Twitter

Twitter, kullanıcıların 280 karakter ile sınırlandırılmış "tweet" (Türkçe cıvıldama) adı verilen gönderiler yazabildiği bir sosyal ağ. Jack Dorsey, Noah Glass, Biz Stone, ve Evan Williams tarafından Mart 2006'da oluşturulup Temmuz 2006'da kullanıma açıldı. 2013'te en çok ziyaret edilen 10 internet sitesinden biri oldu ve "İnternetin SMS'i" olarak tanımlandı.[4][5] 2020 yılında 339.6 milyon aktif kullanıcıya ulaştı.[3] 2020 17 Temmuz tarihinde Google Play Store 1 milyar kullanıcı sayısını aşmıştır.

Twitter, Inc.
Türü Halka açık (NYSE:TWTR)
Kuruluş tarihi 21 Mart 2006) (2006-03-21)[1]
Merkez San Francisco, Kaliforniya, ABD
Girişimci(ler) Jack Dorsey
Biz Stone
Noah Glass
Evan Williams
Önemli kişiler Omid Kordestani, Yönetici
Jack Dorsey, CEO
Endüstri İnternet
Gelir $1.4 milyar (2014)[2]
Çalışanlar 3.860[3] (Şubat 2017)
Website twitter.com
Kullanıcılar 313 milyon aktif kullanıcı[3](Şubat 2017)

Tarihçe

2004 yılında, Twitter’ın da çatısı altında kurulacağı Odeo isimli bir şirket faaliyete geçiriliyor. 2005 yılında Odeo, “Podcasting” isimli servisini tanıtıyor, fakat beklenen ilgi görülmüyor. Şubat 2006'da Jack Dorsey, Noah Glass, Evan Williams ve Biz Stone, insanların durumlarını mesaj olarak paylaşabileceği bir proje üzerinde çalışmaya başlıyorlar. Bu çalışma sonrasında orijinal fikri Jack Dorsey'e ait olan “Durum” konsepti ortaya çıkıyor, Mart ayının ilk günlerinde Noah Glass'ın önerisiyle isim olarak Twitter seçiliyor.[6] Twitter’da ilk mesaj “#38” şeklinde ve geliştirici ekipte yer alan Dom Sagolla tarafından atılıyor.[7] 2006 yılında Jack Dorsey tarafından geliştirilmesinden bu yana Twitter, dünya çapındaki popülaritesini gün geçtikçe arttırmış ve içerdiği uygulamaların programlama arayüzünün kısa mesaj gönderim ve alımı konusundaki olanaklarıyla internet dünyasının SMS'i olarak anılmaya başlamıştır.[8] 25 Nisan 2011 tarihinden itibaren Türkçe olarak kullanılabilir hale gelmiştir.[9] Twitter üzerindeki kullanıcıların etkisinin takipçi sayısından ziyade kullanıcının tweetlerine gelen retweetlere bağlı olduğu ortaya konmuştur.[10]

Özellikler

Kullanıcılar tarafından atılan tweetler herkes tarafından görülebilir. Ancak kullanıcılar attıkları tweetleri sadece kendi takipçilerinin görebileceği şekilde sınırlandırabilir. Kullanıcılar diğer kullanıcıların tweetlerine üye olabilirler. Üye oldukları kişi veya kurumların takipçi sayısını ve bunların kimleri takip ettikleri görebilirler. Tüm kullanıcılar Twitter'ın websitesi aracılığıyla tweetlerini gönderebilir ve alabilirler. Kullanıcılar Twitter'ın websitesine uyumlu harici uygulamalar (akıllı telefonlar gibi) veya belirli ülkelerde erişilebilen kısa mesaj servisi tarafından giriş yapabilirler.

