Marc Aryan
Marc Aryan (d. 14 Kasım 1926 - ö. 30 Kasım 1985) Ermeni asıllı Fransa doğumlu Belçikalı şarkıcı. Asıl adı Henry Markarian olan şarkıcı 1960'lı yıllarda birçok kez Türkiye'ye gelerek konserler vermiş ve Türkçe plaklar doldurmuştu. Çok sevdiği Türkiye'ye adadığı "İstanbul" adlı Fransızca bir şarkı bestelemişti.
| Marc Aryan | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Henry Markarian |
| Doğum |
14 Kasım 1926 Valence, Fransa (Nüfusta 1935 yazılmıştır) |
| Ölüm | 30 Kasım 1985 |
| Tarzlar | pop, Chanson, dans-pop |
| Meslekler | Şarkıcı, Söz yazarı, Prodüktör, Aranjör |
| Çalgılar | Vokal |
| Etkin yıllar | 1960'lı ve 1970'li yıllar |
| Müzik şirketi | Markal, Malatya, Katy |
| Resmî site | |
Biyografisi
Marc Aryan 14 Kasım 1926 tarihinde Fransa’nın güneydoğusunda Drôme bölgesinde Valence kentinde dünyaya geldi. Ermeni kökenli olan ailesi önce Malatya'dan Lübnan'a yerleşmiş, oradan da Fransa'ya göçmen olarak gelmişti. Nüfusta kayıtlı olan adı Henry Markarian'dı ve nüfusa tam 9 yıl geç yazdırılmıştı, kayıtlara göre doğum tarihi 1935 olarak gözükmektedir. 7 kardeşin üçüncüsüydü. Ailesi varlıklı değildi. İçine kapanık ve duygulu bir çocuk olan Henry orta öğrenimi sırasında müzik ve edebiyata ilgi duymaya başladı, yabancı dillere karşı bir yatkınlığı vardı. İlk şiir ve şarkı sözü yazma denemelerine bu yaşlarında başlamıştı. Bu aşırı müzik tutkusu yüzünden derslerini ihmal ediyordu ve birkaç kez okuldan uzaklaştırıldı.
1953'te önce babasının yanında çalışmaya başlayan Henry daha sonra müzikle ciddi olarak ilgilenmek üzere Paris'e gitti ama yıllarca sürecek bir hastalığın pençesine düştü. Çelimsiz ufak tefek bir genç olan Henry'den doktorlar ümidini kesmişti, ancak o yılmadı şehirden uzak sakin bir yaşam sürdürerek kendini toparladı. Birkaç yıl büyük bir azimle çalışarak kendi kendine nota okumayı ve piyano çalmayı öğrendi. Ailesinin de yardımlarıyla bir plakçı dükkânı açtı. Artık müzikten para kazanmaya başlamıştır ve her saat müzikle iç içe yaşamaya başlamıştır ama içindeki müzik tutkusu daha da alevlenmiştir. 1957'de dükkânını satarak Paris'e kendi bestelerini yayınlamaya gitti, ama yapımcılarca hep geri çevrildi. Şarkı sözlerini satamayınca kendi şarkı söylemeyi denedi. “Henry Markarian” adını kullanarak yaptığı plak tam bir başarısızlığa uğradı. Bu da onu yıldırmadı, “Markal” ismi ile kendi plak ve dağıtım şirketini kurdu, daha sonra bu şirkete ailesinin memleketi olan “Malatya” adını verdi. 1963 yılında birkaç müzisyen bir araya gelerek kendi plak şirketi için birkaç şarkı kaydettiler, “Marc Aryan with the Europe boys and the Aryanes” adlı bu mini albüm iyi satınca Brüksel'in en büyük plak firmasından teklif aldı ve önemli bir dağıtım anlaşması imzaladı.
Bu anlaşmadan sonra Fransa'yı terk ederek Belçika'da Waterloo'ya yerleşti. Artık “Henry Markarian” adını da terk etmiş, kendi soyadından türettiği "Marc Aryan" ismini kullanıyordu. 1963 yılının sonlarında gelindiğinde her plağı çıkar çıkmaz liste başı oluyordu. “Giorgina” plağını çıkardığında artık çok ünlü bir şarkıcıdır. İlk konserini 22 Ağustos 1965'te Belçika'da Jumet-Hamendes'de verir. Sadece şakı sözü yazıp seslendirmekle kalmıyordu, teknik stüdyo çalışmalarına da bizzat katılıyordu. Sadece birkaç şarkısı olmasına rağmen plakları onlarca ülkede satılıyor ve liste başı oluyordu.
Dil öğrenmeye olan merak ve yatkınlığı sonucunda 9 dil konuşabiliyordu. 1966 ve 1969 yıllarında konserler vermek için geldiği Türkiye'de Türkçe öğrendi, Türk besteci, söz yazarı Fecri Ebcioğlu'nun kendi Fransızca bestelerine yazdığı Türkçe sözlerle birçok Türkçe plak doldurdu. Türkiye'deki konserlerinde bu Türkçe sözlü pop şarkılarına (aranjman) da yer verdi. Aksanlı bir Türkçe ile seslendirdiği bu şarkılar insanlara çok sempatik geldi ve plaklar sürekli liste başı oldular. Aynı yıllarda birçok Avrupalı şarkıcı tıpkı onun yaptığı gibi Türkiye'de Türkçe şarkılar söylemiş ve plak yapmışlardı, bunların arasında Adamo, Johnny Hallyday, Mina, Sacha Distel, Patricia Carli ve Peppino di Capri ilk akla gelenlerdir. Kırık ve aksanlı Türkçe bir dönem dinleyicilere o denli sempatik gelmişti ki Ajda Pekkan gibi bazı Türk şarkıcılar da yaptıkları aranjmanları tıpkı Avrupalı meslektaşları gibi aksanlı bir Türkçe ile söylediler.
