Münir Özkul

Münir Özkul (15 Ağustos 1925, İstanbul - 5 Ocak 2018, İstanbul), Türk meddâh, tiyatro ve sinema oyuncusu.

Münir Özkul
1974 yılında Hababam Sınıfı'nda Münir Özkul
Doğum Mustafa Münir Özkul
15 Ağustos 1925(1925-08-15)
Ölüm 5 Ocak 2018 (92 yaşında)
Beyoğlu, İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebi Kronik obstrüktif akciğer hastalığı
Milliyet Türk
Diğer isim(ler)i Kel Mahmut Hoca, Yaşar Usta
Vatandaşlık  Türkiye
Meslek Sinema ve tiyatro oyuncusu
Etkin yıllar 1940-2003
Evlilik Şadan Özkul, Suna Selen
Umman Özkul (1986-2018)
Çocuk(lar) (3) Güner Özkul, Hayriye Özkul, Ferdi Özkul
Ödüller

Hayatı

Münir Özkul, İstanbul Erkek Lisesi mezunudur. Sanat hayatına henüz lise öğrencisiyken 1939 yılında Bakırköy Halkevi'nde tiyatro ile başladı. Bir süre İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesine ve Edebiyat Fakültesinin sanat tarihi bölümüne devam etti.

1948'de Ses Tiyatrosu'nda sahnelenen "Aşk Köprüsü" oyunuyla profesyonel oldu. Daha sonra Muhsin Ertuğrul'un yönetimindeki Küçük Sahne'ye geçti.[1] Bu dönemde John Steinbeck'ten Fareler ve İnsanlar (1951), John Millington Synge'den Babayiğit, George Axelrod'dan Yaz Bekarı (1954), John Patrick'ten Çayhane (1955) gibi oyunlarda oynadı. Daha sonra İstanbul Şehir Tiyatroları'nda (1958-59), Ankara Devlet Tiyatrosu'nda (1959-60) ve İstanbul Aksaray'daki Bulvar Tiyatrosu'nda arkadaşlarıyla kurduğu kendi topluluğunda (1960-62) çalıştı. 1963-67 arasında çeşitli topluluklarla turnelere çıktı; zaman zaman sahneden uzak kaldığı dönemler oldu. Sahne aldığı özel tiyatrolarda Sadri Alışık, Cahit Irgat, Nevin Akkaya ve Şükran Güngör gibi oyuncularla çalıştı.

1969'da Haldun Taner ile birlikte Bizim Tiyatro'yu kurdu.[2] Aynı yıl Bizim Tiyatro tarafından sahnelenen Taner'in "Sersem Kocanın Kurnaz Karısı" adlı oyununda Tomas Fasulyeciyan tiplemesiyle büyük başarı elde etti.

Özkul 1972'de Sadık Şendil’in araya girmesiyle gazino ve gece kulüplerinde şovmenlik yapmaya başladı. Adile Naşit’le de zaman zaman gazino sahnelerine şovmen olarak çıktı.[3]

1978'de yeniden Şehir Tiyatroları'na döndü. 1983-84'te, daha önce kendi topluluğunda (1961) sahneye konan ve büyük ilgi gören, Jean Anouilh'in "Generalin Aşkı" oyunuyla Dormen Tiyatrosu'nda sahneye çıktı. 1980'lerin ortalarında Ferhan Şensoy'un Ortaoyuncular topluluğuna katıldı, aralarında "İstanbul'u Satıyorum"un da yer aldığı dört oyunda rol aldıktan sonra sahnelere veda etti.

Özkul 1968'de Altan Karındaş topluluğunda oynanan Sadık Şendil'in Kanlı Nigar oyunundaki rolüyle İlhan İskender Armağanı'nı kazandı. Gene bu başarısı üzerine İsmail Dümbüllü, Kel Hasan'dan devraldığı 50 yıllık simgesel kavuğu Özkul'a verdi (Özkul bu kavuğu 1989'da Ferhan Şensoy'a devretti.). Daha önce de oynadığı Haldun Taner'in Sersem Kocanın Kurnaz Karısı (1978) oyunundaki rolüyle Avni Dilligil (1978), Ulvi Uraz (1979), İsmet Küntay (1979) ve İsmail Dümbüllü (1980) ödüllerini kazandı.

Özkul 1950'lerden itibaren sinemada da rol almaya başladı. İlk dönem filmlerinden dikkat çekenleri Edi ile Büdü, Balıkçı Güzeli ve Kalbimin Şarkısı'dır. 1965'ten sonra sinemada canlandırdığı karakterlerle övgü topladı.

