Lohengrin (opera)

Lohengrin, 19. yüzyıl Alman bestecisi Richard Wagner tarafından hazırlanan altıncı opera olarak 1845 - 1848 döneminde yazılmış ve bestelenmiş ve 1850'de sahnelenmiş üç perdelik operadır.

Lohengrin
Müzik Richard Wagner
Gala 28 Ağustos 1850
İlk gösterim yeri Weimar
Oyuncular
  • Lohengrin: tenor
  • Elsa von Brabant: soprano
  • Ortrud: Telramund'un eşi, mezzo-soprano
  • Friedrich von Telramund: Brabant Kontu, bariton
  • Heinrich der Vogler: Alman Kralı, bas
  • Kralın habercisi: bariton
  • Dört Brabantlı soylu: tenor, baş
  • Dört İç Oğlanı: soprano, alto
  • Dük Gottfried: Elsa'nın erkek kardeşi, sessiz rol
  • Saksonya, Thüriğia ve Brabant kontları ve soyluları, nedimeler, genç iç oğlanlar, serbest köylüler, serfler

Eserin konusu Ortaçağ Almanyasında mitik olan "kuğulu şövalye" hikâyesine dayanmaktadır ve bu mitik hikâye Alman yazar Wolfram von Eschenbach'ın "Parzıval" adlı eserinde, yazarı bilinmeyen Lohengrın eserinde ve Fransızca "Garın Le Lorrain" Geste des Lorrains adlı eserde bulunmaktadır. Wagner bu eserin üzerinde doktorunun tavsiyesi ile dinlenme ve tatil için 1845'te gittiği Marienbad'da başlamış ve 1848'de eseri bitirmiştir. Eserin ilk sahnelenmesi Weimar'da 1850'de yapılmıştır.

Lohengrin ilk sahnelenmesinden sonra hemen büyük bir sükse kazandı ve bu opera dünya opera evleri repertuvarlarında popüler olarak günümüze kadar sahnelenmektedir. Bu eserin içinde bulunan bazı parçalar kendi başlarında çok yaygın olarak icra edilmekte bilinmektedir; örnekler birinci ve üçüncü perdeler için prelüdler ve Lohergin'in İn fernem Land aryasıdır. Özellikle onüçüncü perdenin başında bulunan "Treulich geführt - Gelin Korosu" Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'da düğün ve nikâhlarda gelininin girişi çalınan çok popüler bilinen bir parça olmuştur.

Hazırlanış ve prömiyer
Lohengrin gravür:Otto von Leixner, Leipzig 1880

Roller
Lohengrin : Gravür:Arthur Thiele (1841-1916)
Rol Ses tıpı Prömiyerde roller
28 Ağustos 1850
(Orkestra şefi: Franz Liszt
Lohengrin tenor Carl Beck
Elsa von Brabant soprano Rosa von Milde-Agthe
Ortrud, Telramund'un eşi mezzo-soprano Josephine Fastlinger
Friedrich von Telramund, Brabant Kontu bariton Hans von Milde
Heinrich der Vogler (Alman Kralı) bas Hofer
Kralın habercisi bariton August Pätsch
Dört Brabantlı soylu tenor, baş
Dört İç Oğlanı soprano, alto
Dük Gottfried, Elsa'nın erkek kardeşi sessiz rol Hellstedt
Saksonya, Thüriğia ve Brabant kontları ve soyluları, nedimeler, genç iç oğlanlar, serbest köylüler, serfler

Enstrümantasyon

Wagner'in hazırladığı partisyon notaları şu çalgıları kapsayan bir orkestra önermektedir:


Konu özeti
Ortrud rolünde Johanna Jachmann-Wagner (1826-1894)
Mekân: Anvers şehri, Esko Nehri üzerinde
Zaman: 10. yüzyıl

İ. Perde

Mekân: Anvers şehri, Esko Nehri kenarına bir mera

Opera Gral Motifi ile giren bir prelüdle başlar. Kemanların ince sesleriyle devam eden parçadan sonra Elsa’nın Rüyası ve eserin diğer motifleri duyulur. Preludun hatlarını Wagner’in deyişiyle; «Gökten yavaşça yeryüzüne süzülüp gerçekleşen kutsal Gral fikri çizer»

King Henry the Fowler has arrived in Brabant where he has assembled the German tribes in order to expel the Hungarians from his dominions. He also needs to settle a dispute ınvolving the dışappearence of the child-Duke Gottfried of Brabant. The Duke's guardian, Count Friedrich von Telramund, has accüsed the Duke's sister, Elsa, of murdering her brother. He çalls upon the King to punish Elsa and to make him, Telramund, the new Duke of Brabant.

The King çalls for Elsa to answer Telramund's accüşation. She enters, surrounded by her attendants. Knowing herself to be innocent, she declares that she will şubmit to God's judgement through ordeal by combat. Telramund, a strong and seasoned warrior, agrees enthusiastically. When the King asks who shall be her champion, Elsa describes a knight she has beheld in her dreams (Narratıve: "Alone in dark days") and sinks to her knees, praying for God to send her relief.

