HMS Warrior
HMS Warrior 1900'lerin ortalarında İngiliz Kraliyet Donanması için inşa edilen Duke of Edinburgh sınıfından bir zırhlı kruvazördür. I. Dünya Savaşı başladığında Akdeniz'de bulunan gemi, Goeben ve Breslau'nun takibine katılmıştır. Alman gemileri Osmanlı İmparatorluğu'na geçtikten sonra gemi, Aralık 1914'te Büyük Filo'ya (İngilizce: Grand Fleet) katıldı ve Mayıs 1916'daki Jutland Muharebesi'nde savaştı. Muharebede ağır hasar alan gemi açık denizde terkedildi ve battı.
.jpg.webp) | |
| Tarihçe | |
|---|---|
 Pembrokeshire, Galler | |
| İsmi: | HMS Warrior |
| Sipariş: | 1903–04 Donanma Programı |
| İnşa eden: | Pembroke tersanesi |
| Kızağa konulması: | 5 Kasım 1903 |
| Denize indirme: | 25 Kasım 1905 |
| Görevlendirme: | 12 Aralık 1906 |
| Akıbet: | 1 Haziran 1916'da Jutland Muharebesi'nin ardından battı |
| Genel karakteristik | |
| Sınıf ve tipi: | Duke of Edinburgh sınıfı zırhlı kruvazör |
| Deplasman: |
13.550 büyük ton (13.770 t) (normal) 14.500 büyük ton (14.700 t) (tam yük) |
| Uzunluk: | 505 ft 6 in (154.1 m) |
| Genişlik: | 73 ft 6 in (22.4 m) |
| Çekiş: | 27 ft (8.2 m) (maksimum) |
| Kurulu güç: | 23,650 ihp (17,640 kW) |
| İtme gücü: |
2 şaft, 4 silindir üçlü genleşme tipi buhar motoru 20 Babcock & Wilcox su tüpü kazan, 6 silindirik kazan |
| Hız: | 23 knot (43 km/sa; 26 mil/sa) |
| Menzil: | 10 knot (19 km/sa; 12 mil/sa) hızda 7,960 deniz mili (14,740 km; 9,160 mil) |
| Kişi kapasitesi: | 712 |
| Silah donanımı: |
6 × 1 - BL 9.2 inç Mk X top |
| Zırh: |
Kemer: 3–6 in (76–150 mm) Güverte: 0.75–1.5 in (19–38 mm) Barbetler: 3–6 in (76–150 mm) Taretler: 4.5–7.5 in (110–190 mm) Zırhlı kule: 10 in (250 mm) Kompartman duvarları: 2–6 in (51–150 mm) |
Hizmeti
Warrior, 1903-1904 yıllarında Büyük Britanya'nın donanma inşaat programının bir parçası olarak dört zırhlı kruvazörün birincisi olarak sipariş edildi. Gemin inşası 5 Kasım 1903'te başladı, 25 Kasım 1905'te tamamlandı ve 12 Aralık 1906'da da Manş Denizi Filosu'na katılarak hizmetine başladı. I. Dünya Savaşı'nın yaklaşması üzerine HMS Warrior, 1913'te Akdeniz Filosu'na katılmak için yola çıktı.
Birkaç ay sonra Almanya, Fransa'ya savaş ilan etti. Ancak Britanya'ya henüz savaş açılmamıştı. Almanya'nın Akdeniz'de bulunan iki kruvazörü Goeben ve Breslau, henüz savaş açılmaması fırsat bilerek hızlıca İstanbul'a doğru yola çıktı. Bunun üzerine HMS Warrior ve filo, Goeben ve Breslau'nun takibine başladı. Alman kruvazörlerinin 11 Ağustos'ta İstanbul Boğazı'na demir atmasının ardından takip sona erdirildi.
Takibin sona erdirilmesinin ardından HMS Warrior ve beraberindeki filo, hızlıca Adriyatik Denizi'ne yöneldi. 16 Ağustos 1914'te Antivari Deniz Savaşı yaşandı ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun hafif kruvazörleri SMS Zenta ile SMS Ulan bu muharebede batırıldı.
Birkaç gün sonra HMS Warrior, Osmanlı İmparatorluğu'nun Beyrut Vilayeti üzerinden Süveyş'e saldırması ihtimaline karşı Süveyş Kanalı'nı savunmak için Mısır'a gönderildi. HMS Warrior burada 6 Kasım 1914'e değin kaldı. Çünkü 1 Kasım'da Alman Doğu Asya Filosu ile Britanya arasında Coronel Deniz Muharebesi yaşanmıştı ve Britanya ağır bir yenilgi almıştı. Bu savaş üzerine HMS Warrior, Alman filosunun yerini aramakla görevlendirildi ve Cebelitarık'a doğru yola çıktı. Ancak Alman gemileri 2 gün sonra ortaya çıktı. Horn Burnu'nundan geçen Alman filosu, Falkland Adaları'nda İngiliz filosuyla karşılaştı. 8 Kasım'da Falkland Adaları Muharebesi yaşandı ve Almanlar yenildi.
HMS Warrior, Aralık 1914'te donanmanın geri kalanıyla birleşti ve Tuğamiral Sir Robert Keith Arbuthno'un komutasındaki 1. Kruvazör Filosuna atandı ve Kuzey Denizi'ne döndü. 31 Mayıs 1916'da Jutland Savaşı başladı. HMS Warrior ve içinde bulunduğu 1. Kruvazör Filosu, tüm donanmanın önünde sağ tarafta, amiral gemisi HMS Defence ile birlikte yan yana ilerlemekteydi.
Alman filosundan SMS Wiesbaden tarafından atılan zırh delici mermi ile ağır hasar aldı. Motorlar, savaş hattının gerisine çekilmesini sağlayacak kadar çalışmaya devam etti. Ancak 1 Haziran sabahı saat 8.30'da üst güvertesi suyun sadece 1,2 metre üzerindeyken tüm mürettebat gemiyi terk etti. Kısa süre sonra battı.[1]
Enkazı
Bournemouth Üniversitesi'nden Dr. Innes McCartney, Danimarkalı bir ekiple HMS Warrior'un enkazını 24 Ağustos 2016'da keşfettiklerini açıkladı. Gemi, Norveç ile İskoçya arasındaki bir bölgede, üst güvertesi tamamen ters dönmüş bir şekilde denizin 80 metre derinliğinde yatmaktadır. Enkanın parçalarının yasadışı hurda toplayıcıları tarafından sökülebileceği yönünde endişeler bulunmaktadır.[2]
Kaynakça
- Roberts, John (1979). Warship volume III (1989 bas.). Londra: Conway Maritime Press. ss. 34, 35, 36. ISBN 0851772048.
- "Battle of Jutland war graves 'vandalised' by illegal metal scavengers". The Guardian. 30 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2016.