Karıncayiyengiller

Karıncayiyengiller (Myrmecophagidae), dişsiz memeliler takımına ait 4 türden oluşan bir memeli familyası ve alt takımı. Orta ve Güney Amerika'da yaşarlar.

Karıncayiyengiller
Büyük karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla)
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Alt şube: Vertebrata İnfa şube: Gnathostomata Sınıf: Mammalia Üst takım: Xenarthra Takım: Pilosa (Dişsiz memeliler) Alt takım: Vermilingua Familya: Myrmecophagidae (Karıncayiyengiller) Gray, 1825
Cinsler
Küçük karıncayiyen (Cyclopes) Büyük karıncayiyen (Myrmecophaga) Tamandua (Tamandua)

Özellikleri

Boru biçimli, dişsiz bir çene ve uzun bir dil bu familya için tipiktir. Türlerin ağırlıkları 280 gr ile 40 kg arası olmak üzere büyük farklar gösterir. Ön ayaklarında gayet uzun ve keskin pençeleri olur. Pençelerin sayısı her üç cinste farklıdır; küçük karıncayiyende 2, büyük karıncayiyende 3 ve tamandualarda 4. arka ayaklarda bulunan pençeler o kadar iyi gelişmemiştir. Büyük karıncayiyende uzun saçlı olan kuyruk, diğerlerinde tutunma organı olarak evrimselleşmiştir. Gözleri ve kulakları küçük, duyma kabiliyetleri güçlüdür.

Yaşam şekli

Yaşam şekilleri birbirlerinden çok farklıdır: Küçük karıncayiyen sırf ağaçta yaşarken, büyük karıncayiyen sırf yerde yaşar. Tamandua ise hem yerde hem ağaçta yaşar. Karıncayiyengiller genelde Yalnız yaşar ve sırf çiftleşmek amaçlı birleşirler.

Beslenme

Neredeyse sırf karınca ve termit ile beslenirler. Pençeleri ile bu hayvanların inşa ettikleri tepeleri açar ve uzun yapışkan dilleri ile toplayıp yutarlar. Hayvanat bahçesinde yaşayanlar meyve de yer.

Üreme

Büyük karıncayiyen

Büyük karıncayiyen'in kafatası

Üremeleri hakkında pek fazla bilgi bilinmemektedir. Yaklaşık 120 ila 190 günlük süren gebelik ardından tek bir yavru doğar. İlk aylarını annesinin sırtına tutulu şekilde geçirir. Ağaçta yaşayan türler yemek arayışına çıkarken bazen yavruyu dalların arasında Yalnız bırakırlar. Serbest yaşayanların ömür uzunluğu hakkında bilgi yoktur.

Tehdit

Karıncayiyengiller geniş dağılımları sayesinde fazla tehdit altında olan familyalardan değildir. IUCN listesinde sadece büyük karıncayiyen hafif tehdit altında olarak (vulnerable) yer alır.

Cinsler ve türler

Familya 4 türe ayırılan 3 cinsten oluşur:

• Küçük karıncayiyen (Cyclopes didactylus)
• Büyük karıncayiyen (Myrmecophaga tridactyla)
• Tamandualar (Tamandua): Kuzey tamandua (T. mexicana) ve Güney tamandua (T. tetradactyla).

Sınıflandırma

En yakın akrabaları olan tembel hayvanlar (Folivora) ile dişsiz memeliler takımını oluştururlar. Dişsiz memeliler armadillolar ve soyu tükenmiş Glyptodon ile birlikte Xenarthra üst takımına sayılırlar.

Karıncayiyengillerin fosilleşmiş kalıntıları Güney Amerika'dan başka kıtalarda da bulunmuştur. Örneğin Eurotamandua joresi türü Eosen devrinde Almanya'da yaşamıştır.

Karıncayiyengillerin evrimsel gelişimi şöyle gösterilebilir:

Karıncayiyengiller (Myrmecophagidae)
 |--
 `--Myrmecophaginae
      |--
      `--Tamandualar
             |--Kuzey Tamandua
             `--Güney Tamandua

Bazı sınıflandırmalar'da küçük karıncayiyen Cyclopedidae adında ayrı bir familyaya konulur.

Dış bağlantılar