Kemal Uzan
Kemal Uzan, (d. 1935, Adapazarı, Sakarya), Bosnalı asıllı Türk iş adamı. TMSF tarafından el konulana dek Rumeli Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve Türkiye'nin en zengin kişilerinden biri. Ayrıca Genç Parti Genel Başkanı Cem Uzan ve iş adamı Hakan Uzan'ın babalarıdır.
Kemal Uzan | |
---|---|
Doğum |
1935 (85-86 yaşında) Adapazarı, Sakarya, Türkiye |
Milliyet | Türk |
Etnik köken | Bosnalı |
Vatandaşlık | Türkiye |
Meslek | İş adamı |
Evlilik | Melahat Uzan |
Çocuk(lar) |
Cem Uzan (d. 1960) Hakan Uzan (d. 1967) |
Hayatı
Kemal Uzan'ın ailesinin Balkan Savaşı sırasında 1910'da Saraybosna'dan Türkiye'ye geldikleri rivayet edilir. Bazı kaynaklara göre Üzüm olan soyadlarını 1960'larda Uzan olarak değiştirdikleri söylenmektedir. Kemal Uzan'ın Yavuz ve Bahattin adında iki kardeşi daha vardır. İş hayatına İstanbul-Sakarya tren hattında sakız satarak başlayan Kemal Uzan sonraki yıllarda işlerini geliştirerek 1956 yılında Yapı Ticaret isimli inşaat şirketini kurdu ve devletten önemli işler aldı.[1]
Göçmen konutlarını yaparak işe başlayan Uzan, zamanla Ali Sami Yen Stadyumu, Afşin Elbistan Termik Santrali, Samsun'daki Hasan Uğurlu Barajı, Akdeniz Oyunları çerçevesinde İzmir'de Halkapınar Olimpiyat Tesisleri'nin inşaatı gibi önemli yapıları ülkeye kazandırdı. Aile, Suudi Arabistan ve Libya'da da önemli işler üstlendi. Kemal Uzan'ın yaptığı Ali Sami Yen Stadı'nın açılışı 22 Aralık 1964'te Türkiye-Bulgaristan maçı ile yapılacaktır. Ancak maç başlamadan bazı tribünler çöktü. O dönem gazete manşetlerinde artık müteahhit Kemal Uzan adı vardır. Tribünlerdeki bu çöküş Kemal Uzan'ın iş adamı itibarını yaralasa da talihsizlik Uzan'ın yakasını bırakmaz; 1971'de de Akdeniz Oyunları'nın yapılacağı tesislerin tribünlerinde yangın çıkar. Ancak zamanla işlerini iyice büyüten Uzan Ailesi Türkiye'nin en zengin ailelerinden biri olurlar.
Uzanlar medya sektörüne önemli yatırımlar yapmıştır. Bir dönem Yeni İstanbul Gazetesi, Hayat ve Ses dergilerinin sahibi oldular. Kemal Uzan'ın büyük oğlu Cem Uzan, 1989 yılında o dönemki Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal ile ortak olarak Türkiye'nin ilk özel televizyonu Star TV'yi kurmuştur. Zamanla medya alanında daha çok büyüyen Uzan Ailesi Türkiye'nin ikinci özel televizyonu Teleon, ilk müzik kanalı Kral TV ve ilk özel radyolar arasında yer alan Süper FM, Metro FM, Kral FM ve Joy FM'i kurmuştur.
Kemal Uzan, Forbes dergisinin 2002 çalışmasına göre 500 zengin listesine 1.3 milyar dolarlık şahsi serveti ile 351. sırada girmişti. 1980'lerden sonra yavaş yavaş tüm ülkenin tanıdığı "Uzan Hanedanlığı" bankadan medyaya geniş bir yelpazede söz sahibi oldu. Uzan ailesinin yaklaşık 16 milyar dolarlık bir servete hükmettiği iddia ediliyordu.
Sahibi olduğu şirketler
2003 yılında TMSF tarafından el konulana dek Türkiye'nin en zengin iş adamlarından biri olan Kemal Uzan'ın birçok sektörde faaliyet gösteren şirketleri vardı. Şirketlerin yönetiminin önemli bir kısmı oğulları Cem Uzan ve Hakan Uzan'ın kontrolündeydi.
TMSF tarafından el koyulana dek sahibi olduğu bazı şirketler
- Star Medya Grubu (Star TV, Kral TV, Teleon TV, Joy TV, Süper FM, Metro FM, Kral FM, Joy FM, Star Gazetesi, Damga Gazetesi)
- ÇEAŞ Elektrik, Kepez Elektrik
- Telsim GSM
- KKTC Telsim
- Rumeli Net (RTnet)
- İmar Bankası
- Adabank
- Star Digital
- DigiFunClub
- Çimento Fabrikaları
- Park Medya Filmcilik
- Birikim Gazetecilik ve Matbaacılık
- Merkez Kağıt Torba Sanayi Ticaret
- Rumeli Teknik
- Unitel
- JPP (Ürdün)
- Aktif Kablo
- Artel
- Kartel
- Netbul.com
- Rumeli Sigorta
- Rumeli Hayat
- Ulus Faktoring
- Merkez Yatırım
- Standart Kimya
- Rumeli Holding
- Simetri Holding
- Prime Holding
- Yapı İnşaat
- AYSAN
- METAŞ
- LİMAŞ
- DEMAŞ
- Standart Alüminyum Fabrikası
Aynı zamanda Osmaniye'de Ceyhan Nehri üzerinde bulunan Berke Barajı'da Uzan Ailesi tarafından yapılmıştır.
TMSF tarafından şirketlerine el konması ve Türkiye'den kaçması
2003 yılında aile şirketlerine TMSF tarafından el koyma işlemi başladı. Haziran 2003'te ÇEAŞ ve Kepez Elektrik, Temmuz 2003'te ise TC İmar Bankası ve Adabank'a devlet tarafından el kondu. Şubat 2004'te ise Tüm Uzan Grubu şirketlerine TMSF tarafından el kondu. El koyma işlemi gerçekleşmeden önce Kemal Uzan ve ailesi Petkim ihalesini 605 milyon dolara kazanmıştı ancak ailenin verdiği teminat mektubu kabul edilmedi ve ihale iptal edilerek Petkim Uzanlara devredilmedi. Şirketlerine el koyulduktan sonra haklarında yakalama kararı verilen Uzanlar o dönem ülkeden kaçtılar ve o tarihten sonra Türkiye'ye dönmediler.[2]
Halen Kemal Uzan ve küçük oğlu Hakan Uzan'ın nerede yaşadığı bilinmemekle beraber çok kez Ürdün'de oldukları medyada yer aldı. Kemal Uzan'ın büyük oğlu Cem Uzan ise siyasi sığınma talebinde bulunarak Paris'e yerleşmiştir.
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2016.