Marc Aryan 1969 yılı sonunda kendi kayıt stüdyosunu kurdu ve bu stüdyoya ilk uluslararası hitinin adı olan "Katy" ismini verdi. O zaman için çok ileri kayıt teknikleri kullanan bu stüdyoda 1973’ten itibaren Julio Iglesias, Salvatore Adamo, Michel Fugain, Diana Ross, James Brown, Danyel Gerard, gitarist La Goya, Anthony Quinn ve Patrick Hernandez gibi ünlüler albüm kayıtlarını gerçekleştirdiler.
30 Kasım 1985’te bir kalp krizi sonucunda aniden hayata veda eden Marc Aryan arkasında 200'e yakın beste bırakmıştır. Konserler için Türkiye'ye geldiğinde "İstanbul" adlı Fransızca bir şarkı bestelemişti ve bu şarkıyı çok sevdiği Türkiye'ye adamıştı.[1][2][3][4]
Diskografisi
Not: Alfabetik sırayla sunulmuştur.
- Adieu joli Luxembourg
- Adieu mon bel amour
- Allo c'est moi
- Amène ta semaine
- Angelina
- Arrête, arrête ton cinéma
- Au fond de tes yeux
- Ballade
- Bête à manger du foin
- Bien sûr, bien sûr
- Bonjour Mon Village, Bonjour Mon Pays
- C'est bien dommage
- C'est impossible
- C'est la vie
- C'est le temps
- Car tu l'aimes
- Difficile à vivre
- Gino
- Giorgina
- Grosses lunettes sur un petit bout de nez
- Il y a des jours
- Istanbul (1966)
- J'aime (les petites femmes)
- J'aimerais sortir un soir avec vous
- J'aimerais viellir avec toi
- Jamais je ne dirai
- Je Ne Puis Donner D'Avantage
- Je t'invite
- Katy
- L'amour est une prison
- La chanson du viel aveugle
- La lettre
- La roue de secours
- La seule chose que tu n'as pas ratée
- La sirène
- Le clocher
- Le coeur au chomage
- Le livre de ma vie
- Le nombril du monde
- Le téléphone
- Les melons
- Les violons d'Albi
- Ma loulou
- Ma petite chanson
- Ma vie recommence avec toi
- Ma vie sans toi
- Marie Laurence
- Mes blanches montagnes
- Mon petit navire
- Mon village
- Numéro 1 au hit-parade
- Nous
- Parce que je t'aime
- Pas comme les autres
- Qu'un Peu D'amour
- Quand je te prends dans mes bras
- Que c'est bête la vie
- Sans amour, on n'est rien du tout
- Sans toi
- Si
- Si demain
- Si j'avais su
- Si j'étais le fils d'un roi
- Si J'etais Sur
- Si un jour
- Toi je te garde
- Toi Ma Bohème
- Tous ces voiliers
- Toute ma vie (Tu es toute ma vie)
- Tu As Beau Me Dire
- Tu Dis Chéri à Tout Le Monde
- Tu es no. 1 au hit-parade de mon cœur
- Tu es une petite fille
- Tu ne sais pas
- Un amour
- Un jour
- Un paradis
- Un petit mari
- Un petit slow
- Un Peu Naif
- Volage Volage
Seslendirdiği Türkçe Aranjmanlar
Marc Aryan Türkiye'de verdiği konserlerde kendi bestelerini Fecri Ebcioğlu'nun yazdığı Türkçe sözlerle seslendirmişti. Ayrıca bu aranjman'ların plakları sürekli çok satanlar listesine giriyordu. Bu aranjmanlardan bazıları:
- Dünya dönüyor (Atlı Karınca) (Volage Volage)'ın aranjmanı) Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
- Moda Yolu (Ma Loulou'un aranjmanı) Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
- Doğum Günün Kutlu Olsun (Feliz Cumpleanos'un aranjmanı) Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
- Mersi (Volage Volage)'ın aranjmanı) Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
- Ayşe, Fatma, Semra (Eski Aşıklar) Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
- Kalbin Yok Mu? Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
- Yalancısın (Si J'etais Sur'ün aranjmanı) Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
- Nasıl Evlenirsin Bu Lisanla (Giorgina'nın aranjmanı) Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
- Kimdir bu sevgili (Un Petit Slow'un aranjmanı) Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
- Dinle Yavrucuğum (Tu es une Petite Fille'in aranjmanı) Türkçe Sözler: Fecri Ebcioğlu
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- http://houbi.com/belpop/groups/aryan.htm
- http://users.telenet.be/didierpassion/htm%20presse%20jukebo/presse%20banner%20complet%20juke.htm%5Bölü/kırık+bağlantı%5D
- "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2008.
- Ses Dergisi 2 Temmuz 1963 sayısı s.27