Pars Roket Grubu
Pars Roket Grubu veya Pars Roket Takımı 2012 yılının Haziran ayında kurulmuş beş alt ekipten oluşan[1] yüksek güç roketçiliği topluluğudur.
İstanbul Teknik Üniversitesi’nin birçok mühendislik bölümünden gönüllü öğrencilerden oluşur. Tripoli Seviye 2 Roketçilik Serfitikası sayesinde Türkiye’de fırlatılabilen en güçlü roket motorlarını kullanabilme yetkisine sahip tek sivil oluşumdur. Pars’ın ana amaçları Türkiye’de ilkokuldan üniversiteye kadar roketçilik alanında bir bilinç oluşturmak, özgün görev tanımları için roket alt sistemlerini tasarlamak ve üretmektir.[2] Pars Roket Grubu kendi özgün motor kovanını üretmiş, yerli tasarım fırlatma rampasını ve motor test standını inşa etmiştir. Birçok roketin sistem tasarımını gerçekleştirmiş ve raporlama faaliyetlerini yapmıştır. Roketçilik yönetmelikleri alanında 450 sayfadan fazla Türkçe kaynak oluşturarak TBMM’ye göndermiştir. Türkiye’de ateşlenen ilk hibrit roket motorunu tasarlamış ve üretmiştir. Ülke çapında çeşitli etkinliklere katılmış olan ekip ayrıca her yıl NASA ve SpaceX’in sponsoruğunda Experimental Sounding Rocket Association kurumu tarafından düzenlenen Üniversiteler Arası Roket Mühendisliği Yarışması’a katılmaktadır.[3] Pars Roket Grubu 2016 yılının haziran ayında gerçekleşen yarışmada katıldığı kategoride MIT ve Yale gibi üniversitelerin de bulunduğu 44 takım arasından dünya 6.sı 5 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. olmuştur.[4]
Sivil roketçilik
Yönetmelik alanında çalışmalar
Türkiye'de herhangi bir sivil yönetmelik bulunmaması nedeniyle PARS üyeleri dünya çapındaki roketçilik sivil yönetmelikleri inceleyerek 450 sayfalık bir belge oluşturdu. Bu doküman TBMM'ye bir önerge olarak sunuldu, bu konudaki çalışmalar halen sürüyor.[5]
Tripoli serfitikası
Roketçilik faaliyetlerini düzenleyen uluslararası kuruluş Tripoli Rocketry Association, roket motorlarının üretim, kullanım ve temin edilmesi konusunda bazı kurallara sahip. Roket motorlarını kullanma yetkilerini kazanmak için adayların yazılı sınavlar ve fırlatma testlerini başarıyla tamamlamaları gerekiyor. PARS Roket Grubu kurucu üyelerden Nazmi Erdi Coşkunpınar İtalya’da 1. seviye, Amerika Birleşik Devletleri’nde de 2. seviye sertifikası için gerekli fırlatmaları gerçekleştirerek, 18 Ağustos 2012 tarihinde Türkiye'de bu sertifikaya sahip olan ilk kişi oldu.[2][6]
Tecrübe projesi
Türkiye'nin ilk roket akademisi olan Pars Roket Akademi’sini kuran ekip öncelikli olarak liselerde 2 günlük roketçilik eğitimi vererek çalışmalarına başlayıp sonrasında ilkokullarda eğitime geçmeyi planlıyor.[1]
Yarışmalar
IREC
İlki 2006 yılında yapılan IREC, ana sponsorluğu NASA ve SpaceX tarafından gerçekleştirilen dünyanın en büyük roketçilik yarışmasıdır. Yarışma Basit ve Gelişmiş olarak iki kategoriye sahip. Basit kategoride öğrencilerin ürettiği katı yakıtlı motorlar haricindeki itki sistemleri satın alınmak zorunda, gelişmiş kategoride yarışmak için öğrencilerin kendi itki sistemlerini geliştirdikleri roketlerle 3-7 km arasında belirledikleri yüksekliğe ulaşmaları gerekiyor. Amerika Birleşik Devletleri'nin ev sahipliği yaptığı yarışmada kazanan takımlar sunumlar, güvenlik analizleri, özgün üretim oranı, roket performansı, faydalı yük fonksiyonları ve profesyonellik konularında jüri tarafından yapılan puanlamayla belirleniyor.[7] Pars Roket Grubu ülkemizden “ Advanced (Gelişmiş) “ kategoride ilk kez katılım gösteren takım olmuştur.[3]
Fuarlar
Türkiye İnovasyon Haftası
2014 yılında Gaziantepte gerçekleşen etkinlikte İnovasyon, Tasarım, Bilim, Teknoloji, Kent, Marketing, AR-GE, Eğitim, İş Dünyası ve Enerji konularında dünyaca ünlü liderler, CEO'lar, uzmanlar ve akademisyenler 3 gün süresince konferans ve paneller de bir araya geldi. Pars Roket Grubu üyeleri Kaan Özen (Mekanik Tasarım Sorumlusu) ve Erdi Coşkunpınar (Takım koordinatörü) 25 dakikalık bir sunumla etkinlikte yer aldı.[8][9]
Ar-ge çalışmaları
İlk yerli deneysel kovan
Roket tasarımı konusunda temel bir altyapı oluşturmak, bu altyapıdan yararlanarak yeni ve daha gelişmiş roketler tasarlamak için atılan ilk adımdır. Motor, uluslararası “E tipi roket motorları”nın standartlarına uygun olarak imal edilmektedir.[10]
Test standı
2015 yılında TOTOMAK'tan aldığı güçlü destek sayesinde üretimlerine büyük bir ivme kazandıran ekip daha önceden tasarım çalışmalarını yaptığı test standına olan ihtiyacını arttırmıştı. Yapılan çalışmaların test edilmesi amacıyla test standının entegrasyonu tamamlandı, üretimlere devam edildi. Hibrit roket motorlarının ana testlerinden birisi olan soğuk akış testini başarıyla gerçekleştiren ekip bir sonraki test prosedürünü yani Hot Fire Test'i uygulayabilmek için standı tamamladı. Kullanılan test standı sayesinde elde edilen veriler tasarlanan motorun Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılmak üzere kaydediliyor.[5]
Fırlatma rampası
Roketlerin fırlatılma işlemlerinde ihtiyaç duyulan rampayı kendi bünyesinde tasarlayan ekip üretimini gerçekleştirdiği Türkiye’nin ilk sivil roket Fırlatma rampasını kullanmaya başladı. Fırlatılan roketlerin rampaya bağlanan kızak parçası üç boyutlu yazıcılar ile üretiliyor.[5][11]
Hibrit roket motoru
Pars roket takımı kendi tasarımı ve üretimi olan hibrit roketin ateşlemesini 07.06.2015 tarihinde gerçekleştirdi. Türkiye’deki ilk hibrit roket motoru ateşlemesini gerçekleştiren ekip ölçümlerde yüksek itki değerlerine ulaştı. İkinci başarılı test aynı test standında 8 Haziran 2015’te gerçekleştirildi.[12]
Hibrit roketler konusundaki başarılı isim Dr. Arif Karabeyoğlu’yla da düzenli toplantılar gerçekleştiren Pars Roket Takımı yetkilileri Hibrit motor projelerindeki ilerlemelere profesyonel geribildirimler almayı amaçlıyor.[5]
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 31 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 28 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.