Metodiya Andonov-Çento

Metodiya Andonov-Çento (Makedonca: Методија Андонов Ченто) (17 Ağustos 1902 – 24 Temmuz 1957) Makedon devlet adamı. II. Dünya Savaşı sonrası Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti'nde ilk Makedonya Ulusal Kurtuluş Anti-Faşist Meclisi ve Makedonya Halk Cumhuriyeti Başkanı oldu.

Metodiya Andonov-Çento Методија Андонов Ченто
Makedonya Halk Meclisi Prezidyumu Başkanı
Görev süresi 1 Ocak 1945 - 15 Mart 1946
Yerine geldiği	Yeni makam
Yerine gelen	Blagoya Fotev
Makedonya Halk Kurtuluş Anti-Faşist Meclisi Başkanı
Görev süresi 1 Ekim 1943 - 1 Ocak 1945
Yerine geldiği	Yeni makam
Yerine gelen	Makam kaldırıldı
Kişisel bilgiler
Doğum	Metodiya Andonov-Çento 17 Ağustos 1902 Pirlepe, Manastır Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu (şimdi Makedonya)
Ölüm	24 Temmuz 1957 (54 yaşında) Pirlepe, Makedonya HC, Yugoslavya SFC
Partisi	Makedonya Komünist Partisi
Evlilik(ler)	Vasilka Spirova Pop Atanasova
Dini	Makedon Ortodoks

Erken Yılları

Babası Pletvar köyünden iken annesi Lenişte'liydi. Çocukken, afyon haşhaş alanlarında çalıştı ve tütün topladı. Ergenlik döneminde mükemmel bir jimnastikçi olarak kabul edildi. 25 Mart 1930 tarihinde Novi Sad'da, Vasilka Spirova Pop Atanasova ile evlendi ve bugün Makedonya Cumhuriyeti'ndeki bir siyasetçi olan İliya Andonov-Çento'nun da aralarında bulunduğu dört çocuk babası oldu.

Savaş öncesi dönem ve Makedonya Ulusal Kurtuluş Savaşı

1938 Yugoslavya seçimlerinde, seçim sistemi ile seçilmesine rağmen yapılan bir manipülasyon nedeniyle milletvekili seçilemedi. 1939'da Pirlepe'deki İlinden Gösterileri'ni düzenlendiği gerekçesiyle Velika Kikinda'da hapsedildi. Ertesi yıl, Makedoncanın okul derslerinde kullanılması için çabaladı ve bu nedenle Bajina Bašta'da hapsedildi ve Yugoslavya Krallığı hükûmeti tarafından Sırp-Hırvatça dışında bir dilin kullanılmasını savunduğu gerekçesiyle ölüm cezasına çarptırıldı. 15 Nisan 1941 tarihinde bir idam mangası tarafından vurulmadan hemen önce serbest bırakıldı.

Bulgaristan'ın Vardar Makedonyası'nın işgali sırasında, Bulgar yetkililerden işbirliği için bir davet aldıysa da bunu reddederek, Makedonya'nın özgürlüğüne kavuşmasını istedi. Onun içki dükkanı, Makedonya'daki komünist direnişin paravanı olarak kullanıldı ve bu da Bulgar makamlarının kendisini hapsetmesine yol açtı. 1944 yılında Makedonya Ulusal Kurtuluş Anti-Faşist Meclis Başkanı seçildi. Hedefi, yeni komünist Yugoslavya'da tamamen bağımsız bir Birleşik Makedon devleti veya kurucu bir cumhuriyet oluşturmaktı. İkincisi, Makedonya Cumhuriyeti'nin oluşumuyla gerçek oldu, ancak ilk cumhurbaşkanı olarak federal Yugoslav makamlarından cumhuriyet için daha büyük bir bağımsızlık istiyordu. Josip Broz Tito'nun Makedonya'daki temsilcisi Svetozar Vukmanović-Tempo ile iktidardaki Makedonya Komünist Partisi'nin lideri Lazar Kolişevski ile çatıştı.

Savaş Sonrası ve Ölümü

Yeni Yugoslavya politikasına katılmayıp ve yetkililer tarafından bastırıldıktan sonra istifa etti. 1946 yılında Pirlepe'ye geri döndü, ama yine de tutuklanarak "tam bağımsız bir Makedonya" elde etmek için çalıştığı için 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

24 Temmuz 1957 tarihinde hapishanedeki işkence sonucunda hastalıktan öldü.

Miras

Metodiya Andonov-Çento Anıtı, Makedonya Meydanı, Üsküp

1991 yılında Makedonya Yüksek Mahkemesi, 1946'dan beri Çento'ya karşı alınan kararları iptal ederek itibarını iade etti. 1992'de ailesi ve takipçileri, Makedonya Hükûmeti aleyhinde tazminat davası açarak Çento Vakfı'nı kurdu. Vakfın gündemi, genç öğrencileri desteklemek, mahkeme sürecini kazanmaktır.

Kaynakça