Popülarite

2020 itibarıyla Twitter'ın 340 milyon aktif kullanıcısı bulunmaktadır.[11] Mecrada her dakika ortalama yaklaşık 98 bin tweet atılmaktadır.[12] Yine yapılan bazı araştırmalara göre Twitter'da profilleri bulunan dev markaların; Google, Twitter, YouTube takipçilerinin %33'ü, Facebook takipçilerinin ise %44'ünün sahte veya spam profillerden oluştuğu tespit edildi.[13]

Yasal sorunlar

Twitter'a Türkiye'den erişimin engellenmesi, Türkiye kanunlarına dayanılarak TİB tarafından Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinin kararıyla 18 Mart 2014 tarihinde[14][15] engellenmiştir.[16]

  • Türk mahkemelerinin içerik kaldırma taleplerine olumsuz geri dönüş yaptığı gerekçesiyle 20 Mart 2014 gecesi kademeli olarak erişime kapatıldı.
  • 22 Mart 2014'te Twitter'a girilebilen Google DNS, Open DNS gibi birçok DNS engellendi.
  • 3 Nisan 2014'te Twitter'a getirilen yasak kaldırıldı.[17]

Türkiye'den erişimin engellenmesi
Ana madde: Twitter'a Türkiye'den erişimin engellenmesi

Türk mahkemelerinin içerik kaldırma taleplerine olumsuz geri dönüş yaptığı gerekçesiyle 20 Mart 2014 gecesi kademeli olarak erişime kapatıldı.[18] Kapatma kararı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Bursa mitinginde yaptığı "Twitter, mwitter kökünü kazıyacağız"[19] açıklamasının ardından geldi. Kapatma ile ilgili olarak Başbakanlık Basın Müşavirliği bir açıklama yayınladı.[20]

Açıklamada mahkeme kararlarını umursamama, hukukun gereğini yerine getirmeme biçimindeki bu tutumda bir değişiklik gözlenmemesi halinde, vatandaşlarımızın mağduriyetini gidermek için teknik olarak, Twitter'e erişimin engellenmesinden başka çare kalmayabileceği belirtilmektedir.

Twitter'ın tekrar açılmasıyla ilgili olarak bilim teknoloji ve sanayi bakanı Fikri Işık, "Twitter hukuki temsilci edinir ve bireysel hesapları bloke etmeyi kabul ederse twitter krizi çözülebilir" dedi. Erişim engellenmesinin tamamen siyasi değil hukuki olduğunu belirten Işık, "Twitter’in engellenmesiyle ilgili durum, tamamen hukuki bir durum" dedi. Işık açıklamasını şöyle sürdürdü: "Twitter’da kişilik haklarına, özel yaşamın ihlaline yönelik mahkemelerin verdiği kararların uygulanmasına yönelik Twitter’in Türkiye’de herhangi bir muhatabı yok. Dolayısıyla Twitter’dan ısrarla istenen "buraya bir hukuki muhatap koyun ve herhangi bir mahkemenin verdiği kararı uygulayacak bir muhatap bulalım." Bu muhatap bulunsaydı ve mahkemelerin bireysel olarak verdiği erişimi engelleme kararını Twitter sadece o kişinin hesabını engellemeyi yapmış olsaydı, öyle genel bir engellemeye gidilmeyecekti. Yani bizim beklediğimiz Twitter’dan Türk hukuk sistemine saygıdır. Bunun dışında amaç yok. Esas olan özgürlüktür. Şu anda da bildiğim kadarıyla Twitter yetkilileriyle görüşmeler devam ediyor. Bir muhatap oluşturulursa hemen erişime açılacak." ifadelerini kullandı.[21]

Erişim yasağıyla ilgili olarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun basın açıklaması yapmıştır;