1970'li yıllarda, kalabalık kadrolu ve genellikle Ertem Eğilmez'in yönettiği filmlerde önemli roller aldı. En bilinen rollerinden biri onunla özdeşleşen, Hababam Sınıfı serisindeki Özel Çamlıca Lisesi'nin tatlı sert müdür yardımcısı "Kel Mahmut" karakteri oldu. Özkul'un kadrosunda yer aldığı bu dönemde çekilen kalabalık kadrolu aile filmlerinden bazıları Mavi Boncuk, Bizim Aile, Aile Şerefi, Gülen Gözler, Neşeli Günler, Gırgıriye ve Görgüsüzler olarak sayılabilir. Bu filmlerin büyük kısmında Adile Naşit'le beraber, Türk sinemasının unutulmaz ikililerinden birini oluşturmuştur. 1980 sonrası ise dönemin akımı olan video için çekilen pek çok filmde rol almıştır.

Kariyeri boyunca 200'den fazla filmde rol alan Özkul, Sev Kardeşim filmindeki oyunuyla 1972 Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Erkek Oyuncu" ödülünü kazandı. "Bizim Aile" filminde canlandırdığı "Yaşar Usta" rolüyle de 1977 Azerbaycan Film Festivali'nde özel ödül kazandı. "Süt Kardeşler" filminde yönetmen yardımcılığı da yapmıştır.

Tarık Buğra'nın romanından televizyona aktarılan ve Naşit Özcan'ın yaşam öyküsünden bir kesiti canlandıran "İbiş'in Rüyası"nda canlandırdığı İbiş karakteri de unutulmazlar arasındadır. Televizyon dizilerinin yaygınlaşmaya başladığı 90'lı yıllarda dizi oyunculuğundan uzak dursa da Uzaylı Zekiye, Ana Kuzusu ve Şaban ile Şirin gibi dizilerde rol aldı. Son olarak 2000'li yılların başında, Hamdi Alkan'ın canlandırdığı "Yarmagül" karakterinin dedesini oynadığı Reyting Hamdi televizyon programında kamera karşısına geçti.

1980'de yapılan bir jübileyle 40. sanat yılı, 1996 yılında da Atatürk Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen gecede 55. sanat yılı kutlandı. 1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Münir Özkul'a "devlet sanatçısı" unvanı verildi.

Özel hayatı

Özkul dört kez evlendi ve üç çocuğu oldu.[1] İlk eşi Şadan, ikinci eşi Suna Selen, üçüncü eşi Yaşar ve son eşi 1986'da evlendiği Umman Özkul'dur. Oyuncu ve sunucu Güner Özkul'un babasıdır. Güner Özkul'a göre babası "evlilikten korkmazdı ama boşanamamaktan korkardı".[4]

Hayatının önemli bir kısmını alkolle savaşarak geçiren Özkul, 1990'lı yılların ortasında alkolü tamamen bıraktı.[4]

Hastalığı ve ölümü

2003 yılından beri demans ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı ile mücadele eden Özkul, bu tarihten beri evinden dışarıya çıkmak ve kimseyle görüşmek istemedi. Hastalığına bağlı olarak geçmişe dair hafıza kaybı yaşayan oyuncu, vefat etmiş birçok tanıdığının hayatta olduklarını sandı.[5] Uzun süre mücadele ettiği hastalıkları süresince hakkında birçok kez asılsız ölüm haberleri çıktı. 5 Ocak 2018'de Beyoğlu'nun Cihangir semtindeki evinde 92 yaşında öldü.[6][7] 7 Ocak 2018'de Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde düzenlenen anma etkinliğinin ardından Teşvikiye Camii'nde kılınan cenaze namazı sonrası Bakırköy Mezarlığı'ndaki aile kabristanına defnedildi.[8]

