Lyonel Feininger
Lyonel Charles Feininger (17 Temmuz 1871 - 13 Ocak 1956), Alman asıllı Amerikalı ressam ve ekspresyonizmin önde gelen savunucularından biri. Karikatür ve karikatür bandı alanlarında da çalıştı. ABD'nin New York şehrinde doğan ve büyüyen Feininger, 16 yaşında sanat eğitimi almak için Almanya'ya gitti. 1894 yılında kariyerine karikatürist olarak başladı ve bu alanda oldukça başarılı oldu. Ayrıca 20 yıl boyunca ABD ve Almanya'daki dergiler ve gazeler için reklam karikatüristliği yaptı. 36 yaşındayken güzel sanatlara geçti ve resim yapmaya başladı. 1928 ile 1950'ler arasında fotoğraf sanatında da çok sayıda eser üretti ancak bunları sadece yakın çevresiyle paylaştı. Piyanist ve besteci de olan Feininger, birçok piano eseri ve füg besteledi.
Lyonel Feininger | |
---|---|
Lyonel Feininger, 1941 | |
Genel bilgiler | |
Doğum adı | Lyonel Charles Feininger |
Doğum |
17 Temmuz 1871 New York, ABD |
Ölüm |
13 Ocak 1956 (84 yaşında) New York, ABD |
Alanı | Resim, karikatür, fotoğraf |
Katıldığı akımlar | Ekspresyonizm, Kübizm, Mavi Süvari, Die Brücke, Berlin Sezessionu, Kasım Grubu |
Ödüller | |
American Academy of Arts and Letters üyeliği (1955) | |
Hayatı
İlk yılları ve eğitimi
Lyonel Feininger, Alman asıllı Amerikalı kemancı ve besteci Karl Feininger ile Amerikalı şarkıcı Elizabeth Feininger'in oğlu olarak dünyaya geldi.[1] Doğduğu New York şehrinde büyüdü[2] ancak 1887'de henüz 16 yaşındayken eğitim için Almanya'ya gitti.[3] 1888'de Berlin'e giderek Königliche Akademie Berlin'de Ernst Hancke'nin öğrencisi oldu. Berlin'deki sanat okullarında Karl Schlabitz ile eğitimini sürdürdü, sonrasında Paris'te heykeltıraş Filippo Colarossi ile çalıştı.
Özel hayatı
Feininger 1900 yılında ressam Gustav Fürst'ün kızı Clara Fürst ile tanıştı. 1901'de evlenen çiftin iki kızları oldu, ancak Feininger 1905'te Julia Berg ile tanışınca eşinden ayrıldı. 1908'de Berg ile evlenen Feininger'in bu evlilikten üç oğlu oldu. Oğullarından Andreas Feininger fotoğraf sanatçısı, T. Lux Feininger ise fotoğraf sanatçısı ve ressam oldu. T. Lux Feininger 7 Temmuz 2011'de 101 yaşında öldü.[4]
Sanatı
Karikatür dönemi
Feininger kariyerine 1894'te karikatürist olarak başladı ve Harper's Round Table, Harper's Young People, Humoristische Blätter, Lustige Blätter, Das Narrenschiff, Berliner Tageblatt, Ulk gibi dergiler için çizdi. 1900'lerin başında Chicago nüfusunun yaklaşık dörtte biri Alman kökenli olduğu için, Chicago Tribune editörü James Keeley Şubat 1906'da popüler mizah çizerleriyle anlaşma yapmak üzere Almanya'ya gitti. Keeley Feininger'i de "The Kin-der-Kids" ve "Wee Willie Winkie's World" isimli karikatür bantlarını çizmesi için işe aldı.[1][5] Feininger ayrıca 20 yıl boyunca Alman ve ABD gazete ve dergileri için reklam karikatürleri çizdi. Daha sonra Art Spiegelman The New York Times Book Review'daki bir yazısında Feininger karikatürlerinin "türün tarihi boyunca aşılamayacak nefes kesen zerafette" olduğunu yazdı.[5]
Ressamlık dönemi
Feininger'in çizimleri, 1901 ve 1903 yılları arasında Berlin Sezessionu'nun yıllık sergilerinde yer almıştı. Ancak Feininger profesyonel olarak güzel sanatlar alanında çalışmaya 36 yaşındayken başladı. 1909'da Berlin Sezessionu'na katıldı. Ayrıca Die Brücke, Kasım Grubu, Gruppe 1919 ve Mavi Süvari ile Mavi Süvari'nin devamı olan Die Blaue Vier (Mavi Dörtlü) gibi Alman Dışavurumculuğu grupları içinde yer aldı. İlk kişisel sergisi 1917'de Berlin'deki Sturm Galerie'de gerçekleşti.[6] Walter Gropius Almanya'da 1919'da Bauhaus'u kurduğunda Feininger ilk hocalardan biri oldu ve baskı resim atölyesinin başına geçti.[1][6] Ayrıca 1919 tarihli Bauhaus manifestosunun kapağındaki ahşap baskı katedral resmini hazırladı. Bu dönemki öğrencileri arasında Ludwig Hirschfeld Mack (Alman/Avustralyalı (1893-1965), Hans Friedrich Grohs (Alman 1892 - 1981) ve Margarete Koehler-Bittkow (Alman/Amerikan, 1898-1964) da vardı.
