Tunceli

Tunceli (Zazaca: Mamekiye), Türkiye'nin Tunceli ilinin merkez ilçesi.

Tunceli
İlçe
Tunceli
Tunceli Türkiye'de bulunduğu yer
Ülke	Türkiye
Bölge	Doğu Anadolu
Bölüm	Yukarı Fırat
İl	Tunceli
İdare
• Vali	Mehmet Ali Özkan
• Belediye Başkanı	Fatih Mehmet Maçoğlu (TKP)
Rakım	914 m (2.998 ft)
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAZD)
Alan kodu	0 (428)
Resmî site www.tunceli.bel.tr

Tarih

Antik Yunan tarihçi ve coğrafyacılarının Dersim bölgesine Daranis ve Derksene adını verdikleri söylenir. 1935 yılında kurulan ve Tunceli Kanunu'ndaki özel statüsü nedeniyle Elâzığ'dan yönetilen Tunceli ilinin merkezi olarak 30 Aralık 1946 tarihli ve 4993 sayılı kanunla Kalan (Mamekiye) kasabası olarak belirlenmiştir.

Siyaset

Tunceli, belediye unvanını 1945 yılında kazanmıştır. 2004 yılına kadar belediye CHP tarafından yönetilmiş olup bu tarihten sonra BDP ve DBP'li başkanlar tarafından yönetilmiştir. 2019'da, Ovacık belediye başkanı seçilerek TKP'ye ilk belediye başkanlığını kazandıran Fatih Mehmet Maçoğlu'nun Tunceli Belediye Başkanı seçilmesiyle TKP Türkiye'de ilk kez il belediye başkanlığı kazandı.

Belediye başkanları

1. Hüseyin Ataç (Demokrat Parti) (1954-1960)
2. Hüseyin Ataç (Demokrat Parti) (1963-1968)
3. Süleyman Kırmızıtaş (BĞMSZ) (1968-1977)
4. Veli Aytaç (CHP) (1977-1980)
5. Hasan Korkmaz (SODEP) (1984-1989)
6. Mehmet Kocademir (Bağımsız) (1989-1994)
7. Mazlum Arslan (SHP) (1994-1999)
8. Hasan Korkmaz (CHP) (1999-2004)
9. Songül Erol Abdil (BDP) (2004-2009)
10. Edibe Şahin (BDP) (2009-2014)
11. Mehmet Ali Bul (DBP) (2014-18.11.2016)
12. Olgun Öner (Kayyum-Vali Yardımcısı) (18.11.2016-18.01.2017)
13. Osman Kaymak (Kayyum - Vali)
14. Tuncay Sonel (Kayyum - Vali)
15. Fatih Mehmet Maçoğlu (TKP) (31.03.2019- )

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1965[1]	20.561	5.825	14.736
1970[2]	24.939	9.366	15.573
1975[3]	29.091	11.637	17.454
1980[4]	29.857	12.859	16.998
1985[5]	35.955	18.471	17.484
1990[6]	37.655	24.513	13.142
2000[7]	30.323	25.041	5.282
2007[8]	31.147	27.091	4.056
2008[9]	33.316	28.586	4.730
2009[10]	35.909	31.599	4.310
2010[11]	30.702	26.410	4.292
2011[12]	37.123	32.815	4.308
2014[13]	38.015	33.270	4.745
2015[14]	38.878	34.461	4.417
2016[15]	Veri yok	Veri yok	Veri yok

Kültür ve sanat

• Munzur Festivali (Ovacık)
• Çemişgezek Dut Festivali
• Pülümür Bal Festivali
• Hozat Munzur Festivali
• Geyiksuyu Munzur Festivali

Eğitim

• Munzur Üniversitesi
• Tunceli Namık Kemal Endüstri ve Meslek Lisesi (Teknik ve Mesleki Lise)
• Tunceli Özel Munzur Eğitim Kurumları
• Tunceli Anadolu Lisesi
• Tunceli Türk Telekom Fen Lisesi
• Tunceli Özel Kalan Eğitim Kurumları
• Tunceli Atatürk Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi
• Tunceli Atatürk Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
• Tunceli Atatürk Anadolu Lisesi
• Tunceli Dersim Anadolu Lisesi
• Tunceli Spor Lisesi
• Tunceli Hürriyet Ortaokulu
• Tunceli Diyap Ağa İlkokulu
• Tunceli Cumhuriyet Ortaokulu
• Tunceli Sarı Saltuk İlkokulu
• Tunceli Vali Mehmet Ali Türkel Ortaokulu
• Tunceli Özel Nehir Eğitim Kurumları
• Tunceli Özel ABC-FEN Bilimleri Eğitim Kurumları
• Tunceli Zübeyde Hanım Anaokulu
• Tunceli Elif Güntaş İlkokulu

Yönetim

Tunceli İli Bakanlar Kurulu tarafından 1945 yılında ''Şehir'' statüsüne kavuşturulmuş ve Valilik tarafından yönetilmesi kararlaştırılmıştır. Vali, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu'nun şehirdeki en etkili ve yetkili temsilcisidir. Tunceli'nin nüfusu ve küçük bir şehir olması dolayısıyla 3 Vali Yardımcısı ile idaresi mümkündür.

Coğrafya

İklim

Tunceli sıcaklık (1975-2006) ve yağış (1971-2000) ortalama verileri
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	2.5	4.4	10.4	17.6	23.3	29.3	34.6	34.7	30.1	22.1	12.9	5.1	19.0
Ortalama sıcaklık (°C)	-1.6	-0.2	5.3	12.0	17.0	22.5	27.3	26.8	21.6	14.5	6.9	1.1	12.8
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	-5.3	-4.3	0.5	6.3	10.1	14.5	19.0	18.5	13.4	8.1	2.1	-2.1	6.8
Ortalama yağış (mm)	100.7	95.4	99.4	100.6	70.5	20.2	2.9	2.9	14.4	67.1	96.6	122.0	792.7
kaynak: www.meteor.gov.tr

Tunceli iklimi sert karasal iklimine sahiptir. Dağların konumundan dolayı kışları çok soğuk ve kar yağışlı geçer. 6 veya 7 ay kar altında kalabilir. Yazın ise 35-40 dereceye yaklaşan kuru sıcaklar olabilir. Tunceli' de yaşayan yabani hayvanlar kırmızı benekli alabalık, boz ayı, kurt, yaban domuzu, geyik, karaca, dağ keçisi, su samuru, vaşak, tilki, vahşi kedi, tavşan, kartal,ağaçkakan, yarasa, atmaca, şahin, leylek, ala karga, sakallı akbaba ve 1950-60'lı yıllarda Hazar kaplanı, Anadolu parsı ve Çizgili sırtlan da görülmüştür.Ters lalesiyle ünlüdür. Tunceli'nin en önemli dağları Munzur Dağları,Buyer Baba Dağı, Sülbüs Dağı, Bağır Dağı, Zel dağıdır.En önemli bölgeler ise Zage, Ali Boğazı, Munzur Vadisi, Kutudere, Pülümür Vadisi bölgeleridir. Yapılan barajların etkisi ile özellikle yüksek olmayan yerlerde kar yağışı azdır. Karın toprakta kalma süresi azdır. Sert soğuk fazla görülmez.

Kaynakça

1. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
2. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
3. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
4. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
5. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
6. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
7. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
8. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
9. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
10. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
11. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
12. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
13. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
14. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
15. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.

Dış bağlantılar

• Tunceli Valiliği
• Tunceli Belediyesi