Osman Nuri Eyüboğlu

Osman Nuri Eyüboğlu (1881, Maçka, Trabzon, Osmanlı İmparatorluğu - 8 Mart 1941, Trabzon, Türkiye), Türk fotoğrafçı, gazeteci, matbaacı, kartpostal editörü ve yazar.[1] Trabzon'daki İkbâl Matbaası'nın ve aynı isimli derginin kurucusu olmasıyla[2] ve Karadeniz bölgesindeki birçok yerleşim biriminin fotoğrafını çekmesiyle bilinir.[3] Hayatı boyunca kartpostal editörlüğüyle de uğraşan Eyüboğlu, Trabzon ve çevresine ilişkin 500'den fazla kartpostal basmış ve 50 kitap çıkarmıştır.[4]

Osman Nuri'nin hazırladığı renkli kartpostalda tasvir edilen Değirmendere Köprüsü

Hayatı

Osman Nuri Eyüboğlu, 1881'de Eyüboğulları ailesinde Maçkalı Hasan Efendi'nin oğlu olarak Trabzon'da dünyaya geldi. İlköğretimi Trabzon'da tamamlayan Eyüboğlu, Trabzon İdadisi'nden mezun oldu.[5] 1901'de İkbâl Matbaasını kurdu ve Feyz gazetesinin devamı niteliğindeki İkbâl gazetesini basmaya başladı. Türkiye'nin millî mücadele döneminde Hürriyet ve İtilaf Fırkası'nın desteklemesiyle yayına devam edebilen gazete, o dönemde aynı aileden Hayri Eyüboğlu tarafından çıkarılmış ve fırkanın etkisi altında kalmıştır.[6] Osman Nuri ayrıca bir tarih kütüphane kurmuş ama bu uzun ömürlü olmamıştır.[7] Eyüboğlu 1912'de İkbâl gazetesinin yan yayını olarak bir mizah dergisi de çıkarmıştır.[8] 1918 yılında İkbâl gazetesinin yönetiminin devralan Eyüboğlu, 1935 yılında gazetenin adını Olcay (kızının adı[9]) olarak değiştirmiştir.[10][11] Matbaa malzemeleri ve makine satışıyla da ilgilenmiş, 8 Mart 1941'deki ölümüne kadar matbaacılık yapmaya devam etmiştir.[12] Ölümüyle beraber matbaayı oğlu Basat Eyüboğlu devralmıştır. 1970'te matbaanın başına Osman Nuri'nin diğer oğlu Mete Eyüboğlu geçmiş ve öldüğü 1988'e kadar matbaanın yöneticiliğini yapmıştır. Sonraki 5 yıl kapalı kalan matbaa, 1993'ten beri Mete Eyüboğlu'nun oğlu İsmet Eyüboğlu tarafından işletilmektedir.[13] İsmet Eyüboğlu'na göre, Osman Nuri Eyüboğlu'nun çoğu arşivi I. Dünya Savaşı döneminde Ruslar tarafından kaçırılmıştır.[14]

Kişisel hayatı

Efendi lakabıyla anılan Eyüboğlu, evli ve 8 çocuk babasıydı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "History of Photography in Turkey". turkishculture.org. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  2. Albayrak, Hüseyin (2008). Trabzon milli eğitim tarihi. T.C. Trabzon Valiliği. s. 198. ISBN 9759522470. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  3. Dizman, İbrahim (2008). Denize düşen dağ: Ordu. Heyamola Yayınları. s. 146. ISBN 9789756121702. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  4. Ak, Seyit Ali (2001). Erken cumhuriyet dönemi Türk fotoğrafı: 1923-1960. Remzi Kitabevi. s. 134. ISBN 9751407842. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  5. Bal, Mehmet Akif (2005). Osmanlıdan Cumhuriyete Trabzonlu simalar ve Trabzon'un köklü aileleri. Mehmet Akif Bal. s. 79. ISBN 9750045106. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  6. Akbal, İsmail (2008). Milli Mücadele döneminde Trabzon'da muhalefet. Serander. s. 29. ISBN 9944374032. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  7. Çapa, Mesut (2004). Yirminci yüzyıl başlarında Trabzon'da yaşam. Serander. s. 221. ISBN 9759758970. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  8. Albayrak, Hüseyin (2010). Dünden bugüne Trabzon basını, 1869-2009. Trabzon İli ve İlçeleri Eğitim Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı. s. 140. ISBN 9757871273. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  9. "Cumhuriyetin tanığı matbaa, Trabzon'da faaliyette". gunebakis.com.tr. 19 Mayıs 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  10. Bakırezer, Demirer, Güven, Yücel (2009). Trabzon'u Anlamak. İletişim Yayınları. s. 308. ISBN 9750506480. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  11. [[Kebikeç İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi]]. Kebikeç Yayınları. 1995. s. 167. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020. URL–vikibağı karışıklığı (yardım)
  12. Bal, Mehmet Akif (2007). Trabzonlu ünlü simalar ve Trabzon'un ünlü aileleri. Çatı Yayınları. s. 322. ISBN 9758845306. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  13. "Cumhuriyetin tanığı matbaa". cnnturk.com. 19 Mayıs 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
  14. "Cumhuriyetin tanığı matbaa, Trabzon'da faaliyette". linehaber.com.tr. 19 Mayıs 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2020.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.