Giuoco Piano
Giuoco Piano (İtalyanca: "sessiz oyun") bilinen en eski açılıştır. Portekizli Damiano bu açılışı 16. yüzyılda, İtalyan Greco 17. yüzyılda uygulamıştır. Bu açılış İtalyan Oyunu olarak da bilinmektedir. Giuoco Piano 19. yüzyıl boyunca etkili olmuş ancak savunma ağırlıklı oyundaki yalınlaştırmalar Ruy Lopez gibi açılışların daha sık kullanılır duruma gelmesini sağlamıştır.
| Giuoco Piano | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hamleler | 1. e4 e5 2. Af3 Ac6 3. Fc4 Fc5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kökeni | 16. yüzyıl | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Giuoco Piano
- 1. e4 e5
- 2. Af3 Ac6
- 3. Fc4 Fc5
hamleleriyle başlayan bir satranç açılışıdır.
Beyazın c4 karesindeki fili siyahın ...d5 ile merkez konumunu güçlendirmesini engeller ve hassas f7 karesindeki piyonu tehdit eder. Beyazın amacı d2-d4 oynayarak merkezi denetlemek ve siyah şaha saldırmaktır. Siyah ise beyazın bu oyununu boşa çıkarmak amacıyla taş değişimini arzular ve e5 karesindeki merkez piyonunu korumaya çalışır.
Varyantlar
Beyaz, dördüncü hamlesi için birçok seçeneğe sahiptir.
- 4. c3 (Giuoco Piano'nun ana hattı)
- 4. d3 (Giuoco Pianissimo, İtalyanca: "en sessiz oyun")
- 4. b4 (Evans Gambiti) Beyaz, gelişimini hızlandırmak amacıyla bir piyon fedasında bulunur
- 4. d4 (İtalyan Gambiti) Beyaz, Giuoco Piano ve Giuoco Pianissimo'daki sessiz hatlar yerine merkezi rahatlatmaya çalışır
- 4. Fxf7+? Şxf7 5.Axe5+ Axe5 (Jerome Gambiti) Beyaz, siyah şaha saldırmak ve kısa bir şah mat pozisyonu hazırlamak amacıyla iki piyon feda eder
Ana Hat
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ana hat (Greco Akını) 7...Axe4 hamlesinden sonraki konum | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Beyaz 4.c3 oynar ve merkezdeki lerleyişi sağlayan d2-d4 hamlesine hazırlık yapar.
Siyah 4...Ve7 ile merkezde gücü elinden bırakmamaya çalışabilir ya da 4...Af6 ile karşıakın başlatabilir.
Oyun 4...Ve7 5.d4 Fb6 6.0-0 d6 7.a4 a6 8. h3 Af6 9.Ke1 0-0 şeklinde sürer.
Daha saldırgan bir hamle olan 4…Af6 ilk kez 17. yüzyılda Greco tarafından çözümlenmiştir. Greco Akını beyazın büyük taşlardan birini feda etmersiyle başlar. Oyun şu şekilde sürer:
- 4.c3 Af6
- 5.d4 exd4
- 6.cxd4 Fb4+
- 7.Ac3 Axe4 (bkz. yandaki diyagram)
(Greco 8.0-0 oynayarak vezir tarafındaki kaleye yapılacak bir tehdidi kışkırtmıştır. 8...Axc3!? 9. bxc3 Fxc3 10. Vb3
hamlelerinden sonra siyah 10...Fxa1 ile bu kaleyi alırsa beyaz 11.Fxf7+ Şf8 12.Fg5 Ae7 13.Ke1 ile siyah veziri ele geçirir. Bu tuzak bugünkü oyuncular tarafından çok iyi bilinmektedir. Siyah 8...Fxc3 oynayarak bu tehdidi savuşturur. 8...Axc3 9.bxc3 hamle dizisinin ardından izlenecek en iyi yol 9...d5! 10.cxb4 dxc4 11.Ke1+ Ae7 12.Va4+! Fd7 13.b5 O-O 14.Vxc4 Ag6!'dır.)
