Multipl konjenital anomaliler-hipotoni-epilepsi sendromu
Multipl konjenital anomaliler-hipotoni-epilepsi sendromu (multiple congenital anomalies-hypotonia-seizures syndrome; MCAHS sendromu), 3 fenotipi olan kalıtsal bir sendromdur. Fenotip 1 (MCAHS1) ve fenotip 3 (MCAHS3) otosomal resesif, tip 2 (MCAHS2) ise x-kromozomu aracılığı ile resesif olarak aktarılır. Birçok enzimin çalışabilmesinde, kompleman sisteminin düzenlenmesinde ve hücrelerarası iletişimin sağlanmasında önemli katkıları olan, fosfogliserid yapısındaki glikosilfosfatidilinositol sentezindeki sorunlarından kökenlidir.[1] Nörolojik belirtiler sendromun fenotiplerindeki temel bulguları oluştururlar; bunlara eklenen çok sayıdaki anomalilerin yeri, sayısı ve gücü farklıdır.[2][3]
Beyin ve serebellum gelişiminin yetersizliğine ve bazı bölümlerinin doğumsal eksikliğine bağlı psikomotor gelişme geriliği ve sonuçları izlenir. Hipotoni, tremor, spastik görünüm, patolojik refleksler ve epileptik ataklar nörolojik bulguların başında gelir.[2][3]
Fenotipler
MCAHS1 sendromu
Nörolojik bulgulara eşlik eden bulgular izlenir. Yenidoğan bebeklerde makrosomi saptanır. Bebeklerin büyük çoğunluğu 3 yaşından önce kaybedilir; ölü doğumlar olabilir.[2][3][4] Kaba bir yüz yapısı, hipertelorizm, nistagmus, kulak malformasyonları belirgindir. Burun yayvan, filtrum uzundur. Dudaklar incedir. Altçene küçüktür (mikrognati). Çukur bir damak ve yarık damak saptanır.[2][3]
Kardiyovasküler sistemi, üriner sistemi ve sindirim sistemini ilgilendiren çok sayıda anomali vardır:[2][3]
- Kalpte atrial septum defekti, foramen ovale açıklığı ve ductus arteriosus kalıntısı vardır.
- Anal stenoz (anüs darlığı), açılmamış anüs (imperfore anüs) sindirim kanalında saptanan başlıca anomalilerdir.
- Böbreklerde hidronefroz saptanır.
- Parmaklarda distal segment hipoplazisi belirlenir.
MCAHS2 sendromu
Psikomotor gerilik ileri düzeylerdedir.[5] Temel nörolojik bulgulara ek olarak, tabloyu ağırlaştıran “epileptik ensefalopati” bulunur.[6] Bebeklik çağı ölümleri olabilir.[4] Bazı bebeklerde makrosomi saptanabilir; ilerleyen dönemlerde aşırı gelişme bulgularıyla karşılaşılabilir. Boyun kısa, oksipital çıkıntı belirgindir. Bıngıldakların bir bölümü açıktır. Yüz yapısı kabadır; hipertelorizm, basık bir burun sırtı ve kaba kulak yapısı izlenir. Görme sorunları ve işitme sorunları sorunları yaşarlar. Ağız küçük ve üçgen biçimindedir. Damak çukuru derindir. Altçene küçüktür (mikrognati). Dişeti büyümelerinin yanı sıra küçük ve mineleri benekli dişler saptanır. Mikropenis, eklem kontraktürleri, tırnaklarda hipoplazi belirgin bulgulardır.[2][3]
MCAHS3 sendromu
Bebeklerin bazılarında saptanan makrosomi çok hafiftir. Öteki fenotiplerden farklı olarak, klinik belirliler daha geç (ilk yaşı aldıktan sonra) ortaya çıkar. Boyun kısa, oksipital çıkıntı belirgindir. Bıngıldakların bir bölümü açıktır.[2]
Bu sendroma özgü temel nörolojik bulgulara ek olarak çok sayıda farklı bulgular saptanır;[3][7]
- Asimetrik ve brakisefali yapısında, şakaklardan basılmış gibi bir izlenim veren kafatası vardır; alın yüksektir.
- Gözlerde strabismus ve nistagmus izlenir.
- Basık ve kısa bir burun altında uzun ve derin bir filtrum bulunur.
- Damak çukurdur. Kesici dişlerde eksiklikler vardır.
- Kalp kasını etkileyen restriktif kardiyomyopati saptanır.
- Meme uçları içe dönüktür.
- Kan alkalin fosfataz düzeyleri düşük, kalsiyum düzeyi yüksektir. Bu nedenle ortaya çıkan hiperkalsüri (kalsiyumun idrarla atılması) ve metastatik kalsifikasyon (özellikle nefrokalsinoz) izlenir; zamanla osteoporoz gelişir.
- Böbrek kistleri ve üreter anomalileri görülür.
- Kemik yaşı geridir. Ulnalar kısa, femur boynu uzun ve geniştir.
Kaynakça
- Paulick MG, Bertozzi CR. The glycosylphosphatidylinositol anchor: a complex membrane-anchoring structure for proteins. Biochemistry, 47(27):6991-7000, 2008
- Maydan G, Noyman I, Har-Zahav A, et al. Multiple congenital anomalies-hypotonia-seizures syndrome is caused by a mutation in PIGN. Journal of Medical Genetics, 48: 383-389, 2011
- Fleming L, Lemmon M, Beck N, et al. Genotype-phenotype correlation of congenital anomalies in multiple congenital anomalies hypotonia seizures syndrome (MCAHS1)/PIGN-related epilepsy. American Journal of Medical Genetics, 170A: 77-86, 2016
- Belet S, Fieremans N, Yuan X, et al. Early frameshift mutation in PIGA identified in a large XLID family without neonatal lethality. Human Mutation, 35: 350-355, 2014
- Kvarnung M, Nilsson D, Lindstrand A, et al. A novel intellectual disability syndrome caused by GPI anchor deficiency due to homozygous mutations in PIGT. Journal of Medical Genetics, 50: 521-528, 2013
- Kato M, Saitsu H, Murakami Y, et al. PIGA mutations cause early-onset epileptic encephalopathies and distinctive features. Neurology, 82: 1587-1596, 2014
- Nakashima M, Kashii H, Murakami Y, et al. Novel compound heterozygous PIGT mutations caused multiple congenital anomalies-hypotonia-seizures syndrome 3. Neurogenetics, 15: 193-200, 2014