Osmanlı döneminde Kıbrıs'a Türk göçü
Osmanlı döneminde Kıbrıs'a Türk göçü veya Osmanlı döneminde Türklerin Kıbrıs'a yerleştirilmesi, Kıbrıs'ın fethinin ardından başlayan ve Osmanlı Devleti tarafından desteklenen, Türklerin Kıbrıs'a göçü.
Arka plan
Osmanlıların Kıbrıs'ı fethi sırasında, köylerde yaşayanlar evlerini terk edip dağlara kaçtı. Savaş bitince bazıları köylerine geri dönerken, bazıları Venediklilerle İtalya'ya göç etti. 1572 yılında yapılan incelemelerde toplam 76 köyün terk edildiği ortaya çıktı. Dönemin ikinci beylerbeyi Sinan Paşa, padişah II. Selim'e adanın topraklarının tarıma elverişli olduğunu ve bu nedenle adaya Türklerin bir an önce yerleştirilmesi gerektiğini söyledi. Bu öneriyi yerinde bulan II. Selim, 21 Eylül 1571 tarihinde Türklerin adaya yerleştirilmesini emreden bir ferman çıkardı. Bu fermanın kopyaları Karaman, Mersin, Yozgat, Alanya ve Antalya kadılarına gönderildi.
Göç
Göçün büyük bir kısmı birkaç yıl içinde tamamlansa da 18. yüzyılın ortalarına kadar göç devam etti. İstanbul'daki Başbakanlık Arşivi 1572 yılında göç edenlerin sayısını 1689 olarak vermektedir. Mevkufat Defteri ise 1572'de göç veren bölgeleri ve aile sayılarını şu şekilde vermektedir:
| Bölge | Göç eden aile sayısı |
|---|---|
| Aksaray | 225 |
| Beyşehir | 262 |
| Seydişehir | 202 |
| Endügi | 145 |
| Develihisar | 197 |
| Ürgüp | 64 |
| Koçhisar | 88 |
| Niğde | 172 |
| Bor | 69 |
| Ilgın | 48 |
| Ishaklı | 87 |
| Akşehir | 130 |
| Toplam | 1689 |
Bu bölgelerin tamamı Orta Anadolu'dadır. Bu dönemde Kıbrıs'a pek çok Yörük gelmiştir. 777 aile ise gönüllü olarak Kıbrıs'a göç etmiştir.
Göç edenlerin tamamı iyi huy kontrolünden geçmiştir. Ayrıca gelecekteki iyi huylu davranışları için bir de kefil göstermeleri istenmiştir.
Göç edenlerin sadece mesleklerini icra etmelerine izin verilmiştir. Buna göre bir çiftçi, çiftçilikten başka bir işle uğraşamıyordu.
1581 yılında kadar göç eden aile sayısı 8000'e çıkmıştır; fakat planlara göre bu sayının 12,000 olması gerekmekteydi. İçel, Yozgat, Kadirli, Antalya, Halep ve civar bölgelerden de göç edenler olmuştur. Halep'ten göç eden aile sayısı yaklaşık 200'dür.
Kaynakça
- Gazioğlu, Ahmet C. (1990). The Turks in Cyprus: a province of the Ottoman Empire (1571-1878). K. Rüstem. ss. 74-78.