Karamanlıca

Karamanlıca, Karamanlı Türkçesi ya da Karamanlídika (Καραμανλήδικα), Anadolu Türkçesinin Karamanlı/Kapadokyalı Rumlar tarafından konuşulan bir ağzıdır. Bu ağzı konuşan Rumlar dilde türkleşmiş Rumlar olup; bazı tarihçilere göre ise Selçuklular döneminde Doğu Roma ile yakın ilişki sonucu vaftiz olmuş etnik Türklerdir. Osmanlı belgelerinde "Zımmiyan-ı Karaman" ya da "Karamaniyan" adıyla anılan bu Karamanlılar, Yunan alfabesini kullanmış harfleriyle Türkçe olarak yazmışlardır. 18. yüzyıldan başlayarak Türkiye ve Avrupa'da bâzı kitaplar yayınlamışlardır. Bir iddiaya göre Karamanlılar 11. yüzyılda Anadolu’da, özellikle Toros dağlarına Bizans tarafından yerleştirilen askerlerdi. Kurtuluş Savaşı döneminde Milli Mücadele yanlısı bir tutum sergilemişler fakat dinlerinden dolayı Rum milletinden sayılmışlardır. Şu anda çoğu 1926’daki nüfus mübadelesinden beri Yunanistan’da yaşamaktadır. Kullandıkları Helen alfabesi ile çeşitli eserler ortaya koymuşlar ayrıca bu alfabeyi çeşitli kitabelerde kullanmışlardır.[1]

Bir evin kapısında bulunan Karamanlı Türkçesiyle yazı (MAΣAΛAΧ “Maşallah”)
İncesu (Kayseri)

Patrikhane dâhi buna karşı çıkmaz, kiliseye bağlı kaldıkları sürece Karamanlıca din kitapları yayımlanmasını olağan bulur. Evangelinos Misailidis'in 1851'de İstanbul'da yayınlamaya başladığı Anatoli gazetesi Karamanlıcanın kök salmasına büyük bir katkıda bulunur. Misailidis, bol sayıda kitap da yayımlar. Dilbilimcilere göre, Karamanlıca Rumcadan çok Türkçeye ayak uydurmuş ve Yunanların yayılmacı etkilerinden çok, bir arada uyumlu yaşamanın destekçisi olmuştur. Bu sebepten Tercüman-ı Hakikat, Misailidis'i "Fikr-i Osmani"yi yaymakta kimsenin kabına sığdıramadığı kişi olarak tanıtır.

Tarih

Karamanlı Türkçesine dair bilgiler, Evliya Çelebi'nin Seyahatname adlı eserinde vardır. Evliya Çelebi'ye göre Antalya'nın yirmi mahallesinden dördünde "Urum keferesi" sakindir, ancak bunlar Rumca değil "bâtıl Türk lisânı üzere kelimât ederler" (IX, 64a). Alanya'da da aynı durumla karşılaşırız: "Ammâ aslâ Urum lisânı bilmeyüp bâtıl Türk lisânı bilürler".[2]

Konuyla ilgili yayınlar
  • Evangelia Balta, Karamanlı Yazınsal Mirasının Ocaklarında Madencilik, 2019, Yapı Kredi Yayınları.
  • —, 19. Yüzyıl Osmanlıca ve Karamanlıca Yayınlarda Ezop’un Hayatı ve Masalları (haz.), 2019, Libra Kitap.
  • —Karamanlıca Kitaplar Çözümlemeli Bibliyografya Cilt I: 1718-1839 (Karamanlıdıka Bibliographie Analytique Tome I: 1718-1839), 2018, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • —, Gerçi Rum İsek de, Rumca Bilmez Türkçe Sözleriz: Karamanlılar ve Karamanlıca Edebiyat Üzerine Araştırmalar, 2012, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.

Kaynakça
  1. Zuhal,KÜLTÜRAL,"GREK HARFLİ KARAMANLICA KİTABELERDEKİ ALINTI ÖĞELER ÜZERİNE 16 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.",Türkoloji Makaleleri 31 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. Hayati Develi, Osmanlı'nın Dili, Kesit Yayınları, İstanbul 2010, s. 26. ISBN 978-605-4117-33-8
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.