Max von Sydow
Max Carl Adolf von Sydow (10 Nisan 1929 - 8 Mart 2020), hayatının son dönemlerinde Fransa'ya taşınan ve Fransız vatandaşı olan İsveçli bir aktördü. Avrupa ve Amerikan sinema, televizyon ve tiyatroda 70 yıllık bir kariyeri vardı, 150'den fazla filmde ve çok sayıda televizyon dizisinde birden çok dilde rol aldı. Fransız vatandaşı oldu ve hayatının son on yıllarını Fransa'da yaşadı.
Max von Sydow | |
|---|---|
 von Sydow 2016 Cannes Film Festivali'nde | |
| Doğum |
Max Carl Adolf von Sydow 10 Nisan 1929 Lund, İsveç |
| Ölüm |
8 Mart 2020 (90 yaşında) Provence, Fransa |
| Vatandaşlık |
İsveç (1929–2002) Fransa (2002–2020) |
| Meslek | Tiyatro ve sinema oyuncusu |
| Dönem | 1948-2018 |
| Boy | 1,94m |
| Evlilik |
Christina Olin (e. 1951; b. 1979) Catherine Brelet (e. 1997) |
| Çocuk(lar) | 4 |
Erken dönemi
Carl Adolf von Sydow, 10 Nisan 1929'da İsveç'in Lund şehrinde doğdu.[1] Babası Carl Wilhelm von Sydow, Lund Üniversitesi'nde bir etnolog ve halk bilimi profesörüydü.[2][3] Annesi Barones Maria Margareta Rappe bir öğretmendi.[2][4][5] Von Sydow yarı Alman kökenliydi. Baba tarafından dedesi olan David Sydow ("von" veya "Von" aile soyadına sonradan eklendi), 1724'te Pomeranya'dan Kalmar bölgesine göç etti. Annesi de kısmen Pomeranya kökenliydi.[6][7] Von Sydow bir Lutheran olarak yetiştirildi, ancak 1970'lerde agnostik oldu.[8]
Kariyeri
Ingmar Bergman'ın filmlerinde yer alan Sydow, hem Bergman, hem de onun İsveç Film Enstitüsü tarafından keşfedilip çeşitli filmlerde başarılı bir şekilde kariyerine başlayınca, kısa zamanda tüm Avrupa ve dünya tarafından tanınan ve aranan isim oldu. Çoğunlukla gizemli ve casus rollerinde görülen von Sydow, Bergman'ın dram filmlerinde de, yer almıştır.
Max Von Sydow, İsveç'ten çıkan tek ve en iyi erkek oyuncu unvanını kazanmış bir isimdir. Kariyerinin en önemli filmlerinden olan 1957 yapımı Yedinci Mühür adlı Ingmar Bergman'ın filminde tüm dikkatleri üzerine çekti.
Ünlü Amerikalı yönetmen Sydney Pollack'ın 1975 yılında The Condor of Three Days (Akbabanın Üç Günü) adlı filmde Robert Redford ve Faye Dunaway ile birlikte, kötü adam rolünü başarılı bir şekilde canlandırır ve burada bir casusu oynar.
1973 senesinde, ünlü Yönetmen William Friedkin'in ilk Şeytan filminde, rahip rolünü üstlenmiştir. 1981 Senesine gelindiğinde ise, James Bond serisi filmlerinden olan, Never Say Never Again adlı filmde, Sean Connery ile başrolleri üstlenmiştir.
1981 yılında, Escape to Victory filminde Michael Caine ve Sylvester Stallone ile başrolleri üstlenmiştir. 1982 senesinde, Barbar Conan filminde Arnold Schwarzenegger ile birlikte oynamıştır. 1986 yılına gelindiğinde, Woody Allen'ın önemli filmleri arasında olan Hannah And Her Sister filminde, Michael Caine, Woody Allen ve Mia Farrow gibi önemli isimlerle oynamıştır.