Rol aldığı tiyatro oyunları

Filmografi

Filmleri
Filmler
YılFilmRol
1950Üçüncü Selim'in Gözdesi
1951Barbaros Hayreddin Paşa
1951Evli Mi Bekar Mı
1951Lale Devri
1951Vatan ve Namık Kemal
1951Yavuz Sultan Selim ve Yeniçeri Hasan
1952Edi ile Büdü
1952Edi ile Büdü Tiyatrocu
1953Balıkçı Güzeli
1953Halıcı Kız
1955Bir Aşk Hikayesi
1955Tuş / Bir Aşk Hikayesi
1956Kalbimin ŞarkısıMünir
1956Miras Uğrunda
1958Altın Kafes
1958İftira
1959Gurbet
1960Taş Bebek
1960Yaman GazeteciYaman
1961Bir Bahar Akşamı
1961Yumurcak
196565 Hüsnü
1965Bilen Kazanıyor
1965Cezmi Band 007.5
1965Dokunma Bozulurum
1965Gönül Kuşu
1965Kahreden KurşunTencere Münir
1965Kan Gövdeyi GötürdüZehir Hafiye
1965Kart Horoz
1965Senede Bir Gün
1965Seveceksen Yiğit Sev
1965Sonsuz GecelerZühtü
1965Yalancının Mumu
1965İnatçı Gelin
1965Şekerli misin Vay Vay
1965Şoför Nebahat Bizde Kabahat
1966Ben Bir Sokak Kadınıyım
1966Bir Millet UyanıyorTilki Onbaşı
1966Denizciler Geliyor
1966Fakir Bir Kız Sevdim
1966Seni Seviyorum
1966Sevgilim Bir Artistti
1967Elveda
1967Sürtüğün Kızı
1967Yaşlı Gözler
1967Çifte Tabancalı Damat
1967Ölünceye Kadar
1968Artık SevmeyeceğimAhmet
1968Kalbimdeki Yabancı
1968Kanlı NigarApti
1968Kara Gözlüm Efkarlanma
1968Nilgün
1968Urfa İstanbulDoktor
1968Yayla Kartalı
1968İstanbul'da Cümbüş Var
1969Ayşecik'le ÖmercikSansar Nuri
1969Bana Derler Fosforlu
1969Boş ÇerçeveFerhat
1969Fakir Kızı Leyla
1969Gelin Ayşem
1969Nisan Yağmuru
1969Sevdalı Gelin
1969Sevgili Babam
1969Uykusuz Geceler
1970Ali İle Veli
1970Arım, Balım, Peteğim
1970Berduş Kız
1970Bütün Aşklar Tatlı Başlar
1970Dikkat Kan Aranıyor
1970Dönme Bana Sevgilim
1970Hayatım Sana FedaMehmet
1970Kalbimin Efendisi
1970Kara Dutum
1970Küçük Hanımefendi
1970Seven Ne Yapmaz
1970Son Kızgın Adam
1970Tatlı Meleğim
1970Yavrum
1970Yumruk Pazarı
1970Yuvasız Kuşlar
1970Şoför Nebahat
1971Ayşecik ve Sihirli Cüceler Rüyalar Ülkesinde
1971Aşk HikâyesiŞeker Ahmet
1971Aşk Uğruna
1971Bebek Gibi MaşallahHüsnü
1971Beklenen Şarkı
1971Beyaz Kelebekler
1971Beyoğlu Güzeli
1971Donkişot Sahte Şövalye
1971Gönül HırsızıSalih Reis
1971Hayat Sevince Güzel
1971Hayatım Senindir
1971Kadifeden Kesesi
1971Senede Bir Gün
1971Solan Bir Yaprak Gibi
1971Son Hıçkırık
1971Tophaneli Ahmet
19717 Kocalı Hürmüz
1971İbiş Gangsterlere Karşı
1971İşte Deve İşte Hendek
1972Aslanların Ölümü
1972Karamanın Koyunu
1972O Ağacın Altında
1972Sev KardeşimMesut Güler
1972Tatlı Dillim
1972Tövbekar
1972Ver Allahım Ver
1972Yiğitlerin Kaderi
1972Üç Sevgili
1973IzdırapAhmet
1973Niyet
1973Oh OlsunBurhan Usta
1973Yalancı Yarim
1973Çulsuz Ali
1973Şaban İstanbul'da
1974Beş Tavuk Bir Horoz
1974GaribanŞair Cevat
1974Hasret
1974Mavi BoncukBaba Yaşar
1974Salak MilyonerMehmet Çavuş
1974Yaşar Ne Yaşar Ne Yaşamaz
1974Hababam SınıfıKel Mahmut
1975Beş Milyoncuk Borç Verir MisinMünir Özkul
1975Bizim AileYaşar
1975Gece Kuşu Zehra
1975Gülşah
1975Hababam Sınıfı Sınıfta KaldıKel Mahmut
1976Aile ŞerefiRıza
1976Hababam Sınıfı UyanıyorKel Mahmut
1977Cennetin ÇocuklarıHasan
1977Gülen GözlerYaşar Usta
1977Hababam Sınıfı TatildeKel Mahmut
1978Hababam Sınıfı Dokuz DoğuruyorKel Mahmut
1978Neşeli GünlerKazım
1979Aşkın Gözyaşları
1979Erkek Güzeli Sefil BiloHüso
1979İbiş'in RüyasıNahit
1980Banker BiloHasan
1980Deliler Almanya'da
1980İbişo
1981Bizim Sokak
1981Deliler Koğuşu
1981GırgıriyeEmin
1981Gırgıriyede Şenlik VarEmin
1982Altın Kafes
1982Ağlayan Gülmedi mi?
1982Beni Unutma
1982Bir Yudum Mutluluk
1982Buyurun Cümbüşe
1982Gazap Rüzgârı
1982Görgüsüzler
1982Islak MendilKadir
1982Talih Kuşu
1982Şıngırdak Şadiye
1983Dostlar SağolsunTahir Baba
1983Gırgıriyede Cümbüş VarEmin
1983İlişki
1983Şaşkın Ördek
1984Geçim OtobüsüNasrettin
1984Gırgıriyede Büyük SeçimEmin
1984Kızlar SınıfıMahmut Hoca
1984Çaresizim
1984Şaşkın Gelin
1985Büyük Günah
1985Deliye Hergün Bayram
1985Duyar mısın Feryadımı
1985Garibim Ceylan
1985Köşeyi Dönenler
1985Muhabbet Kuşları
1985Palavracılar
1985Sarı Öküz Parası
1985Ya Ya Ya Şa Şa ŞaHasan
1985Çalınan Hayat
1985Şişeli Köy
1986Alın Yazımız Bu
1986Ana Kucağı
1986Babalar da Ağlar
1986Dayak Cennetten Çıkma
1986Efkarlıyım Abiler
1986Ekmek Parası
1986Elmayı Kim Isırdı
1986Gülmece Güldürmece / Gelinciklerim
1986Kuzucuklarım
1986Küçük Ağam
1986Kısmetin En Güzeli
1986Kızlar Sınıfı Tatilde
1986Melek Hanım'ın Fendi
1986MilyarderMahmut
1986Neşeye Bak Neşeye
1986Töre
1987Afife Jale
1987Aile PansiyonuMurtaza
1987Etme Bulma
1987Füze Nuri
1987Günah
1987Kadersiz Kullar
1987Kuşatma 2 / Şok
1987Otobüs Yolcuları / İhsaniye - Karasu
1987Püf Noktası
1987Yaşamaya Mecburum
1987Yıkılan Yuva
1987Yıllar
1988A Ay
1988Acı Gurbet
1988Arabesk
1993Al Dudaklım
1993Zeyrek YokuşuEmin Usta
1996Ay, Işığında Saklıdır