Moller akını 1898 yılında bu hattı yeniden canlandırmıştır. Danimarkalı oyuncu Jørgen Møller Tidsskrift for Skak adlı makalesinde bu hamleye ait bir çözümleme sunmaktadır.
Moller Akını, beyazın gelişim üstünlüğü ve tempoyu eline geçirmek amacıyla bir piyon feda etmesiyle başlar:
- 8.0-0 Fxc3!
- 9.d5 Ff6
(9...Ae5 de oynanabilir. Bu durumda oyun 10.bxc3 Axc4 11.Vd4 f5 12.Vxc4 d6 şeklinde sürer)
- 10.Ke1 Ae7
- 11.Kxe4 d6
- 12.Fg5 Fxg5
- 13.Axg5 h6!?
(13...0-0 14.Axh7! en iyi oyunların oynanması durumunda bile beraberliğe gider)
- 14.Fb5+
(Beyazın feda ettiği piyonu 14.Ve2 hxg5 15.Ke1 Fe6! 16.dxe6 f6 17.Ke3 c6 18.Kh3 Kxh3 19.gxh3 g6 hamle dizisinin ardından kazanma şansı Uluslararası Usta Larry Kaufman'a göre çok düşüktür; 14.Vh5 0-0 15.Kae1 Ag6! da siyahın lehinedir. Beyaz 16.Vd2 c6! 17.dxe6 f6 18.Fd3 d5 19.Kg4 Vc7 20.h3 O-O-O 21.b4 de oynayabilir)
- 14...Fd7
- 15.Ve2 Fxb5
- 16.Vxb5+ Vd7
- 17.Vxb7
(17.Ve2 Şf8 bir piyon daha kazanır)
- 17...0-0 hamlesiyle siyah, eşitliği yakalar.
Beyaz 7.Ac3 yerine 7.Fd2 de oynayabilir. Bunun ardından 7...Fxd2+ hamlesi gelir.
(Kaufman 7...Axe4!? 8.Fxb4 Axb4 9.Fxf7+ Şxf7 10.Vb3+ d5!? hamle dizisini önermektedir.
(10...Şf8 11.Vxb4+ Ve7+ 12.Vxe7+ Şxe7 beraberliğe giden bir çözümdür)
11.Ae5+ Şe6! 12.Vxb4 c5!?)
8.Abxd2 d5 9.exd5 Axd5 10.Vb3 Ace7
(10...Aa5 daha iyi bir hamledir çünkü oyun 11.Va4+ Ac6 12.Vb3 Aa5 hamlelerinin ardından hamle tekrarına gider)
11.0-0 0-0 12.Kfe1 c6.
Beyaz daha avantajlı görünmektedir ancak vezir kanadındaki kapalı piyon uzun vadede zayıflığa yol açabilir.
Giuoco Pianissimo
Beyaz 4. d3 oynayarak Giuoco Pianissimo (İtalyanca: "çok sessiz oyun")'ya girer. Beyaz yavaş bir gelişimi yeğler. Taş değişimlerinin pek yaşanmadığı merkezde beyaz, konumunu güçlendirmek ister. Beyaz c2-c3 oynarsa oyun, Ruy Lopez'in bazı çözümlemelerine uygun duruma gelir. Genellikle beraberlikle sonuçlanan oyunlar üretmesine karşın bu varyant 1980'lerde John Nunn tarafından anımsanmasıyla popülerlik kazanmıştır. Sık karşılaşılan hamle dizileri 4.c3 Af6 5.d3 ve Fil Açılışı'na dönüşen 2.Fc4 Af6 3.d3 Ac6 4.Af3 Fc5 5.c3 Fc5'tir.
Kaynakça
- Hooper, David ve Kenneth Whyld , (1996). Oxford Satranç Arkadaşı. Oxford University. ISBN 0-19-280049-3.
- Kaufman, Larry (2004). Siyah ve Beyazın Satrançtaki Avantajı. McKay Chess Library. ISBN 0-8129-3571-3.