Sübhanallah
Subhan'Allāh (Arapça yazılışı: سبحان الله); Türkçeye sıklıkla "Allah münezzehtir" şeklinde çevirilen, Türkçe diziliş ile "Allah Subhan'dır" anlamında olan Arapça bir ifadedir. İfade, Subhan ve Allah kelimelerinin birleşiminden oluşur.
İslam'da Tanrı |
---|
dizisinin bir parçası |
|
Subhan/سبحان kelimesi Arapça S-B-H(س ب ح) kökünden türer. Kök anlamı; (batmadan, üzerinde)yüzmek, ileriye yuvarlanmak, hızla uzaklaşmak, hızlı olmak anlamındadır.[1][2]
Kuran'da birçok ayette, bu kökten türemiş birkaç farklı anlamda olan kelimeler bulunmaktadır.[3] Örneğin;
(Enbiyâ-33) كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ... / ...kullun fî felekin yesbehûn(e) / ...her biri bir yörüngede yüzmekte(dir).
(Kalem-28) لَوْلَا تُسَبِّحُونَ... / ...levlâ tusebbihûn(e) / niçin tesbih etmiyorsunuz?... (niçin Mutlak-Üstünlüğünü aklınıza getirmiyorsunuz?)
(Kalem-29) ...قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا / Kâlû subhâne rabbinâ... / Rabbimiz Subhan'dır... dediler. (Sahibimiz Mutlak-Üstün 'dür dediler.)
Hadis'lerde ise Subhanallah ifadesi; "Allah'ın tüm olumsuz sıfatlardan uzak bilinmesi" şeklinde açıklanmaktadır.
Eski Türk meallerinde, örneğin Karahanlılar Türkçesi ile yapılan meallerde Subhanallah ifadesi; Arıg Allah olarak çevrilmiştir.[4]
Kazakça'da ise "Pak Allah" ifadesi ile çevrilmektedir.[5]
Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda, Subhan kelimesi;
Sıfat olarak: tüm olumsuz sıfatlardan uzak olan, soyutlanmış, tertemiz, pak, arınık, mutlak-mükemmel, mutlak-üstün
Fiil olarak: tüm olumsuz sıfatlardan uzak olarak kabul etmek, soyutlamak, tertemiz bilmek, paklamak, arındırmak, şanını yüceltmek
gibi anlamlara sahiptir.
Dolayısı ile, Subhan'Allāh ifadesinin en yakın Türkçe kelime karşılığı Allah Kusursuz[dur], Allah Arınık[tır] veya Allah Mutlak-Üstün[dür] şeklinde verilebilir.
Yine Subhan kelimesinin köken anlamı dikkate alındığında, İslam felsefesinde tüm ilahilik(tanrısal) güçleri birleyen Allah kavramının soyutluğunu ifade etmek için kullanıldığı görülür. Bu anlamı ile Subhan'Allāh ifadesi; Allah kavramına somutluktan uzak, mutlak bir soyutluk atfeden felsefi bir yaklaşımdır.
Kaynakça
- Kur'an Sözlüğü, John Penrice, İşaret Yayınları (Sf.140)
- Dictionary of The Holy Quran, Malik Ghulam Farid, Islam International Publication Ltd.(Sf.376)
- http://corpus.quran.com/qurandictionary.jsp?q=sbH
- http://turkbilimi.com/?tag=kuran-meali%5Bölü/kırık+bağlantı%5D
- Субхән'Аллаһ Kazakça Vikipedi