Ressam 1909'dan 1921'e kadar yeni ilham kaynakları bulmak için yaz tatillerini Usedom adasında geçirdi.[7] Bu dönemki eserlerinde tipik olarak Baltık Denizi kıyılarında denizcilik temaları resmetti. Feininger hayatının sonraki döneminde, Hatta ABD'ye döndükten sonra bile Usedom'daki Benz kasabasının resimlerini yapmaya devam etti. Kasabada, Feinenger'in eserlerinde konu edilmiş yerlerin dolaşılması için hazırlanmış yer işaretlerine sahip tur güzergâhı bulunur.
1933'te Nazi Partisi'nin iktidara gelmesiyle Feininger ve eşi için Almanya'da kalmak zorlaştı. Nazi Partisi, birçok sanatçı gibi Feininger'in eserlerini de "dejenere" ilan etti.[1] 1936'daki dejenere sanat (Entartete Kunst) sergisinde eserleri yer aldıktan sonra Feininger ABD'ye döndü. New York'a dönmeden önce Oakland, Kaliforniya'daki Mills Koleji'nde ders verdi.[1] 1955'te American Academy of Arts and Letters üyesi seçildi.[8]
Diğer sanat çalışmaları
Resim çalışmalarının yanı sıra Feininger, boyanmış oyuncak figürlerin çeşitli çizimlerin yer aldığı arkaplanlar önünde fotoğraflarını çektiği eserler de oluşturdu.[9] 1928'den 1950'lerin ortalarına fotoğraf sanatıyla ilgilendi ve büyük sayıda eser üretti. Yakın çevresi dışında kimseye göstermediği ve hayatı boyunca hiç sergilenmeyen bu fotoğraflardan bazılarını arkadaşları Walter Gropius ve Alfred H. Barr Jr.'a hediye etti.[6] Feininger ayrıca dönem dönem piyanoyla ilgilendi, birçok piyano eseri ve org için fügler besteledi.
Etkileri
Retrospektif sergisi
2011-2012 yıllarında Feininger için büyük bir retrospektif segi düzenlendi. Sergi ilk olarak 30 Haziran - 16 Ekim 2011 tarihleri arasında Whitney Museum of American Art'ta, ardından 1 Ocak - 13 Mayıs 2012 tarihleri arasında Montreal Museum of Fine Arts'ta açıldı.[10] Feininger aynı zamanda besteci de olduğundan bestelediği üç orkestra fügü, Whitney Museum'daki sergiyle eş zamanlı olarak 21 Ekim 2011'de Leon Botstein yönetimindeki American Symphony Orchestra tarafından Carnegie Hall'da Bauhaus Bach başlıklı bir konserde icra edildi. Feininger Bach'a olan hayranlığını "Bach'ın özü tablolarımda yansıtılıyor" demişti.[11]
Sanat piyasası
Feininger'ın açık arttırmayla satılan bazı eserleri
- 2001'de Londra'daki Christie's müzayede evinde, 1909 tarihli Yeşil Köprü tablosu 2,42 milyon pounda satıldı.[12]
- 2007'de New York'taki Sotheby’s müzayede evinde, 1915 tarihli Cizvitler III tablosu 23,28 milyon dolara satıldı.[13]
- 2017'de New York'taki Sotheby’s müzayede evinde, 1910 tarihli Fin de séance tablosu 5,64 milyon dolara satıldı.[14]
Kaynakça
- "Alfred Vance Churchill papers regarding Lyonel Feininger, 1888-1944". Archive of American Art Finding Aids. Smithsonian Institution. 1 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011.
- 2 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Lyonel Feininger (Léonell Charles Feininger) is born in New York City on July 17th. He was the first child of the violinist Karl Feininger from Durlach in Baden (South West Germany) and the American singer Elizabeth Cecilia Feininger, born Lutz, who was also of German descent. "
- Cooper, Philip. Cubism. London: Phaidon, 1995, p. 90. 0714832502
- Grimes, William (13 Temmuz 2011). "T. Lux Feininger, Photographer and Painter, Dies at 101". 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020 – NYTimes.com vasıtasıyla.
- "Lyonel Feininger". Cartoons. Ohio State University. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011.
- Muir, Laura and Nathan Timpano. Lyonel Feininger: Photographs 1928-1939.
- "Lyonel-Feininger-Tour auf Usedom". www.papileo.de. 9 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- "Deceased Members". American Academy of Arts and Letters. 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2011.
- Feininger, T. Lux (1965). Lyonel Feininger: City at the Edge of the World. Frederick A. Praeger. ss. 36-76. LCCN 65-25280.
- "Past Exhibitions". Montreal, Quebec: The Montreal Museum of Fine Arts. 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2019.
- "Lyonel Feininger". American Symphony Orchestra. 21 Ekim 2011. 11 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2018.
- Souren Melikian (June 30, 2001), Market Goes Its Own Way With Record Prices 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. International Herald Tribune
- "Lot number 22, Lyonel Feininger 1871 - 1956 JESUITEN III (JESUITS III)". LotSearch. 12 Haziran 2017. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2019.
- Sotheby's New York 29 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 16 May 2017
Wikimedia Commons'ta Lyonel Feininger ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |