Hipoplazi
Hipoplazi, bir organın yetersiz gelişme nedeniyle doğumsal olarak küçük kalmasıdır. Organ, tüm anatomik özelliklerini taşır, fizyolojik işlevlerini yapabilir. Atrofi, hipertrofi ve hiperplazi hipoplazinin karşıtı olan kavramlardır; bu olguların tümü edinseldir. Hipoplazi kavramına en yakın olan olgu aplazi olgusudur; hipoplazi ve aplazi doğumsal (konjenital) patolojilerdir.[1][2][3][4]
İlgili Kavramlar
- Atrofi: normal büyüklükteki bir organın sonradan küçülmesidir (edinseldir).[1][3][4]
- Hipertrofi: fiziksel streslerden etkilenen hücrelerin metabolizmaları artar, hacimleri genişler ve bu hücrelerin oluşturduğu doku ve organlar büyür; hücre sayısında artış yoktur (örnekler: haltercilerin kaslarının irileşmesi, hipertansiyonda yükü artan kalpte görülen büyüme).[1][3][4]
- Hiperplazi: hücrelere, daha çok üretmeleri ve aşırı çoğalmaları yönünde gelen uyarıların etkisiyle sayıları artar, bu hücrelerin oluşturduğu doku ve organlar büyür. Genellikle hormonal streslerin sonucudur.[1][3][4]
- Aplazi (aplasia): bir organın doğumsal yokluğudur; organın taslağı oluşmamıştır ya da oldukça küçük ve bozuk yapıdadır. Hipoplazinin çok güçlü bir türüdür. Çeşitli organların hipoplazilerini içeren çok sayıda sendrom vardır.[1][3][4]
- Agenezis: bir organın doğumsal yokluğudur (organın taslağı bile oluşmamıştır).[1][3][4]
Hipoplazi örnekleri
Beyin ve beyincik hipoplazileri: Dyskeratosis congenita, Pontocerebellar hipoplazi, Zaki-Gleeson sendromu, Gillespie sendromu.[1][5]
Böbrek hipoplazisi: Papillorenal sendrom, Smith-Lemli-Opitz sendromu, Finley-Marks sendromu, Cenani-Lenz sendromu.[1][6]
Timus hipoplazisi: DiGeorge sendromu.[1][7]
Çene hipoplazileri:
- Altçene hipoplazisi (Aglossia-adactylia, Agnathia-otocephaly kompleksi, Auriculocondylar sendrom, Glossopalatine ankylosis sendromu, Hallermann-Streiff sendromu, Mandibulofacial dysostosis, Treacher Collins-Franceschetti sendromu, Mandibulofacial dysostosis sendromları, Yarık damak sendromu, Williams sendromu).[8][9]
- Üstçene hipoplazisi (Aarskog-Scott sendromu, Beckwith-Wiedemann sendromu, Cerebro-costo-mandibular sendrom, Cockayne sendromu, CPLS sendromu, Craniosynostosis, Down sendromu, Frontonasal displazi, Mandibulofacial dysostosis sendromları, Maxillofacial dysostosis, Meier-Gorlin sendromu, Nablus maske yüz sendromu, Nager sendromu, Oral-Facial-Digital sendrom, Turner sendromu.[8][9]
Diş hipoplazileri: Bosma arini mikroftalmi sendromu, Cranioectodermal dysplasia , Craniofacial microsomia, Gorlin-Chaudhry-Moss sendromu, Heimler sendromu, Scheuthauer-Marie-Sainton sendromu, Treacher Collins-Franceschetti sendromu.[8][9]
Dil hipoplazisi: Aglossia-adactylia sendromu, Craniofacial microsomia, Hanhart sendromu, Hypoglossia, Hypoglossia-hypodactilia sendromu.
Kaynakça
- Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- Goldblum JR, McKenney JK, Lamps LW, Myers JL. Rosai and Ackerman's Surgical Pathology. 11th edt., Elsevier, Philadelphia, 2018
- Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019
- Tahsinoğlu M, Çöloğlu AS, Erseven G. Dişhekimleri için Genel Patoloji, Altın Matbaacılık, İstanbul, 1981
- Namavar Y, Barth PG, Kasher PR, et al. Clinical, neuroradiological and genetic findings in pontocerebellar hypoplasia. Brain, 134: 143-156, 2011
- Nishimoto K, Iijima K, Shirakawa T, et al. PAX2 gene mutation in a family with isolated renal hypoplasia. Journal of American Society of Nephrology, 12: 1769-1772, 2001
- Demczuk S, Levy A, Aubry M, et al. Excess of deletions of maternal origin in the DiGeorge/velo-cardio-facial syndromes: a study of 22 new patients and review of the literature. Human Genetics, 96: 9-13, 1995
- Gorlin RJ, Cohen MM Jr, Hennekam RC. Syndromes of the Head and Neck. 4th ed., Oxford University Press, New York, 2001
- Hennekam LR, Krantz ID, Allansonb IJ. Gorlin's Syndromes of the Head and Neck. Oxford University Press, Oxford, 2010
Online kaynaklar
- Online Mendelian Inheritance in Man: An Online Catalog of Human Genes and Genetic Disorders16 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Gene Reviews15 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Genetics Home Reference4 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD)27 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- WebPath: Pathology images and text for medical education3 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.