1976 Yılında, ünlü İtalyan yönetmen Francesco Rosi'nin Cadaveri eccellenti filminde yine karanlık bir Adam rolünü canlandırmıştır.
Yine 1976 yılında, bir diğer önemli filmi ise Lanetliler Gemisi'dir ve burada da geminin hakimi ve baş kaptanını canlandırmıştır. Bu film ise, Faye Dunaway, Orson Welles ve Fernando Rey gibi o dönemin yıldız oyuncu kadrosundan oluşmuştur.
1975 senesinde Rus aktör Yul Brynner ile The Ultimate Warrior'da boy gösterdi. 1972 de yine bir casus filmi olan Embassy de, ünlü oyuncu Ray Milland ile birlikte oynadı.
1970 senesinde yine bir casus filmi olan ve dünyaca ünlü Amerikalı yönetmen John Huston'ın The Kremlin Letter filminde Richard Boone ve Orson Welles ise iyi bir performans sergiledi. 1968 yılında, ünlü İngiliz oyuncu Alec Guinness ile birlikte The Quiller Memorandum filminde oynadı. Yine 1968 yılında Ingmar Bergman'ın Vargtimmen adlı dram korku filminde, ünlü Norveçli güzel aktriss Liv Ullmann ile başrolleri paylaştı.
Dönemin önemli yönetmenlerinden, George Roy Hill'in 1966 yapımı Hawaii filminde, ünlü oyuncular Gene Hackman, Julie Andrewss ve Richard Harris ile birlikte oynadı. 1965 yılında tarihi bir film olan, The Greatest Story Ever Told da İs rolünü canlandırırken, Caroll Baker, Martin Landau, Charlton Heston ve Van Heflin gibi isimlerle filmde birlikte oynadı.
Max Von Sydow sinema kariyerinde 150'den fazla filmde rol almış ve genellikle casus filmleri ile ünlenmiş bir oyuncudur. Uzun boylu, donuk yüzlü, soğuk görünümü ile karakter oyunculuğu sunmuştur.
Özel hayatı ve ölümü
1 Ağustos 1951 senesinde, aktris Christina Inga Britta Olin ile evlendi ve Claes ve Henrik adında iki erkek çocukları oldu. Her ikisi de babalarıyla Hawaii filminde oynamışlardır. Sydow ile Olin'in 1979 senesinde boşandılar. Bu ayrılıktan sonra, 1997 senesinde, Fransız belgeselci Catherine Brelet ile 30 Nisan 1997 senesinde evlendi. Bu evliliğinden de iki çocuğu oldu: Yves ve Cedric.
Von Sydow, Brelet ile evlendikten sonra Paris'e taşındı. 2002'de Fransa vatandaşı oldu ve o sırada İsveç vatandaşlığından vazgeçmek zorunda kaldı.[9]
Von Sydow'un ya agnostik ya da ateist olduğu bildirildi.[10] 2012 yılında bir röportajda Charlie Rose'a, Ingmar Bergman'ın kendisine ölümden sonra bir yaşam olduğunu göstermek için onunla iletişime geçeceğini söylediğini söyledi. Rose, von Sydow'a Bergman'dan haber alıp almadığını sorduğunda, onu duyduğunu söyledi, ancak bu ifadenin tam anlamı üzerinde daha fazla ayrıntıya girmemeyi seçti. Aynı röportajda, kendisini gençliğinde bir şüpheci olarak tanımladı, ancak bu şüphenin ortadan kalktığını ve Bergman'ın öbür dünyaya olan inancına katıldığını belirtti.[11]
Max Von Sydow, eşiyle birlikle genellikle Paris şehrinde yaşamıştır. Kitap okumayı, müzik dinlemeyi ve bahçe işleriyle uğraşmak hobileri arasındaydı. 2002 senesinden beri İsveç ve Fransız dostluğunu sürdürmeye devam etmiştir.
Von Sydow, 8 Mart 2020'de 90 yaşında Fransa'nın Provence kentindeki evinde öldü; ölümü ile ilgili hiçbir sebep belirtilmedi.