Televizyon
Televizyon
YılDizi
1979İbiş'in Rüyası
1984Köşe Dönücü
1987Uzaylı Zekiye
1991Bir Ömrün Bedeli
1991Varsayalım İsmail
1993Nasreddin Hoca
1994Kızlar Sınıfı
1996-1997Ana Kuzusu
1997Şaban ile Şirin
2000-2002Reyting Hamdi

Ödülleri
YılÖdülNotlar
1967İlhan İskender ArmağanıKanlı Nigâr oyunuyla
19729. Altın Portakal Film Festivali, En İyi Erkek Karakter Oyuncu ÖdülüSev Kardeşim
1991Dümbüllü Ödülü
1997Altın Kelebek Ödülleri Onur Ödülü
1999Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne Sanatları Bölümü "Muhsin Ertuğrul Tiyatro Emek Ödülü"
200437. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri Onur Ödülü
2006Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali Onur Ödülü
201418. Afife Tiyatro Ödülleri, Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü
2015T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü[9]

Kaynakça
  1. "Aktör dediğin nedir ki? Er geç unutuluyorsun", Sabah, 20 Ağustos 2004 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Son erişim tarihi: 15 Eylül 2007
  2. "Tiyatronun öncü ismi: Haldun Taner". Anadolu Ajansı. 6 Mayıs 2020. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  3. "Sahnelerin İbiş'i, Beyaz Perde'nin Kel Mahmut'u Münir Özkul öldü". Kulis Tiyatro Dergisi. 31 Ocak 2018. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  4. "Babam evlenmekten korkmaz boşanamamaktan korkar", Hürriyet, 8 Ocak 2006 27 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Son erişim tarihi: 15 Eylül 2007
  5. ",28 Ocak 2013 22 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Son erişim tarihi: 17 Ağustos 2013
  6. "Son dakika haberi... Münir Özkul hayatını kaybetti". NTV. 5 Ocak 2018. Erişim tarihi: 5 Ocak 2018.
  7. "Yeşilçam'ın çınarı Münir Özkul hayatını kaybetti". Hürriyet. 5 Ocak 2018. 6 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2018.
  8. http://m.hurriyet.com.tr/munir-ozkulu-ugurluyoruz-40702181
  9. Türkiye Cumhurbaşkanı. "Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödüllerinin Sahipleri Belli Oldu". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.