Marat'ın Ölümü
Marat'ın Ölümü, Jacques-Louis David tarafından 1793 yılında çizilen tablo. David tabloda, yakın dostu ve lider devrimci Jean-Paul Marat'ın ölüm sahnesi betimlemiştir. Tuval üzerine yağlı boya ile yapılan tablo, günümüzde Belçika Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi'nde sergilenmektedir.
Fransızca: La Mort de Marat | |
Sanatçı | Jacques-Louis David |
---|---|
Yıl | 1793 |
Tür | Tuval üzerine yağlı boya |
Boyutlar | 165 cm x 128 cm |
Konum | Belçika Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi |
İçeriği
Cinayet
Jean-Paul Marat, Fransız Devriminden sonra Fransa'da bir yıl hüküm süren Jakoben Partisinin en aktif üyelerinden biriydi. L'ami du peuple (Halkın Dostu) adlı bir gazete çıkaran Marat, Jironden Partisi üyeleri tarafından terörü desteklemekle suçlanıyordu. Jiredon taraftarları tarafından sevilmiyor ve sürekli takip ediliyordu.
Marat'ın cildinde sorunlar vardı ve bu yüzden o, zamanının çoğunu küvette geçiriyordu. Çalışmalarını da bazen küvette dinlenirken yapıyordu.
13 Temmuz 1793 günü Marat'a önemli belgelerden bahsedeceği bahanesiyle evine gelen Charlotte Corday isimli kadın tarafından bıçak darbesiyle öldürülen Marat,[1] Panthéon'na defnedildi. Charlotte Jironden taraftarı aristokrat bir ailenin üyesiydi. Giyotin cezasına mahkûm edilen Corday, “Ben, 100.000 kişinin kellesini kurtarmak için 1 kişiyi öldürdüm” dedi.[2]
Tablo hakkında
David, Marat'ı cinayetten bir gün önce ziyaret etmişti. Bu olaydan oldukça etkilenen sanatçı, hemen tabloyu yapmaya başlar. Lakin David, dostunu idealize ederek çizer. Öyle ki, Marat'ın tasvir edildiği pozisyon bir Orta Çağ heykelini andırıyor. Üstelik onun vücudunda bıçak yarasından başka, derisindeki sorunlar dahil hiçbir kusur gözükmüyor. Sanatçı, dostunu adeta bir kahraman olarak takdim etmeye çalışıyor.
Marat'ın pozisyonu, Caravaggio'nun İsa'nın Mezara Konuluşu isimli tablosundaki İsa'nın pozisyonu ile aynıdır. Ressam bununla dostunun da İsa gibi şehit olduğunu anlatmaya çalışıyor. Corday'a ise eserde yer verilmemiş.
Tablo bir cinayeti betimliyor olsa da, izleyiciye huzursuzluk verecek detaylar barındırmıyor. Eserde Marat beyaz çarşaflı bir küvetin içerisinde, sağ eli aşağı sarkmış halde resmedilmiş. Küvetin tam önünde yeşil örtülü küçük bir masa var. Bu Marat'ın çalışma masasıdır. Masanın üstündeki belgede "...bu çek, kocası bu ülkeyi savunurken ölmüş beş çocuk annesi kadına verilecek" yazmaktadır. Marat'ın sağ elinde bir tüy kalem var. Katil Marat'ı öldürmeden önce o, muhtemelen bu belgeyi yazıyordu. Kalemden biraz kenarda ise cinayetin işlendiği kanlı bıçak resmedilmiş. Kalemle bıçağı karşılaştıran ressam, gazetecilerin silahı ile Jirondenlerin silahı arasındaki farkı ortaya koyuyor.
Marat'ın sol elinde ise Corday'ın yazdığı izin kağıdı duruyor. Kâğıtta Fransızca "Il suffit que je sois bien malheureuse pour avoir droit a votre bienveillance" ("Benim büyük mutsuzluğum sizin hayırseverliğinize ulaşmama vesile olacaktır") yazılmıştır.[3] Kağıtın üstünde cinayet işlenen zaman sıçrayan kan lekeleri var. Çalışma masasının önündeki levhanın üzerinde Marat‘ın adı ve ressamın kendi adı yazıyor. Levhanın altında yazılan “L’an Deux” devriminin 2. yılı olduğuna işaredir.[4]
Etkileri
Tablo yapıldığı günden bu zamana kadar birçok ressam ve sanatçıya ilham kaynağı olmuştur.
Fransız ressam Guillaume-Joseph Roques, 1793'te aynı isimli bir tablo çizer. Burada ilkinde olduğu gibi Corday resmedilmemiş. Ayrıca tablo diğerine nazaran daha az figür barındırıyor. Marat burada elips şekilli bir küvette betimlenirken, çalışma masası, cinayet bıçağı ve yazı levhasına yer verilmemiş.
Yine Fransa'lı ressam Paul-Jacques-Aimé Baudry, 1858 yılında Charlotte Corday isimli bir tablo çızmiştir. Ressam, bu eserde Marat'ı küvette değil yatakda betimlemiştir. İsminden de belli olduğu gibi eserin odak noktası katil Corday'dır.
Norveç'li ressam Edvard Munch da tablodan etkilenen sanatçılardan biridir. Munch, 1907 yılında tabloyu kendine özgü tarzıyla yeniden yorumlamıştır.
Avustralya kökenli Cold Chisel isimli rock grubunun 1980 yılında çıkan East albümünün kapağı tablodan esinlenerek hazırlanmıştır.
2010 yılında çekilen Waste Land belgeselinin afişinde Marat'ın portresi gözükmektedir.
Andrzej Wajda'ın 1983 tarihli filmi Danton'ın, Marat portresinin de gösterildiği bazı sahneleri David'in atölyesinde çekilmiştir.
Amerikalı şarkıcı Steve Goodman, tabloyu 1977'de yayınladığı Say It in Private albümünün kapağında kullanmıştır. Lakin, Marat yerine kendi resmini yerleştirmiştir.
Kaynakça
- "Great works: The Death of Marat, By Jacques-Louis David (1793)". İndependent.com. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2014.
- "Jacques-Louis David'in "The Death of Marat" eseri". Resim Biterken. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2014.
- Jacques Guilhaumou , Lam Morte de Marat, 1793 (1989). La mort de Marat, 1793 (Fransızca). Brüksel: Editions Complexe. ISBN 9782870272763.
- "Pourquoi Charlotte Corday a t-elle assassiné Jean-Paul Marat?". Les Femmes dans l'Histoire. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2012.