Filmografi
| Yıl | Film | Rolü | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1949 | Only a Mother | Nils | |
| 1951 | Miss Julie | Hand | |
| 1953 | Ingen mans kvinna | Olaf | |
| 1956 | Rätten att älska | Bergman | |
| 1957 | Herr Sleeman kommer | Avcı | TV |
| The Seventh Seal | Antonius Block | ||
| Wild Strawberries | Henrik Åkerman | ||
| 1958 | Brink of Life | Harry Andersson | |
| Rabies | Bo Stensson Svenningson | ||
| The Magician | Albert Emanuel Vogler | ||
| 1960 | The Virgin Spring | Töre | |
| The Wedding Day | Anders Frost | ||
| 1961 | Through a Glass Darkly | Martin | |
| 1962 | Adventures of Nils Holgersson | Baba | |
| The Mistress | Evli Adam | ||
| 1963 | Winter Light | Jonas Persson | |
| 1965 | 4x4 | Kvist | (segment "Uppehåll i myrlandet") |
| The Reward | Scott Swenson | ||
| The Greatest Story Ever Told | Jesus Christ | ||
| 1966 | The Quiller Memorandum | Oktober | |
| Hawaii | Reverend Abner Hale | Nominated – Golden Globe Award for Best Motion Picture Actor - Drama | |
| Here's Your Life | Smålands-Pelle | ||
| 1967 | The Diary of Anne Frank | Otto Frank | TV |
| 1968 | Hour of the Wolf | Johan Borg | |
| Black Palm Trees | Gustav Olofsson | ||
| Shame | Jan Rosenberg | ||
| 1969 | Made in Sweden | Magnus Rud | |
| The Passion of Anna | Andreas Winkelman | ||
| 1970 | The Kremlin Letter | Albay Kosnov | |
| 1971 | The Night Visitor | Salem | |
| The Emigrants | Karl Oskar | ||
| The Apple War | Roy Lindberg | ||
| The Touch | Andreas Vergerus | ||
| 1972 | Embassy | Gorenko | |
| Cabaret | Yaşlı Alman Adam | küçük rolde(Song "Tomorrow Belongs to Me") | |
| The New Land | Karl Oskar | ||
| 1973 | The Exorcist | Father Lankester Merrin | Nominated – En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü - Sinema |
| 1974 | Steppenwolf | Harry Haller | |
| 1975 | The Ultimate Warrior | Baron | |
| Egg! Egg! A Hardboiled Story | Baba | ||
| Three Days of the Condor | G. Joubert | KCFCC Award for Best Supporting Actor | |
| 1976 | Cuore di cane | Profesör Filipp Filippovich Preobrazenski | |
| Voyage of the Damned | Yüzbaşı Schroeder | ||
| The Desert of the Tartars | Hortiz | ||
| Foxtrot | Larsen | ||
| Illustrious Corpses | Yargıtay Başkanı | ||
| 1977 | March or Die | François Marneau | |
| Black Journal | Lisa Carpi | ||
| Exorcist II: The Heretic | Father Lankester Merrin | ||
| 1978 | Brass Target | Shelley | |
| 1979 | Hurricane | Dr. Danielsson | |
| 1980 | Death Watch | Gerald Mortenhoe | |
| Flash Gordon | Ming the Merciless | Nominated – Saturn Award for Best Supporting Actor | |
| 1981 | Escape to Victory | Binbaşı Karl von Steiner-Almanlar | aka: "Victory" |
| 1982 | Flight of the Eagle | Salomon August Andrée | Venice Film Festival Pasinetti Cup for Best Actor |
| Conan the Barbarian | Kral Osric | ||
| Hit Man | Albay O'Donnell | aka: "Jugando con la muerte" | |
| 1983 | Strange Brew | Brewmeister Smith | aka: "The Adventures of Bob & Doug McKenzie: Strange Brew" |
| Never Say Never Again | Ernst Stavro Blofeld | bağımsız üretilen James Bond filmi | |
| 1984 | Dreamscape | Doktor Paul Novotny | |
| Samson and Delilah | Sidka | TV | |
| The Soldier's Tale | The Devil | ||
| Dune | Doctor Kynes | ||
| 1985 | Code Name: Emerald | Jurgen Brausch | |
| Christopher Colombus | King John of Portugal | (TV miniseries) | |
