George Olah
George Andrew Olah (22 Mayıs 1927, Budapeşte - 8 Mart 2017), Macar-Amerikalı kimyager. Olah'a 1994 yılında Nobel Kimya ödülü verildi.[1] Ayrıca ona Priestley Madalyası verilmiştir. En yüksek onur Amerikan Kimya Derneği tarafından verilmiştir.
George Andrew Olah | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
22 Mayıs 1927 Budapeşte, Macaristan |
| Ölüm | 8 Mart 2017 (89 yaşında) |
| Milliyet | Macaristan |
| Eğitim | Budapeşte Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesi |
| Ödüller |
 Nobel Kimya ödülü 1994 |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kimya |
| Çalıştığı kurumlar | Batı Reserve Üniversitesi, Güney Kaliforniya Üniversitesi |
Hayatı
Olah Budapeşte Yahudi bir aileye 22 Mayıs 1927'de Macaristan'da doğdu. Liseden sonra Budapeşte Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesinde okudu. Macar Devrimi (1956) sonucunda, o ve ailesi İngiltere'ye ve daha sonra Kanada'ya taşındı. Sarnia'daki Dow Chemical'a katıldı. Karbokatyonlar üzerine Olah öncü çalışmaları Dow ile yaptığı sekiz yıl içinde başladı.[2] 1965 yılında Batı Reserve Üniversitesi'ne ve 1977'de Güney Kaliforniya Üniversitesi'ne döndü. 1971 yılında, Olah Birleşik Devletleri vatandaşı oldu.
Olah Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde seçkin bir profesör ve Loker Hidrokarbon Araştırma Enstitüsü'nde direktördür. 2005 yılında, Olah metanol ekonomisini tanıtan bir makale yazdı.[3]
Olah ailesi olağanüstü kimyacılara yıllık ödül veren bir bağış fonu kurdu. Ödüller Amerikan Kimya Derneği tarafından seçilir.[4] Kendisi 8 Mart 2017'de 89 yaşında ölmüştür.
İş
Istikrarlı karbokatyonlar için superasitler stabilize edilerek protonlanmış metan keşfine yol açtı. FSO gibi 3H-SbF5 ("Sihirli Asit").
- CH4 + H+ → CH5+
Son yıllarda yaptığı araştırma hidrokarbonlara kaymıştır. O ve katılanlar Robert Zubrin, Anne Korin ve James Woolsey'dir.
Kaynakça
- "The Nobel Prize in Chemistry 1994". The Nobel Foundation. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2008.
- George A. Olah (1965). Friedel-Crafts and Related Reactions. New York: John Wiley and Sons.
- George A. Olah (2005). "Beyond Oil and Gas: The Methanol Economy". Angewandte Chemie International Edition. 44 (18). ss. 2636-2639. doi:10.1002/anie.200462121. PMID 15800867.
- "George A. Olah Award in Hydrocarbon or Petroleum Chemistry", Chemical & Engineering News, January 19, 2009, p. 74
Teknik yayınlar
- Olah, G. "Superacid Catalyzed Depolymerization and Conversion of Coals. Final Technical Report. [HF:BF{sub 2}/H{sub 2}]" 17 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., University of Southern California, United States Department of Energy, (1980).
- Olah, G. A. "Superacid Catalyzed Coal Conversion Chemistry. 1st and 2nd Quarterly Technical Progress Reports, September 1, 1983-March 30, 1984." 17 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., University of Southern California, United States Department of Energy, (1984).
- Olah, G. A. "Superacid Catalyzed Coal Conversion Chemistry. Final Technical Report, September 1, 1983-September 1, 1986." 17 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., University of Southern California, United States Department of Energy, (1986).
Bibliyografi
- George A. Olah (2000). A Life Of Magic Chemistry: Autobiographical Reflections of a Nobel Prize Winner. Wiley-Interscience. ISBN 978-0-471-15743-4.
Dış bağlantılar
- Biography and Bibliographic Resources 15 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., from the Office of Scientific and Technical Information, United States Department of Energy
- Methanol as an alternative fuel29 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Recording of a discussion with George Olah broadcast on NPR.
- My Search for Carbocations and Their Role in Chemistry 16 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nobel Lecture, December 8, 1994 by George A. Olah
- The Institute for the Analysis of Global Security 18 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Jewish Recipients of the Priestley Medal 8 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
