Orsonwelles
Orsonwelles, Linyphiidae familyasına mensup örümcek cinsidir. Bilinen 13 türünün tamamı Hawaii Adaları'na endemiktir. Her bir tür yalnızca tek bir adada dağılım gösterir. 2002 yılında Gustavo Hormiga tarafından keşfedilen cinsin adı, Orson Welles'e atfen verilmiş olup Hormiga tarafından keşfedilen türlerin adı da Welles'in yönettiği film ve radyo çalışmaları veya bu çalışmalarda canlandırdığı karakterlere atfen verilmiştir.
Orsonwelles | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Hormiga, 2002 | ||||||||||||||||||||
Tanımlama
Orsonwelles cinsindeki örümceklerin dişi bireylerindeki vücut uzunluğu 8,06-14.07 mm, erkek bireylerindeki vücut uzunluğu ise 6,2-11,35 mm arasındadır. Kaydedilen bireyler arasında en büyük vücuda sahip tür Orsonwelles malus'a aittir. Orsonwelles, Linyphiidae familyasının bilinen en büyük türlerini içermektedir. Bireylerin boyutlarının bu derece büyük olması, ada devleşmesine örnek oluşturur.[1] Karapaks ve ophistosoma kısımları koyu kahverengi ya da gri renktedir ve karapaksın ortasından aşağı doğrı inen bir şerit bulunur. Oval biçimindeki ophistosomanın sırt kısmında leke veya zikzak şeklindeki işaretler de görülebilmektedir.[2]
Türler
Günümüzde Orsonwelles cinsi altında sınıflandırılan türler ilk defa 1900 yılında, Fransız doğa bilimci Eugène Simon tarafından keşfedilerek Labulla cinsi altında Labulla torosa ve Labulla graphica adlarıyla tanımlandı.[3] 2002'de, George Washington Üniversitesi öğretim üyelerinden Gustavo Hormiga tarafından keşfedilen yeni türler, Simon tarafından keşfedilen iki tür ile birlikte (Orsonwelles'in maskülen isim olması sebebiyle torosa ve graphica sırasıyla torosus ve graphicus adını aldı) Orsonwelles olarak adlandırdığı yeni bir cins altında tanımlandı. Cins adı, Orson Welles'e atfen verildi ve Hormiga tarafından tanımlanan türler de, Welles'in yönettiği veya yer aldığı sinema veya radyo çalışmalarının adlarına veya Welles'in bu yapımlarda canlandırdığı karakterlere atfen adlandırıldı.[4] Cinse mensup türlerin tamamı tek bir adaya endemik olup; Kauai'de altı, Oahu'da üç, Molokai'de iki ve son olarak Maui ile Hawaii'de birer tür dağılım göstermektedir.[5][6] Son olarak 1890'larda rastlanan O. torosus'un da, Hormiga'ya göre Kauai'ye endemik olduğu düşünülmektedir.[7]
Tür | Dağılım | Etimoloji[8] |
---|---|---|
Orsonwelles ambersonorum Hormiga, 2002 | Oahu | Welles'in yönettiği 1942 çıkışlı film The Magnificent Ambersons'a atfen |
Orsonwelles arcanus Hormiga, 2002 | Oahu | Welles'in yönettiği 1955 çıkışlı film Ölüm Raporu'na (Mr. Arkadin) atfen (Confidential Report olarak da bilinir; arcanus, Latincede "gizli" anlamına gelmektedir) |
Orsonwelles bellum Hormiga, 2002 | Kauai | Welles'in yönettiği 1938 çıkışlı radyo oyunu The War of the Worlds'e atfen (bellum, Latincede "savaş" anlamına gelmektedir) |
Orsonwelles calx Hormiga, 2002 | Kauai | Carol Reed'in yönettiği 1949 çıkışlı film Üçüncü Adam'da (The Third Man) Welles'in canlandırdığı karakter Harry Lime'a atfen (calx, Latincede "misket limonu", İngilizcede "lime" anlamına gelmektedir) |
Orsonwelles falstaffius Hormiga, 2002 | Maui | Welles'in yönettiği 1966 çıkışlı Chimes at Midnight filminde canlandırdığı Falstaff karakterine atfen |
Orsonwelles graphicus (Simon, 1900) | Hawaii | Graphicus, Latincede "bir resim ya da çizime ait olan" anlamına gelmektedir |
Orsonwelles iudicium Hormiga, 2002 | Kauai | Welles'in yönettiği 1962 çıkışlı film The Trial'a atfen (iudicium, Latincede "yargılama" ya da "mahkeme" anlamına gelmektedir) |
Orsonwelles macbeth Hormiga, 2002 | Molokai | Welles'in yönettiği 1948 çıkışlı film Macbeth'e atfen |
Orsonwelles malus Hormiga, 2002 | Kauai | Welles'in yönettiği 1958 çıkışlı film Touch of Evil'a atfen (malus, Latincede "şeytani" anlamına gelmektedir) |
Orsonwelles othello Hormiga, 2002 | Molokai | Welles'in yönettiği 1952 çıkışlı film Othello'ya atfen |
Orsonwelles polites Hormiga, 2002 | Oahu | Welles'in yönettiği 1941 çıkışlı film Yurttaş Kane'e (Citizen Kane) atfen (polites, Yunancada "yurttaş" anlamına gelmektedir) |
Orsonwelles torosus (Simon, 1900) | Kauai | Torosus, Latincede "kaslı" ya da "etli" anlamına gelmektedir |
Orsonwelles ventus Hormiga, 2002 | Kauai | Welles'in yönettiği tamamlanamamış film The Other Side of the Wind'e atfen (ventus, Latincede "rüzgâr" anlamına gelir) |
Sınıflandırma
Orsonwelles, dünya geneline yayılmış olan Linyphiidae familyasına mensuptur.[6]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Hormiga 2002, s. 377.
- Hormiga 2002, ss. 381-384.
- Simon, Eugène (1900). Arachnida (İngilizce). II. Londra: Royal Society. ss. 443-519. Bilinmeyen parametre
|kitap=
görmezden gelindi (yardım) - Hormiga 2002, s. 388.
- Hormiga 2002, s. 378.
- Hormiga, Gustavo; Arnedo, Miquel; Gillespie, Rosemary G. (2003). "Speciation on a Conveyor Belt: Sequential Colonization of the Hawaiian Islands by Orsonwelles Spiders (Araneae, Linyphiidae)". Systematic Biology (İngilizce). 52 (1). ss. 70-88. doi:10.1080/10635150390132786.
- Hormiga 2002, s. 391.
- Hormiga 2002, s. 369-448.
- Hormiga, Gustavo (2002). "Orsonwelles, a new genus of giant linyphiid spiders (Araneae) from the Hawaiian Islands" (PDF). Invertebrate Systematics (İngilizce). Cilt 16. ss. 369-448. Bilinmeyen parametre
|biçem=
görmezden gelindi (yardım)
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Orsonwelles ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Dünya Örümcek Katalogu'nda Orsonwelles4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- George Washington Üniversitesi'ndeki Hormiga Laboratuvarı (İngilizce)