Süleyman Cihan
Süleyman Cihan, (d. 1947, Hülükuşağı, Ovacık, Tunceli - ö. 30 Temmuz 1981, Kadıköy, İstanbul [resmî] / 22 Eylül 1981, İstanbul [iddia]) Kürt[5] komünist devrimci. Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'in 2. Genel Sekreteri.
Süleyman Cihan | |
---|---|
Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist Genel Sekreteri | |
Görev süresi Şubat 1981 - 22 Eylül 1981 | |
Yerine geldiği | İbrahim Kaypakkaya[1] |
Yerine gelen | Kazım Çelik[2] |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1947 Hülükuşağı, Ovacık, Tunceli |
Ölüm | 30 Temmuz 1981 (34 yaşında) (Resmi) 22 Eylül 1981 (34 yaşında) (Tahmini)[3] İstanbul (resmi olarak Kadıköy)[4] |
Ölüm nedeni | İşkence (açıklanan adlı tıp raporuna göre) İntihar (resmi kayıtlara göre)[4] |
Partisi | Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist |
Mesleği | Öğretmen |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu |
Yaşamı
Erken dönemler
İlk ve ortaokulu Ovacık'ta bitiren Cihan, liseyi Elazığ'da okudu. Bu dönemlerde ilk başlarda THKP-C sempatizanı oldu lakin sonradan Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'e ilgi duymaya başladı. Ama Erim döneminde sol hareketin sönümlenmesiyle birlikte bağları koptu. 1974'te İstanbul'a geldi. Tunceli Kültür ve Dayanışma Derneği'ni kurdu ve başkanlığını yürüttü. Aynı yıl illegal mücadeleye katıldı.[6]
TKP/M-L dönemi
1974'te illegal mücadeleye girmesiyle Batı Anadolu Bölge Komitesi'ne seçildi. 1978'deki konferansta[not 1] örgütlenme komitesine seçildi ve Merkez Komitesi Siyasi Büro'suna seçildi. Şubat 1981'de ikinci konferans yapılır ve böylece TKP/M-L Genel Sekreteri seçilir.[6] Bu dönemde Cihan, "vur emri" ile aranmaktadır.[7]
Resmi iddia
29 Temmuz 1981'de Edirne'den İstanbul'a giderken tutuklanır.[8] 30 Temmuz 1981'de resmi kayıtlara göre örgüt hücresi olduğundan şüphelenen bir evin kontrolü için Kadıköy'e götürülür. Ama 6. kattan kendini atarak intihar eder.[4]
Ailesinin ve diğer kesimlerin iddiası
29 Temmuz'da tutuklanan Cihan, tutuklanmanın ardından 3 ay ağır işkenceli sorgulardan geçirilmiş ve öldürülmüştür.[9] Cesedini ise o daireye getirip kendileri aşağıya atmışlardır.
Tutulan belgelerde sahtecilik
Devlet belgeleri incelendikçe Süleyman Cihan'ın ölümü ile ilgili hazırlanan birçok belgenin sahte olduğu ortaya çıktı. Bunlardan birine örnek olarak dönemin 1. Şube Müdür Muavini Mehmet Ağar'ın imzayı 2. Şube müdürü olarak atması örnek verilebilir.[10]
Adli tıp raporunun açıklanması
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Cihan'ın otopsi raporunu, dosyasını, tıbbi bulgu ve diğer raporları inceleyerek 13 Nisan 2012'de bir rapor hazırladı. Bu rapor ile Cihan'ın falaka, Filistin askısı, elektrik işkencelerine maruz bırakıldığı ve apartmanın altıncı katından atılmadan önce öldürülmüş olduğu kanıtlandı:[11]
“ | Vücudun ön yüzündeki yaralanmaların yüksekten düşmeyle meydana gelmiş olması mümkün değil. Cihan'ın farklı zamanlarda, yüz, boyun, koltuk altları, el, kalça ve yanlarına dönük darbeler aldığı ve kaba dayağa maruz kaldığı söylenebilir. Yaralarından, falaka, elektik ve Filistin askısı işkencelerine de maruz kaldığı görülüyor. Ayrıca, ölümünden sonra yüksekten atıldığı da kesin. | „ |
Dipnotlar
- Yani TKP/M-L 1. Konferansı
Kaynakça
- "1973'te yitirilenler". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2015.
- "1987'de yitirilenler". 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2015.
- "Faşizmin İşkence Tezgahlarında Katledilen Süleyman Cihan'ı anıyoruz". Yeni Demokrasi, 08. Şubat 1988. s. 17.
- "Süleyman Cihan'ın katilleri cezalandırılsın". Demokrat Haber. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016.
- "Duru Bir Gök İçin Vahşete Katlanan Süleyman Cihan'ı Ölümünün 8. Yılında Saygıyla Anıyoruz". Yeni Demokrasi, 25. Eylül 1989. s. 22.
- "1981'de yitirilenler". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016.
- "İşte 12 Eylül'ün Vur Emri". CNN TÜRK. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016.
- "Dün Süleyman Cihan, bugün Silopi".
- "Faşizmin İşkence Tezgahlarında Katledilen Süleyman Cihan'ı anıyoruz". Yeni Demokrasi, 08. Şubat 1988. s. 16.
- "İşkenceyle ölümde Mehmet Ağar hakkında şok belge". CNN TÜRK. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016.
- "12 Eylül Cinayeti'ne dava açacak "Yetkili" savcı bulunamıyor". CNN TÜRK. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016.