"Vatandaşlarımızın şikayetleri üzerine, Twitter’da kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin ihlali nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerince erişimi engelleme kararları verilmiştir. Bu kararlar, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na ulaşmış ve Başkanlığımız tarafından içeriğin çıkarılması Twitter’dan istenmiştir. Ancak, mahkeme kararlarının uygulanması hususunda tüm iyi niyet çabalarımıza karşılık Twitter bu kararlara duyarsız kalmış ve mahkeme kararlarını tanımamıştır. Yurtdışı merkezli söz konusu internet sitesi Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinin vermiş olduğu kararları yok saymıştır. Bu nedenle, vatandaşlarımızın ileride telafisi mümkün olmayacak mağduriyetlerinin önlenmesi için başka bir seçenek kalmadığından mahkeme kararları doğrultusunda Twitter’a erişimin engellenmesi tedbiri uygulanmıştır. Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı, hukuk devleti ilkesi çerçevesinde mahkeme kararlarını uygulamakla yükümlüdür. Yurt dışı merkezli söz konusu internet sitesi, Türk mahkemelerinin kararlarına uyarak hukuka aykırı içerikleri çıkardığı takdirde, tedbir amaçlı uygulanan erişimin engellenmesine son verilecektir.[22]
–Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu

Twitter erişimi Savcı Mehmet Selim Kiraz'ın rehin alınması ve kurtarma operasyonu sırasında öldürülmesi haberleri ile ilgili olarak da engellendi.[23] Facebook, YouTube ve Google'ın aksine Twitter, ilgili içeriğin kaldırılması yönündeki talebi kabul etmedi. Erişim yasağı 5 saatin sonunda kaldırıldı.[24][25]

Özel uygulamalar ve kısıtlamalar

Twitter, Api ayarlarında yaptığı bazı değişiklik ve kısıtlamalarla ilk önce Instagram ile arasında kurduğu Instagram için arkadaş bulma bağlantısını[26] daha sonra ise Tumblr ile olan Tumblr'da sitesi olan Twitter kullanıcılarını bulma bağlantısını[27] devre dışı bıraktı. Bu değişikler ile yazılım geliştiricilerden tepki alan Twitter, Açık kaynak yazılımı destekleyen Linux Vakfı'na girerek bir nevi geliştiricilerin gönlünü almış oldu.[28]

Twitter logosunda yer alan meşhur kuş bir erkektir ve adı Larry'dir. Eskiden daha sert ve göze kaba gelen kuş logosu artık daha yumuşak ve güzel bir hale getirilmiştir.

Haziran 2012'den bu yana kullanılmakta olan logo

İstatistikler

En çok takip edilen 10 hesap
  1. Barack Obama: 119 Milyon
  2. Justin Bieber: 112 Milyon
  3. Katy Perry: 108 Milyon
  4. Rihanna: 97 Milyon
  5. Taylor Swift: 86 Milyon
  6. Cristiano Ronaldo: 85 Milyon
  7. Donald Trump: 82 Milyon
  8. Lady Gaga: 81 Milyon
  9. Ellen DeGeneres: 79 Milyon
  10. Ariana Grande: 75 Milyon
  • Son güncelleme tarihi: 22 Haziran 2020[29]

En eski hesaplar

En eski Twitter hesapları; Twitter'da çalışan @jack (Jack Dorsey), @biz (Biz Stone) ve @noah (Noah Glass) olup, 21 Mart 2006'dan beri etkindir.[30]

Tweet rekoru

Super Bowl XLVII müsabakasının oynandığı 3 Şubat 2013 günü 24,1 milyon tweet atılarak bu alanda rekor kırılmıştır.[31]

Twitter kısaltmaları
  • Trending topic (TT): Sol taraftaki en çok konuşulan 10 konunun listelendiği alana Trending Topic denir. Her ülkenin kendi TT listesi vardır ayrıca Dünya genelinde en çok konuşulan 10 konuyu gösteren bir liste de vardır.
  • Retweet (RT): Başka bir twitter kullanıcısının tweetini sizin takipçileriniz de görsün diye retweet tuşuna basıp sizin profilinizde görünmesidir.
  • Direct Message (DM): Başka bir twitter kullanıcısının size atmış olduğu postayı işaret eder, bir nevi e-mail işlevi görür.
Diğer kısaltmalar
  • Friday Follow (#FF): Cuma ve takip kelimelerinin kısaltılmış halidir. Hashtagla beraber takip için önerilen hesaplar sadece cuma günleri mentionlanır ve takipçilere önerilir. Twitter tarihinde en çok twetlenen hastaglardan biridir.[32]