| The Last Place on Earth | Fridtjof Nansen | (TV miniseries) | |
| Kojak: The Belarus File | Peter Barak | TV | |
| Quo Vadis? | The Apostle Peter | (TV miniseries) | |
| The Repenter | Spinola | ||
| 1986 | Duet for One | Dr. Louis Feldman | |
| Hannah and Her Sisters | Frederick | ||
| The Second Victory | Dr. Huber | ||
| The Wolf at the Door | August Strindberg | aka: "Oviri" | |
| 1987 | Pelle the Conqueror | Lassefar | Bodil Award Best Actor European Film Award for Best Actor Guldbagge Award Best Actor[12] Robert Festival Best Actor National Society of Film Critics Award for Best Actor (3rd place) Nominated – En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü |
| 1988 | Katinka | First and only film as director Won the awards for Best Film and Best Director at the 24th Guldbagge Awards.[13] | |
| 1989 | Red King, White Knight | Szaz | Nominated – Primetime Emmy Award for Outstanding Supporting Actor - Miniseries or a Movie |
| Ghostbusters II | Vigo the Carpathian | Ses, dublaj ses | |
| 1990 | A Violent Life | Pope Clement VII | |
| Hiroshima: Out of the Ashes | Baba Siemes | TV | |
| Father | Joe Mueller | Australian Film Institute Award for Best Actor in a Leading Role | |
| Awakenings | Dr. Peter Ingham | ||
| 1991 | The Ox | Vicar | |
| Until the End of the World | Henry Farber | ||
| Europa | Anlatıcı | (seslendirme) | |
| A Kiss Before Dying | Thor Carlsson | ||
| The Bachelor | Von Schleheim | ||
| 1992 | The Best Intentions | Johan Åkerblom, Anna's father | |
| The Silent Touch | Henry Kesdi | a.k.a. "Dotknięcie ręki" (Polish Wikipedia), Tokyo International Film Festival Best Actor Award[14] | |
| 1993 | Grandpa's Journey | ||
| The Young Indiana Jones Chronicles | Sigmund Freud | Episode: Vienna, November 1908 | |
| Och ge oss skuggorna | Eugene O'Neill | TV | |
| Needful Things | Leland Gaunt | Nominated – Saturn Award for Best Actor | |
| 1994 | Time Is Money | Joe Kaufman | Karlovy Vary International Film Festival Best Actor |
| 1995 | de | Baron Franz von Trotta und Sipolje | TV |
| Citizen X | Dr. Alexandr Bukhanovsky | (TV) Nominated – CableACE Award for Supporting Actor in a Movie or a Miniseries | |
| Judge Dredd | Judge Fargo | ||
| 1996 | Private Confessions | Jacob | TV |
| Jerusalem | Vicar | ||
| Samson and Delilah | Anlatıcı | TV (seslendirme) | |
| Hamsun | Knut Hamsun | Guldbagge Award Best Actor Valladolid International Film Festival Best Actor | |
| 1997 | Solomon | David | TV |
| The Princess and the Pauper | Epos | TV | |
| Hostile Waters | Admiral Chernavin | TV | |
| 1998 | What Dreams May Come | The Tracker | |
| 1999 | Snow Falling on Cedars | Nels Gudmundsson | |
| 2000 | Nuremberg | Samuel Irving Rosenman | TV Mini-series |
| 2001 | Intacto | Samuel | |
| Druids | Guttuart | ||
| Sleepless | Ulisse Moretti | ||
| 2002 | Minority Report | Director Lamar Burgess | Nominated – Saturn Award for Best Supporting Actor |
| 2004 | Dark Kingdom: The Dragon King | Eyvind | TV |
| 2005 | Heidi | Alp Amca | |
| 2006 | The Inquiry | Tiberius | |
| 2007 | Rush Hour 3 | Reynard | |
| Emotional Arithmetic | Jakob Bronski | Nominated – Genie Award for Best Performance by an Actor in a Supporting Role | |
| The Diving Bell and the Butterfly | Papinou | ||
| 2009 | The Tudors | Cardinal von Walburg | (TV dizisi) (4 bölüm) |
