların bulunduğu Extras ve destek durumunu yitirmiş olan programların bulunduğu Legacy.

Fedora galerisi
  • Gnome Masaüstü öntanımlı kullanıcı arayüzü ekran görüntüleri
  • Fedora Core 1
  • Fedora Core 2
  • Fedora Core 3
  • Fedora Core 4
  • Fedora Core 5
  • Fedora Core 6
  • Fedora 7
  • Fedora 8
  • Fedora 9
  • Fedora 10
  • Fedora 11
  • Fedora 12
  • Fedora 13
  • Fedora 14
  • Fedora 15
  • Fedora 16

Dış bağlantılar

Kaynakça
  1. "Frequently Asked Questions about Fedora Licensing". Fedora Project. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
  2. "Fedeora Projesine genel bakış". 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
  3. "Fedora sitesi ana sayfası altındaki bilgilendirme". 9 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
  4. "A. Murat Eren - Dağıtımlar Kılavuzu (2004)". 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2014.
  5. Fedora web sitesinde "Özellikler" bölümü
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.