Küçük Sahne
Küçük Sahne Tiyatrosu, Muhsin Ertuğrul'un İstanbul'da 1951 yılında kurduğu ve 1957'de perdelerini kapatan tiyatro topluluğudur. Daha sonra aynı salonda başta Dormen Tiyatrosu olmak üzere birçok tanınmış tiyatro topluluğu çalıştı. Bugün ise aynı binada Sadri Alışık Tiyatrosu bulunmaktadır.
Tarihçe
Kurucusu olduğu Ankara Devlet Tiyatrosu'ndan 1950 yılında istifa ederek İstanbul'a gelen Muhsin Ertuğrul, 1 Nisan 1951'de Beyoğlu İstiklal Caddesi'nde 1877’den kalma tarihi 'Atlas Pasajı'nın içinde, o yıl inşası tamamlanmış olan Küçük Sahne adlı tiyatro salonunda perdelerini açtı. Binanın tasarımı Feridun Akozan'a aitti.[1] "Küçük Sahne Tiyatrosu" adını verdiği bu yeni topluluğun mali destekçisi Yapı Kredi Bankası'ydı[2].
Ertuğrul, genç sanatçılardan oluşan çok geniş bir oyuncu kadrosu oluşturmuştu. Aralarında Nevin Akkaya, Sadri Alışık, Çolpan İlhan, Heyecan Başaran, Şükran Güngör, Agâh Hün, Cahit Irgat, Asuman Korad, Kâmran Yüce, Mücap Ofluoğlu, Lale Oraloğlu ve Münir Özkul gibi oyuncuların bulunduğu ilk kadroya daha sonra Haldun Dormen, Altan Karındaş ve Hayri Esen'in de aralarında olduğu birçok yeni oyuncu eklendi.
Tiyatro, John Steinbeck'in "Fareler ve İnsanlar"'ıyla perdelerini ilk kez açtığı 1951-1952 sezonunda ayrıca Federico García Lorca'nın "Kanlı Düğün"'üyle Türk yazarlarından Vedat Nedim Tör'ün iki oyununu sahneledi. O yıl Küçük Sahnede saat 6 matinelerinde Fransız ve İngiliz tiyatro toplulukları sahne alıyor ve bazı Avrupalı keman ve piyano virtüözlerinin konserlerine de yer veriliyordu. 1954-1955 mevsiminde sahneye konan "Hamlet"'te Hamlet rolünü bir kadın oyuncu, Nur Sabuncu oynadı.
Topluluk altıncı yılında arka arkaya iki şanssızlık yaşadı. Kurucuları ve yönetmenleri Muhsin Ertuğrul yeniden Devlet Tiyatrolarına dönmüş ve onları yalnız bırakmıştı. Ayrıca hamileri Yapı Kredi Bankası'nın maddi desteğinden de mahrum kalmışlardı. Joseph Kesselring'in "Arsenik" ve Richard Nash'in "Yağmurcu" adlı oyunlarının sahnelendiği 1956-1957 mevsiminden sonra Küçük Sahne Tiyatrosu topluluğu dağıldı.
Kurucularından Vedat Nedim Tör'ün aktardığına göre, Küçük Sahne 'verimli bir fidelik' olmuştu, zira oradan yetişenler daha sonra pek çok tiyatronun başına geçtiler[3]
Ertesi yıl aynı salonda Haldun Dormen'in Dormen Tiyatrosu çalışmaya başladı. İlerleyen yıllarda Küçük Sahne, Gülriz Sururi-Engin Cezzar Topluluğu, Ulvi Uraz Tiyatrosu, Mücap Ofluoğlu Tiyatrosu, Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu gibi pek çok ünlü tiyatro topluluğuna kucak açtı. Bugün ise aynı binada Sadri Alışık Tiyatrosu bulunmaktadır ve binanın ünlü tiyatro geçmişi nedeniyle topluluk Küçük Sahne Sadri Alışık Tiyatrosu adıyla anılmaktadır.
Oyuncu kadrosu
Başlangıç kadrosu
|
Sonradan katılanlar
|
Sahnelenen oyunlar
1951-1952 sezonu
1952-1953 sezonu
|
1953-1954 sezonu
1954-1955 sezonu
1955-1956 sezonu (Bu yıl Muhsin Ertuğrul ayrıldığı için oyunları Agâh Hün yönetmiştir)
1956-1957 sezonu (Tiyatronun 6. ve son sezonu)
|
Küçük Sahne Dergisi
İlk sayısı "Küçük Sahne Tiyatrosu"nun perdelerini ilk kez açtığı Nisan 1951 tarihinde çıkan "Küçük Sahne Dergisi", topluluğun oyunlarını tanıtmak amacıyla çıkartılıyordu. Sadece tiyatro mevsiminde dağıtılan dergi aylık periodlarla yayımlanıyordu. Sahibinin Şevket Rado, yazı işleri müdürünün de Şükrü Enis Regü olduğu belirtilen dergi 14 sayfaydı ve küçük boyda basılıyordu. Dergi 1957 yılına kadar çıkmıştır. Derginin son sayısı Şubat-Mart 1957 tarihini taşıyordu.
"Küçük Sahne Tiyatrosu" dağıldıktan sonra Küçük Sahne salonunda gösterilerini sürdüren bazı tiyatrolar da aynı adı taşıyan dergiler yayımladılar. Örneğin Dormen Tiyatrosu'nun tanıtım dergisinin adı "Haldun Dormen Küçük Sahne" idi. Daha sonra salonu devralan "Gülriz Sururi-Engin Cezzar Topluluğu" da 1960'lı yıllarda benzer isimde bir sahne dergisi yayımlamaya başladı. "Gülriz Sururi-Engin Cezzar Küçük Sahne" dergisi adını taşıyan bu yayının ilk sayısı 1962'de çıkmıştı ve birkaç ayda bir yayımlanıyordu.
Kaynakça
- "Feridun Akozan" (PDF). Arkitekt, 334. Şubat 1969. ss. 52-53, 58. 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- Türkiye Ansiklopedisi 1923-1973. Kaynak Kitaplar. 1974. ss. Cilt:3 sayfa 974.
- "Kent Oyuncuları". tiyatronline.com. 17 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2011.