Mandibular köpek dişi
Mandibular köpek dişi ya da mandibular kanin, mandibular yan kesici dişlerin distaline (yüzün orta hattından uzağa) mandibular birinci küçük azı dişlerinin ise meziyaline (yüzün orta hattına doğru) yerleşmiştir. Maksiller ve mandibular kaninlere ağzın "köşetaşı" denir çünkü orta hattan üç diş uzağa yerleşirler ve küçük azıları kesicilerden ayırırlar. Kaninin konumu gereği kesici ve küçük azı dişleri ayırdığı gibi mastikasyon ya da çiğneme esnasında her iki dişin işlevini gerçekleştirir. Yine de, kaninlerin en çok görülen işlevi besinleri koparmaktır. Kanin dişler çiğneme esnasında meydana gelen muazzam lateral (yan) basınçlara dayanabilmektedir. Kaninlerin tek bir tüberkülü vardır ve etçillerde tutma-kavrama görevi görür. Görece aynı olsalar da, mandibular kaninlerin süt dişleri ile kalıcı dişleri arasında küçük farklar bulunur.
| Mandibular köpek dişi | |
|---|---|
 Süt ve kalıcı mandibular köpek dişleri kırmızı ile işaretlenmiştir. | |
| Tanımlayıcılar | |
| Microsoft Academic | 2777089686 |
| FMA | 290216 |
Mandibular kaninler yalnızca 4 aylıkken kalsifikasyon göstermeye başlar ve kuronun minesi 7 yaşında tamamlanır. Kalıcı mandibular kaninler 9-10 yaşlarında sürer. Mandibular ve maksiller kaninler ağızdaki en uzun dişlerdir. 13 yaşında tamamen oluşumunu tamamlayan mandibular kaninlerin kökü mandibular arktaki en uzun köklerdir. Mandibular kaninlerin kuronu maksiller kanine göre (meziyodistal olarak) daha dardır ancak boyu ise maksiller kaninlerle neredeyse aynı ya da onlardan daha uzundur. Mandibular kaninler genellikle tek köklüdür ancak bazen kök birfurkasyona uğramış olabilir ya da çift köklü olabilir. Böyle bir durumda bir kök dile (lingual tarafa) bir kök dudağa (labial tarafa) bakar.
Üniversal numaralandırma sisteminde, süt mandibular kaninler büyük harflerle gösterilir. Sağ mandibular kanin "R" ile soldaki ise "M" ile gösterilir. Uluslararası numaralandırma farklı bir sistem kullanır ve sağ mandibular kanin "83" olarak soldaki ise "73" olarak bilinir.
Üniversal numaralandırma sisteminde kalıcı mandibular kaninler sayılarla gösterilir. Sağ kalıcı mandibular kanin "27" olarak ve soldaki ise "22" olarak bilinir. Palmer numaralandırma yönteminde dişin hangi çeyrekte olduğu gösteren bir sembol ile dişin numarası kullanılır. Bu diş için, sol ve sağ kaninler aynı numarayı "3" alır ancak sağdaki için sayının üzerine "┐" sembolü kullanılırken soldakinin üzerine "┌" sembolü kullanılır. Uluslararası numaralandırma yöntemi ise bu iki sistemden farklı olarak sağ kalıcı mandibular kanini "43" olarak numaralandırırken soldakini "33" olarak numaralandırır.
Kaynakça
- Ash, Major M. and Stanley J. Nelson, 2003. Wheeler's Dental Anatomy, Physiology, and Occlusion. 8th edition.
- Brand, Richard W. and Isselhard, Donald E., 2003. Anatomy of Orofacial Structures. 7th edition.