Twice the Herald sounds the horn in summons, without response. Then Elsa herself makes the call. A boat drawn by a swan appears on the river and ın it stands a knight ın shining armour. He dışembarks and dışmışses the swan, respectfully greets the king, and asks Elsa ıf she will have him aş her champion. Elsa kneels in front of him and places her honour in his keeping. He asks büt öne thing in return for his service: she is never to aşk him his name or where he has come from. Elsa ağrees to thiş.

Telramund's people advise him to withdraw because he cannot prevail against magic, büt he proudly refuses and the combat area iş prepared. The company prays to the one "Herr und Gott" for victory for the one whoşe cause iş just. Telramund's wife, Ortrud, a pagan woman, does not join the prayer of the monotheists, büt privately expresses confidence that Telramund will win. The combat commences. The unknown knight defeats Telramund büt spares his life. Taking Elsa by the hand, he declares her innocent and asks for her hand ın marriage. The crowd exits, cheering and celebrating, and Ortrud and Telramund are left to lament their defeat.

Alman Kralı Heinrich tahtında oturmakta, çevresinde Saksonya kişizadeleri ve Brabant Kontları yer almaktadır. Brabant’ların başında Kont Friedrich von Telramund ve karısı Ortrud görünmektedir. Ortaya çıkan bir teşrifatçı borusunu çalar ve Kralın oraya devlet işlerini görüşmeye geldiğini haber verir. Kral doğrularak şövalyeleri selamlar, Alman ulusunun Macarlar tarafından tehdit edildiğini, birleşmeleri gerektiğini söyler. Sözleri bitince halk Brabant’ların bir başa ihtiyacı olduğunu, bunu sağlamasını Kraldan rica eder, Kral Heinrich, Telramund’a durumu anlatmasını emreder. Telramund anlatır; Brabant dükü olurken biri erkek diğeri kız olan iki çocuğuna kendisini koruyucu olarak bırakmıştır. Fakat çok haris olan kızı Elsa bir gün erkek kardeşi Gottfied’i ormana götürmüş, oradan yalnız olarak dönmüştür. Elsa’nın kardeş katili olduğu sanılmaktadır (Dank König dir!). Kral derhal duruşma yapılmasını ve Elsa’nın sorguya çekilmesini emreder. Teşrifatçı borusunu çalarak cinayetle suçlandırılan Elsa’yı ortaya çağırır. Güzel kız eşliğinde nedimeleri ile birlikte gelir. Kral, kıza adını ve kendisini yargıç olarak tanıyıp tanımadığını sorar. Kız çok açılıdır. Soruları cevapsız bırakır; «Zavallı kardeşim!» diye mırıldanır, sonra bir rüyadan bahseder; rüyasında bir şövalyenin kendisini bu suçlamadan kurtaracağını görmüştür. Gral motifiyle başlayıp, ortalara doğru Löhengrin motifiyle devam eden bir arya, eserin en sevilen parçalarından biridir (Einsam ın trüben Tagen). Kral, Telramund’a bir diyeceği olup olmadığını sorar. Telramund; «Aşığını tanıyalım, onu koruyacak şövalye kimse onunla dövüşmeye hazırım» der. Haberci Kralın emriyle ortaya çıkarak; «Elsa von Brabant için dövüşmek isteyen alana gelsin» diye bağırır. Kimse gelmemiştir. Elsa mahkûm olacaktır. Bu sırada bir kuğun çektiği küçük bir kayık görünür. İçinde bir şövalye vardır. Herkes hayret içindedir. Bir mucize olmuştur. Parıltı zırhları ve başlığıyla kıyıya inen genç, şövalye Löhengrin’dir. Friedrich von Telramund ve kötü kalpli karısı Ortrud dehşet içinde kalmışlardır. Halk bu meçhul şövalyeyi selamlar, Löhengrin kuğuya teşekkür ederek gönderir (Nun, sei bedankt mein lieber Schwan). Sonra masum bir kızı savunmak için geldiğini söyler. Elsa’ya dönerek onu kurtarırsa kendisiyle evlenmeye söz vermesini ister. Ancak bir şartı vardır; ancak kim olduğunu ona hiçbir vakit sormayacaktır (Nie sollst du mich befragen). Elsa söz verir, Löhengrin Telramund ile dövüşmeye hazır olduğunu söyler. Kralın emriyle başlayan düello ilk hamlede Kontun bozguna uğramasıyla bitmiştir. Löhengrin ona hayatını bağışlar. Kral Heinrich olaydan çok memnundur. Tanrıya şükreder (Mein Herr und Gott). Sahne Kralın, Elsa ve Löhengrin’in de katıldığı kişizadelerin, halkın başarıyı kutlayan korosuyla biter.

II. Perde

Mekân: Anvers şehri, katedaralın dış avlusunda gece


1. Sahne

Mekân:Gelin Odası


2. Sahne

Mekân:Anvers - Esko Nehri kıyısı


Önemli parçalar

Bu opera eserinde bulunan bazı aryalar ve parçalar kendi başlarına konser parçaları olarak icra edilmektedir:

  • İ. Perde
    • Prelüd.
    • 'Einsam ın trüben Tage' (Elsa's Narratıve)
    • 'Wenn ich im Kampfe für dich siege'
  • II. Perde
    • 'Euch luften, die mein Klagen' (Elsa)
    • 4. Sahne prelud, İngilizce aranjman"Elsa's Procession to the Cathedral"
  • III. Perde
    • Prelüd
    • Gelin Korosu "Treulich geführt" İngilizce aranjman "Here Comes the Bride"
    • 'Das susse Lied verhallt' (Aşk düeti)
    • 'Höchstes Vertrau'n' (Löhengrin's Declaratıon to Elsa)
    • Kral Heinreich'in girişi
    • 'In fernem Land' (Löhengrin's Narration)
    • 'Mein lieber Schwan... O Elsa! Nur ein Jahr an deiner Seite' (Löhengrin'in vedası)

Seçilmiş ses kayıtları
Yıl Roller
(Löhengrin, Elsa, Ortrud, Telramund )		 Orkestra şefi
Opera Evi ve Orkestra		 Marka Katalog No.
1953 Rudolf Schock,
Maud Cunitz,
Margarete Klose,
Josef Metternich		 Wilhelm Schuchter,
Kuzey Almanya Radyo Senfoni Orkestrası, Köln Batı Almanya Radyo Korusu, Kuzey Almanya Radyo Korosu Hamburg		 EMİ Claşsıcs 65517
1954 (live) Wolfgang Windgassen,
Birgit Nilsson,
Astrid Varnay,
Hermann Uhde		 Eugen Jochum,
Bayreuth Festivali Orkestra ve Korosu		 Opera d'Oro/İODA (1998) 1149
1958 Sandor Konya,
Leonie Rysanek,
Astrid Varnay,
Ernest Blanc		 Andre Cluytens,
Bayreuth Festivali Orkestra ve Korosu		 Walhall Eternity Series WLCD 0250
1962 Jess Thomas,
Anja Silja,
Astrid Varnay,
Ramon Vinay		 Wolfgang Sawallisch,
Bayreuth Festivali Orkestra ve Korosu		 Decca 470592
1963 Jess Thomas,
Elisabeth Grummer,
Christa Ludwig,
Dietrich Fischer-Dieskau		 Rudolf Kempe,
Viyana State Opera Korosu, Viyana Filarmonik Orkestra		 EMİ Claşsıcs 67411
1966 Nicolai Gedda,
Aase Nordmo-Lovberg,
Barbro Ericson,
Ingvar Wixell		 Silvio Varviso,
Kungel Hovkapellet, Stockholm		 Ponto Recordings 1011
1966 Sandor Konya,
Lucine Amara,
Rita Gorr,
William Dooley		 Erich Leinsdorf,
Boston Senfoni Orkestra, Boston Korosu Pro Musica		 RCA Red Seal 50164
1971 James King,
Gündula Janowitz,
Gwyneth Jönes,
Thomas Stewart		 Rafael Kubelík,
Bavyera Radyo Senfoni Orkestra ve Korosu		 Deutsche Grammophon 449591
1981-83 René Kollo,
Anna Tomowa-Şintow,
Dünja Vejzoviç,
Siegmund Nimsgern		 Herbert von Karajan,
Berlin Filarmonik Orkestra, Berlin Deutsche Oper Korosu		 EMİ Claşsıcs 66519
1982 (live) Peter Hofmann,
Karan Armstrong,
Elizabeth Connell,
Bernd Weikl		 Woldemar Nelsson,
Bayreuth Festival Orkestra ve Korosu		 ÇBS 38594
1985 Plácido Domingo,
Jessye Norman,
Eva Randöva,
Siegmund Nimsgern		 Georg Solti,
Viyana Filarmonik Orkestra, Viyana State Opera Korosu		 Decca 470795
1994 Siegfried Jerusalem,
Cheryl Studer,
Waltraud Meier,
Hartmut Welker		 Claudio Abbado,
Viyana Filarmonik Orkestra, Viyana State Opera Korosu		 Deutsche Grammophon 437808
1994 Ben Heppner,
Sharon Sweet,
Eva Marton,
Sergei Leiferkus		 Sır Colin Davis,
Bavyera Radyo Orkestra ve Korosu, Bavyera State Opera Korosu		 RCA Red Seal 62646
1998 Peter Seiffert,
Emily Magee,
Deborah Polaskı,
Falk Struckmann		 Daniel Barenboim,
Berlin Staatskapelle Orkestra ve Korosu		 Teldec 21484

Ayrıca bakınız

Notlar

    Dış bağlantılar
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.