| Ghostbusters: The Video Game | Vigo the Carpathian | (video oyunu) (seslendirme) | |
| Solomon Kane | Josiah Kane | ||
| A Man and His Dog | Komutan | küçük rolde | |
| 2010 | Shutter Island | Dr. Jeremiah Naehring | |
| Robin Hood | Sir Walter Loxley | ||
| The Wolfman (Extended Cut) | gümüş bastonlu Trende ki Adam | Even though his part was removed from the theatrical cut, there is still a credit for "Assistant to Mr. von Sydow." | |
| 2011 | The Elder Scrolls V: Skyrim | Esbern | (video oyunu) (seslendirme) |
| Extremely Loud and Incredibly Close | Kiracı | Nominated - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü Nominated - Boston Society of Film Critics Award for Best Supporting Actor Nominated - Dallas-Fort Worth Film Critics Association Award for Best Supporting Actor Nominated - Georgia Film Critics Award for Best Supporting Actor Nominated - San Diego Film Critics Society Award for Best Supporting Actor | |
| 2012 | Truth & Treason | Frank Fikeis | |
| Branded | Joseph Pascal | ||
| 2013 | Dragons 3D | Dr. Alistair Conis | |
| 2014 | The Simpsons | Claus Sigler | (TV dizisi) (seslendirme) |
| 2015 | The Letters | Father Celeste van Exem | |
| Star Wars: The Force Awakens | |||
| 2016 | Game of Thrones | Üç gözlü kuzgun | (TV dizisi) |
Kaynakça
- Berkvist, Robert (9 Mart 2020). "Max von Sydow, Star of 'Seventh Seal' and 'Exorcist', Dies at 90". The New York Times. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- The Swedish–American Historical Quarterly. Swedish Pioneer Historical Society. 1996. s. 110. Erişim tarihi: 6 Ekim 2013.
- Dundes, Alan (1999). International Folkloristics: Classic Contributions by the Founders of Folklore. ABD: Rowman & Littlefield Publishers, Inc. s. 137. ISBN 0-8476-9515-8. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2015.
- "Max von Sydow". FilmReference.com. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Saad, Nardine (9 Mart 2020). "Max von Sydow, Swedish star of Bergman films, 'The Exorcist,' dies at 90". Los Angeles Times. 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- Johnsson, Daniel (2015). Vimmerby stads historia: 1350-1799 (İsveççe). BoD - Books on Demand. s. 129. ISBN 9789174635812.
- "Filmstar Max von Sydow mit 90 Jahren gestorben". Agence France-Presse (Almanca). 9 Mart 2020. 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- Gow, Gordon (1976). "The Face of the Actor (Reprint)". Films and Filming. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2009.
- "Han bryter med Sverige". Aftonbladet (İsveççe). 7 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2013.
- Tim Appelo (29 Mart 2014). "Exorcist Director: It Worked Because 'I Made That Film as a Believer'". The Hollywood Reporter. 1 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- YouTube'da von Sydow on Ingmar Bergman video
- "Pelle Erobreren (1987)". Swedish Film Institute. 15 Mart 2014. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2015.
- "Ved Vejen (1988)". Swedish Film Institute. 15 Mart 2014. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2015.
- Award in Tokyo, www.filmpolski.pl (in Polish) 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved 16 January 2015
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Max von Sydow ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |