Ion Antonescu
Ion Antonescu (d. 15 Haziran 1882; Piteşti, Argeş - ö. 1 Haziran 1946; Jilava Hapishanesi, Ilfov), Rumen asker ve siyasetçi. II. Dünya Savaşı sırasında Romanya Krallığı'nın mareşal, başbakan ve "Millî Şef"i olarak Nazi Almanyası yanlısı bir diktatörlük kurmuştur.
Mareşal Ion Victor Antonescu | |
---|---|
Romanya Conducătoru | |
Görev süresi 6 Eylül 1940 - 23 Ağustos 1944 | |
Yerine geldiği | II. Carol (Romanya Kralı olarak) |
Yerine gelen | Yok |
Romanya Başbakanı | |
Görev süresi 5 Eylül 1940 - 23 Ağustos 1944 | |
Hükümdar | II. Carol Mihai |
Yerine geldiği | Ion Gigurtu |
Yerine gelen | Constantin Sănătescu |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 15 Haziran 1892 Piteşti, Argeş, Romanya |
Ölüm | 1 Haziran 1946 (63 yaşında) Jilava, Ilfov, Romanya |
Evlilik(ler) | Maria Antonescu |
Mesleği | Asker |
Dini | Rumen Ortodoks |
Ödülleri | |
Askerî hizmeti | |
Takma adı | Câinele Roşu ("Kızıl Köpek") |
Bağlılığı | Romanya |
Branşı | Romanya Kara Kuvvetleri |
Hizmet yılları | 1904-1944 |
Rütbesi | Mareşal |
Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı II. Dünya Savaşı |
İlk yılları
1904'te subay oldu ve hızla terfi etti. I. Dünya Savaşı'nda Romanya Genelkurmayı'nın Harekât Diresi Başkanlığını yaptı. 1919'da Macaristan Konsey Cumhuriyeti'nin bastırılmasında etkili oldu; savaştan sonra Paris ve Londra'da askeri ataşelik yaptı.
Savaşlar arası dönemi
1933'te genelkurmay başkanı oldu fakat 1934'te istifa etti. Tümen komutanı olarak Piteşti'ye sürüldü. 1937-1938 yılları arası Savaş Bakanı oldu. 1938'de Kral II. Carol ülkede korporatist bir diktatörlük kurduğunda da bu görevinde kaldı, ama birkaç hafta sonra Romanya'daki en büyük faşist grup olan Demir Muhafızlar'a (Mişcarea Legionară) yakın olduğu gerekçesiyle bakanlıktan istifa etmek zorunda kaldı ve iki kez tutuklandı, sonra serbest bırakıldı ve sürgüne gönderildi.
II. Dünya Savaşı
Romanya topraklarının üçte birinin Haziran-Eylül 1940'ta Mihver Devletleri ile SSCB arasında paylaşılmasından hemen sonra, 4 Eylül 1940'ta Nazi Almanyası'nın baskısıyla ve sınırsız yetkiyle başbakanlığa atandı. Antonescu, başbakan olur olmaz kraldan tahtını bırakmasını istedi; kendisini Conducator (şef) ilan ederek, faşist bir diktatörlük kurdu. Açıkça Mihver safına geçti ve Romanya'yı onların yanında savaşa soktu, Eylül 1940'ta Alman birliklerinin ülkeye girişine izin verdi. Oluşturduğu Ulusal Lejyoner Devlet kısa süre içinde Demir Muhafızlar'ın iktidara gelmesiyle sonuçlandı, Demir Muhafızların aracılığıyla kanlı bir temizlik harekâtı başlattı. Ama örgüt üyelerinin hükûmete karşı etkinlikleri ve işledikleri suçlar karşısında, 1941'de bu örgütü kapattı. Uygulamaya koyduğu reform programı ve Almanya'nın müttefiki olarak 1941'de Besarabya'yı geri alma amacı ile Sovyetler Birliği'ne savaş ilan etmesi, başlangıçta halktan büyük bir destek görmesini sağladı. Bundan sonra Mareşal oldu. Yönetimi, muhalefetin eleştirilerini belli bir serbestlikle dile getirmesine izin verdi. Antonescu döneminde Romanya, diğer uydu faşist yönetimler arasında Nazi Almanyası'na en az bağımlı hükûmet görünümündeydi. Bununla birlikte, Sovyet topraklarına karşı girişilen ortak harekât tam bir bozgunla sonuçlandı, Rus cephesindeki kayıplar arttıkça Antonescu'nun halktan gördüğü destek de yavaş yavaş azaldı. 1942-1943 yıllarında bir özel barış anlaşması yapılması yolunda yapılan girişimler sonuçsuz kaldı.
Antonescu diktatörlüğüne karşı giderek güçlenen muhalefet, 1943'te siyasi planda etkili olmaya başladı. Böylece Ulusal Köylü Partisi, Liberal Parti, Sosyal Demokratlar ve Komünistler Romanya'yı savaşın dışına çıkarmak üzere Ulusal Demokratik Cephe adı altında birleşti. 1944'te SSCB ile nabız yoklama görüşmeleri yaptı. Sonunda, Kral Mihai'in emriyle 23 Ağustos 1944'te düzenlenen bir darbeyle iktidardan uzaklaştırılarak tutuklandı ve Sovyetler Birliği'ne gönderildi. Darbenin ardından ve II. Dünya Savaşı'nın bitmesinden sonra Romanya'nın komünist görevlilerine teslim edildi. Rumen Komünist Halk Mahkemesi tarafından ölüm cezasına çarptırıldı ve savaş suçlusu olarak kurşuna dizilerek idam edildi.
Kaynakça
- Hitler Kitabı Sh:370, Yazarlar: Henrik Eberle/Matthias Uhl (ed.)
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen Ion Gigurtu |
Romanya Başbakanı 5 Eylül 1940 - 23 Ağustos 1944 |
Sonra gelen Constantin Sănătescu |
Onursal unvanlar | ||
Boş Başka isim ile kullanılan makam II. Carol |
Romanya Conducătoru 6 Eylül 1940 - 23 Ağustos 1944 |
Boş Sonraki tarafından düzenlenen makam Nicolae Ceauşescu |