Kaynakça
  1. "Twitter Kuruluş Tarihi". 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2015.
  2. Jeremy Quittner (3 Ekim 2013). "Twitter Balance Sheet". Google. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2013.
  3. "About Twitter, Inc". Twitter. 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2017.
  4. "Top Sites". Alexa Internet. 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013.
  5. D'Monte, Leslie (29 Nisan 2009). "Swine Flu's Tweet Tweet Causes Online Flutter". Business Standard. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2011. Also known as the 'SMS of the internet', Twitter is a free social networking service
  6. Ayan, Buğra (2016). Sosyal Ağlar Tarihi. Ankara: Abaküs. s. 221. ISBN 978-605-9129-53-4. 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2016.
  7. Twitter'ın Kuruluşu ve Tarihi, Medya Akademi,https://medyaakademi.com.tr/2020/03/23/twitterin-kurulusu-ve-tarihi/ 24 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim Tarihi: 24.03.2020
  8. D'Monte, Leslie (2009-04-29). "Swine flu's tweet tweet causes online flutter". Business Standard. http://www.business-standard.com/india/news/swine-flu%5Cs-tweet-tweet-causes-online-flutter/356604/ 13 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 2009-05-28. "'İnternet üzerinden SMS', Twitter bir ücretsiz sosyal paylaşım ve mikro-blog servisi"
  9. "Arşivlenmiş kopya". 3 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2012.
  10. "Furkan Gürsoy-Twitter'da Viral Reklam Kampanyası Örgütlemek". 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2012.
  11. 2020 Sosyal Medya Kullanıcı İstatistikleri, Medya Akademi, https://medyaakademi.com.tr/2020/02/03/2020-sosyal-medya-kullanici-sayilari/ 3 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim Tarihi: 24.03.2020
  12. "İnfografi: Sosyal Ağ İstatistikleri". 2 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2012.
  13. "Arşivlenmiş kopya". 24 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2012.
  14. "Twitter yasağı kalktı mı?". HABERTÜRK. 21 Mart 2014. 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.
  15. "Ve Twitter kapatıldı!". NTVMSNBC. 21 Mart 2014. 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.
  16. Glen Johnson (21 Mart 2014). "Turkey tries to block Twitter, is met with worldwide ridicule". Los Angeles Times (İngilizce). 21 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.
  17. "Twitter yasağı kalktı". 5 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2014.
  18. "Twitter'a erişim engellendi". 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.
  19. "Erdoğan: 'Twitter, mwitter kökünü kazıyacağız'". 23 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2014.
  20. "Twitter'a erişim engellendi. Twitter'e erişimin engellenmesinden başka çare kalmayabileceği belirtilmektedir". 21 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.
  21. "Bakan Twitter'a şart koştu. Twitter hukuki temsilci edinir ve bireysel hesapları bloke etmeyi kabul ederse twitter krizi çözülebilir". 22 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.
  22. "Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun basın açıklaması" (PDF). 3 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2014.
  23. http://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/04/150406_sosyal_medya_erisim_engeli
  24. "Arşivlenmiş kopya". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2015.
  25. http://www.songundem.com/haber/15952736/
  26. "Arşivlenmiş kopya". 30 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2012.
  27. "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2012.
  28. "Arşivlenmiş kopya". 27 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2012.
  29. "Twitter Top 100 Most Followers". twittercounter.com. 10 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2017.
  30. "Arşivlenmiş kopya". 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2014.
  31. "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2014.
  32. "The Most Popular Hashtag on Twitter Is #FF and the Most Popular Emoji Is". Recode. Mart 2016. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2017.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Twitter ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.