Metodizm
Metodizm, John Wesley'in yaşamından ve öğretilerinden inançlarını alan Hristiyanlık'ın Protestanlık mezhebine bağlı bir manevi düşünce sistemidir. 18. yüzyıl İngiltere Kilisesi içinde bir canlanma akımı olarak ortaya çıktı ve Wesley'in ölümünden sonra ayrı bir mezhep haline geldi. George Whitefield ve John'un kardeşi Charles Wesley de akımın önemli liderleriydi. Akım, bugün dünya çapında yaklaşık 80 milyon yandaş olduğunu iddia eden güçlü misyoner çalışmaları[1] nedeniyle İngiliz İmparatorluğu, Amerika Birleşik Devletleri ve ötesine yayıldı.[2]
Metodist Kiliseleri tarafından desteklenen Wesleyan teolojisi, kutsallığın ve inancın bir Hristiyan'nın karakteri üzerindeki etkisine odaklanır. Metodist doktrinlerde yeni doğum,[3] güvence,[4][5] dürüstlük doğruluğu,[6][7] kutsallaştırma, dindarlık eserleri ve İncil'in önceliği yer alır. Çoğu Metodist Tanrı'nın Oğlu İsa Mesih'in tüm insanlık için öldüğünü ve kurtuluşun herkes için geçerli olduğunu öğretir; teolojide bu görüş Arminizm olarak bilinir.[8] Bu öğreti, Tanrı'nın seçkin bir grup insanın kurtuluşu için önceden hazırladığı Kalvinist konumunu reddeder. Bununla birlikte, Whitefield ve akımın diğer bazı ilk önde gelenleri, Kalvinist Metodistler olarak kabul edildi ve Kalvinist pozisyonunda tutuldu. Evanjelizme ek olarak Metodizm, hastalara, fakirlere, ve mağdur olanlara hayır işleri aracılığıyla yardım ve desteği vurguluyor.[9][10] Toplumcu İncil olarak bilinen bu amaçlar, Mesih'in iyi haberi yayma ve tüm insanlara hizmet etme emrini yerine getirmek için hastaneler, yetimhaneler, çorba mutfakları ve okulların kurulmasıyla uygulamaya konulur.[11][12]
Akımın, ayin için kullanımda yüksek kiliseden alçak kiliseye kadar çok çeşitli ibadet biçimleri vardır. İngiliz Metodist geleneğinden gelen mezhepler genellikle daha az ritüeldir, Amerikan Metodizminde ise özellikle Birleşik Metodist Kilisesi'nde daha fazladır.[13] Metodizm zengin müzik geleneği ile bilinir ve Charles Wesley, Metodist Kilisesi'nin ilahisinin çoğunu yazarken etkili oldu.[14]
İlk Metodistler aristokrasi de dahil olmak üzere toplumun her seviyesinden seçildi ancak Metodist vaizler, mesajı o zaman dinin dışında bırakılma eğiliminde olan emekçilere ve suçlulara götürdüler.[15] İngiltere'de Metodist Kilisesi, gelişmekte olan işçi sınıfının (1760-1820) ilk on yıllarında büyük bir etkiye sahipti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- "American Methodism. S.S. Scranton & Co. 1867. p. 29. Retrieved 18 October 2007. "But the most-noticeable feature of British Methodism is its missionary spirit, and its organized, effective missionary work. It takes the lead of all other denominations in missionary movements. From its origin, Methodism has been characterized for its zeal in propagandism. It has always been missionary."". 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ""Member Churches". World Methodist Council. Retrieved 17 June 2013". 13 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Stokes, Mack B. (1998). Major United Methodist Beliefs. Abingdon Press. sayfa. 95. ISBN 9780687082124.
- Abraham, William J.; Kirby, James E. (2009). The Oxford Handbook of Methodist Studies. Oxford University Press. ISBN 9780191607431.
- "Distinctive Emphases of Methodist Belief" (PDF). The Methodist Church in Ireland. Retrieved 1 November 2019 (PDF). 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Davies, Rupert E.; George, A. Raymond; Rupp, Gordon (14 June 2017). A History of the Methodist Church in Great Britain, Volume Three. Wipf & Stock Publishers. p. 225. ISBN 9781532630507.
- A Catechism for the Use of the People Called Methodists. Peterborough [England]: Methodist Publishing House. 2000. ISBN 9781858521824.
- Stanglin, Keith D.; McCall, Thomas H. (2012). Jacob Arminius: Theologian of Grace. Oxford University Press. p. 153. ISBN 9780199755677.
- Wilson, Charles Reagan (2005). Encyclopedia of Religion in the South. Mercer University Press. ISBN 9780865547582. "Both Southern Baptist and Methodist organizations engaged in evangelism and social service missions in the United States and abroad. ... However, despite their similarities in evangelism and social services, by the dawn of the 20th century the two denominational women's movements had already diverged from each other because the Methodist organizations had embraced the Social Gospel. They had embarked not only on social service in addition to evangelism but on social reform.".
- "Wesley on Social Holiness" (PDF). The Methodist Church in Britain. Retrieved 18 October 2016 (PDF). 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Abraham, William J.; Kirby, James E. (2009). The Oxford Handbook of Methodist Studies. Oxford University Press. ISBN 9780191607431. "First, it is clear that 'evangelism' is primarily concerned with the evangel, the gospel, or the good news we bear in the world.".
- Models for Christian Higher Education: Strategies for Survival and Success in the Twenty-First Century. William B. Eerdmans Publishing Company. 1997. p. 290. ISBN 9780802841216. Retrieved 18 October 2007. "Wesleyan institutions, whether hospitals, orphanages, soup kitchens or schools, historically were begun with the spirit to serve all people and to transform society.".
- Tucker, Karen B. Westerfield (2001). American Methodist Worship. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780198029267.
- A Collection of Hymns, for the use of the people called Methodists. T. Blanshard. 1820. Retrieved 31 December 2007. "collection of hymns.".
- Swatos, William H. (1998). Encyclopedia of Religion and Society. Rowman Altamira. p. 385. ISBN 9780761989561.