Fidesz - Macar Yurttaş Birliği

Fidesz – Macar Yurttaş Birliği (Macarca: Fidesz – Magyar Polgári Szövetség), Macaristan'da muhafazakâr siyasi parti.

Fidesz – Macar Yurttaş Birliği Fidesz – Magyar Polgári Szövetség
Genel başkan	Viktor Orbán
Kuruluş tarihi	30 Mart 1988)
Merkez	1088 Budapeşte, VIII. Szentkirályi Street 18.
Gençlik kolu	Fidelitas
İdeoloji	Macar milliyetçiliği[1][2] Ulusal muhafazakârlık[3][4] Sosyal muhafazakârlık[5] Yumuşak Avrupa şüpheciliği[6][7] Sağ popülizm[8] Hristiyan demokrasi[9] Ekonomik milliyetçilik[10]
Siyasi pozisyon	Merkez sağ
Uluslararası üyelik	Liberal Enternasyonal (1992-2002) Uluslararası Demokratik Birlik Merkezci Demokratlar Enternasyonali Avrupa Halk Partisi
Resmî renkleri	Turuncu
Macaristan Parlamentosu	114 / 199
Avrupa Parlamentosu	11 / 21
İl Meclisleri	245 / 419
İnternet sitesi
fidesz.hu

Tarihçe

1988'de bir öğrenci hareketi olarak kurulan partinin Fidesz adı Fiatal Demokraták Szövetsége (Genç Demokratlar Birliği) kelimelerinin ilk iki harflerinin birleştirilmesiyle oluştu. Komünist yönetime karşı liberal ve anti-komünist ve çoğunlukla öğrencilerden kurulan bu hareket modern Macaristan tarihinde pek çok alanda büyük bir güç haline geldi. 35 yaşının üstündekilerin partiye üye olamamasına ilişkin koşul 1993 yılındaki kongrede kaldırıldı.

1989'da Thorolf Rafto Ödülü'nü kazanan hareket, 1990'da düzenlenen serbest seçimlerde oyların yüzde 8,95'ini aldı. 1992'de Liberal Enternasyonal üyesi oldu.[11] 1994 seçimlerinde oylarının gerilemesinin neden olduğu hayal kırıklığı partinin muhafazakâr bir çizgiye kaymasına neden oldu.[11] 1995'te Fidesz adının yanına Macar Yurttaş Partisi kelimeleri eklendi. Partideki bu dönüşüm bazı ayrılıklara neden oldu; hareketin önemli kurucularından Péter Molnár, Gábor Fodor ve Klára Ungár partiyi terk etti.

1998 seçimlerinde Viktor Orbán liderliğinde iki daha küçük partiyle ittifaka giden Fidesz iktidara geldi. 2000 yılında Avrupa Halk Partisi üyesi oldu. 2002 yılındaki seçimlerde Macar Sosyalist Partisi'ne karşı kıl payı denilebilecek bir farkla seçimleri kaybederek muhalafete düştü. 2003 yılında bugün kullandığı Fidesz – Macar Yurttaş Birliği adını aldı.[11]

2004 Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde başarılı bir sonuç elde eden Fidesz aldığı yüzde 47 oy oranıyla 12 adayını parlamentoya gönderdi. Gönderdiği bu 12 aday arasında AP tarihindeki ikinci Çingene üye olan Lívia Járóka da bulunuyordu.

1 Ekim 2006 seçimleri öncesinde Hristiyan Demokrat Halk Partisi (KDNP) ile seçim ittifakı kurmasına rağmen Macar Sosyalist Partisi ile Hür Demokratlar İttifakı arasında sosyal demokrat-liberal bloğa karşı yenildi.[12]

Bu yenilgiye rağmen aynı yılın sonbaharında yapılan yerel seçimlerde büyük bir zafer elde eden Fidesz, 23 büyük kentin belediye başkanlığından 15'ini kazandı. 2009 yılındaki Avrupa Parlamentosu seçimlerinde yine büyük başarı elde ederek 22 sandalyeden 14'ü kazandı.

Fidesz, bu iki seçim başarısıyla 2010 parlamento seçimleri öncesi kazanacağı yönündeki beklentileri boşa çıkarmadı; 11-24 Nisan 2010 tarihlerinde iki turlu olarak yapılan seçimlerde Fidesz-KDNP ittifakı 386 sandalyeli parlamentoda 263 sandalye kazandı. Bu sonuçla Fidesz 8 yıl aradan sonra iktidara gelirken, Viktor Orbán da başbakan oldu.

Parlamentonun yüzde 68'ine sahip olan Fidesz eriştiği salt çoğunlukla anayasada önemli değişikliklere gitti. Yapılan bu değişiklikler, iktidardaki partinin eline çok fazla güç vermesi ve otoriterleşme nedenleriyle Avrupa Birliği (AB) Komisyonu ve Avrupa Konseyi tarafından, hukukun üstünlüğü, AB kanunları ve Avrupa Konseyi standartları konusunda ‘endişe verici’ olarak niteledirildi.[13]

Seçimler

Seçim sonuçları listesi:

Seçim	Macaristan Ulusal Meclisi				Hükûmet
	Oy	%	Sandalye	+/–
1990	439,481	8.95 (#5)	21 / 386		Muhalefet
1994	379,295	7.02 (#6)	20 / 386	1	Muhalefet
1998	1,263,522	28.18 (#1)	148 / 386	128	Hükûmet
2002^1	2,306,763	41.07 (#2)	164 / 386	16	Muhalefet
2006^2	2,272,979	42.03 (#2)	141 / 386	23	Muhalefet
2010^2	2,706,292	52.73 (#1)	227 / 386	86	Hükûmet
2014^2	2,264,486	44.87 (#1)	117 / 199	110	Hükûmet

• ¹ Macaristan Demokrat Forumu ile listeye girdi.
• ² Hristiyan Demokratik İnsanlar Partisi ile listeye girdi.

Kaynakça

1. Mabry, Tristan; McGarry, John; Moore, Margaret; O'Leary, Brendan (2013). Divided Nations and European Integration. University of Pennsylvania Press. s. 379.
2. "Hungary experiences nationalism renaissance". Deutsche Welle. 1 Haziran 2012. 28 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018.
3. Dr Vít Hloušek, Dr Lubomír Kopecek (2013). Origin, Ideology and Transformation of Political Parties: East-Central and Western Europe Compared 21 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ashgate Publishing. p. 177.
5. "Orban drags Hungary through rapid change". Financial Times. 7 Şubat 2011. 29 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018.
6. "Territoriality and Eurosceptic Parties in V4 Countries" (PDF). Ispo.fss.muni.cz. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2015.
7. "Euroszkepticizmus Magyarországon" (PDF). Policysolutions.hu. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2015.
8. Hans-Jürgen Bieling (2015). "Uneven development and 'European crisis constitutionalism', or the reasons for and conditions of a 'passive revolution in trouble'". Johannes Jäger; Elisabeth Springler (Edl.). Asymmetric Crisis in Europe and Possible Futures: Critical Political Economy and Post-Keynesian Perspectives. Routledge. s. 110. ISBN 978-1-317-65298-4. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2018.
9. "Hungary: the Fidesz Project" (PDF). Aspen Institute. 27 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2017.
10. The Hungarian Patient: Social Opposition to an Illiberal Democracy. Central European University Press. 2015. s. 21.
11. "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2017.
12. Macaristan'da seçimin galibi Sosyalistler, Hürriyet, 23 Nisan 2006
13. Macaristan demokrasiden uzaklaşıyor, Hürriyet, 13 Mart 2013.