Revvadiler
Revvadiler, 955-1071 yılları arasında Güney Azerbaycan'da hüküm sürmüş Arap[1] asıllı Kürtleşmiş[2][3][4][4][5] hanedan. Revvadiler'in merkezi önce Erdebil iken, sonraları Tebriz olarak değişmiştir.
Kökenleri
Revvadiler aslen Yemenli Arap Ezd kabilesine mensupturlar, sonradan Kürtleşmişlerdir.[1][6] Abbasi Halifesi tarafından 758 senesinde Basra'dan alınarak Azerbaycan'a yerleştirilmişlerdir. Revvad b. Müsenna el-Ezdî'yi, Azerbaycan valisi güvenliği sağlama amaçlı Tebriz civarında vazifelendirmiştir.[1] Daha sonra onun soyundan gelen torunları 8. ve 9. yüzyıllarda Abbasiler'in Tebriz valisi olarak vazife yapmışlardır. Revvadiler, 10. yy'ın başından itibaren Azerbaycan'da baskın hale gelen Kürt varlığıyla özellikle Hezbani aşiretiyle karışmışlar ve giderek Kürtleşmişlerdir.[1]
Tarihi
Salariler egemenliğinin zayıfladığı dönemde güç kazanan Tebriz, Maraga ve Ahar hâkimi Ebülhica bin er-Revvad, 981 yılında sonuncu Salari hükümdarı İbrahim bin Merzban'ı tahttan indirerek Revvadiler devletini kurmuştur.
1054 yılında Sultan Tuğrul Bey'in öncülüğünde Güney Azerbaycan'a akın eden Büyük Selçuklu Devleti ordusu, Tebriz'e kadar ilerlemiştir. Rakibi karşısında zayıf düşen Revvadi hükümdarı Ebu Mensur Vehsudan, Tuğrul Bey’in hâkimiyetini kabul etmiş ve adına hutbe okunmasını emredip, sultana değerli hediyeler vermiştir.[7] Revvadilerin hakimiyetine Malazgirt Savaşı'ndan sonra son verildiği ve bu tarihten sonra Revvadiler hakkında bilgi bulunmadığı belirtlilir.[1]
Revvadi hükümdarları
- Muhammed Hüseyin (?-951)
- I. Hüseyin (955-988)
- I. Memlan (988-1000)
- II. Hüseyin (1000-1019)
- Vehsudan (1019-1054)
- Ebu Nasr II. Memlan (1054-1071)
Kaynakça
- TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, sayfa: 36
- Misbah Islam, Decline of Muslim States and Societies, Xlibris Corporation, 2008, ISBN 978-1-4363-1012-3, sf. 423. 2 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Şerefhan Bitlisi The Sharafnam̂a Rawwadi Kurds.. 2 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mehrdad R. Izady The Sharafnam̂a, or, The history of the Kurdish nation, 1597 "Rawwadi Kurds.." 3 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ian Richard Netto, Encyclopaedia of Islam "There was a succession of Kurdish dynasties such as ... Rawwadids of Tabriz and Azerbayjan" 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Prof. Dr. Ramazan Şeşen, 20:44'ten itibaren, https://www.youtube.com/watch?v=KM_dn6MD0Dk 27 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Revvadiler devleti". azerbaijans.com. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2014.
Dış bağlantılar
- Rawwadids14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Encyclopaedia of Islam.
- List of Rawadid Rulers